@article{article_1615951, title={SOKÜM SÖZLEŞMESİ BAĞLAMINDA EL SANATLARI GELENEĞİNİN MÜZELENMESİ}, journal={Akademi Sosyal Bilimler Dergisi}, volume={12}, pages={119–134}, year={2025}, author={Tüzel Ergin, Bilge}, keywords={el sanatları geleneği, somut olmayan kültürel miras, SOKÜM Sözleşmesi, SOKÜM Müzesi, müzecilik.}, abstract={2003 yılında kabul edilen Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’nin belirdiği alanlardan biri olarak el sanatları geleneği, Sözleşme’de yer alan diğer dört alanın neredeyse tamamıyla ilişkilidir. Malzemelerin doğadan elde edilmesi; toplumsal uygulamalar ve ritüellerde kolektif olarak üretilmesi ve deneyimlenmesi; birçok deyimi, hikâyeyi ve masalı ortaya çıkarması; gösteri sanatlarının estetik ve görsel boyutunu oluşturması diğer somut olmayan kültürel miras alanlarıyla ilişkisinin birkaç örneğidir. El sanatlarının bu özelliği onu sadece üretim süreciyle ve üretilen ürünle sınırlı kalmayan daha geniş bir bağlama oturtmaktadır. “El sanatlarının müzelenmesi” ve “el sanatları geleneğinin müzelenmesi” de bu bağlamda değerlendirilebilir. Bu iki müzecilik yaklaşımının farklı boyutları, amaçları ve yöntemleri vardır. El sanatlarının müzelenmesi, el sanatları ürünlerinin estetik özellikleri ve sanat değerlerini göstermeyi amaçlamaktadır. Bu tarz müzelerde müze ziyaretçisi “katılımcı” olmaktadır. El sanatları geleneğine odaklanan ve uygulama, deneyimleme ile kuşaktan kuşağa aktarma süreçlerine uyum sağlayan müzelerin kurulması, geleneğin korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması açısından önem taşımaktadır. Bu çalışma, el sanatları geleneğini müzeleme yöntemlerini incelemek ve bu müzelemenin geleneğe olan etkilerini kültürel aktarım, deneyimleme ve sürdürülebilirlik bağlamlarında değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma, müzelerin yalnızca envanterleri sergileyen kurumlar olmanın ötesine geçerek, geleneğin yaşatıldığı ve yeniden üretildiği alanlara dönüşme potansiyellerini analiz etmeye yönelmiştir. Türkiye’de ve dünyada farklı dönemlerde kurulmuş, el sanatlarına odaklanan ya da el sanatlarını da kapsayan müzeler arasından; el sanatlarının üretim süreci, toplumsal bağlamı ve kültürel aktarım biçimlerini sergileme yöntemleri bakımından temsil gücü yüksek örnekler seçilmiştir. Örneklerin seçiminde müzelerin sergi düzenleri, ziyaretçi etkileşimi, dijital teknoloji kullanımı, geleneksel bilgi Çalışma sonucunda, el sanatlarının müzelenmesinin salt ürün sergilemeye yönelik bir anlayıştan çıkarak geleneğin üretim süreçleri, toplumsal bağlamları ve kültürel taşıyıcılığına odaklanan bütüncül bir müzecilik anlayışına dönüştüğü gözlemlenmiştir.}, number={35}, publisher={Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi}