@article{article_1616167, title={ÇOCUKLARA YÖNELİK DENEMELERDE NOSTALJİ: ÇOCUKLUĞA ÖZLEM}, journal={Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi (ÇEDAR)}, volume={8}, pages={23–37}, year={2025}, author={Fırat, Hatice}, keywords={Çocuk edebiyatı, deneme, nostalji, çocukluk, çocukluğa özlem}, abstract={Araştırmada çocuklar için yazılan denemeler nostaljik unsurlar (çocukluğa duyulan özlem) açısından incelenmiş; özlem duyulan kişi, zaman, yer vb. unsurların niteliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çocuklar için yazılan deneme kitaplarından Vural Kaya’ya ait “Kuşlar Benekli Gökyüzü” adlı eser nostalji temasına ilişkin detaylı veri içeren denemelerden oluşması bakımından doküman olarak seçilmiş ve incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmış, nostalji teması temel ölçüt olarak ele alınmıştır. Verilerin çözümlenmesinde alan kaynaklarında yer alan, özlem duygusunun yöneldiği varlıkları gösteren sınıflamalar dikkate alınmış ve betimsel analizden faydalanılmıştır. Ayrıca incelenen dokümanlarda alan kaynaklarında yer alan sınıflamaların dışında kalan bazı veriler tespit edilmiş (değerler, oyuncaklar vb.), bu veriler içerik analizi ile değerlendirilmiş ve çalışmaya dâhil edilmiştir. 14 denemenin yer aldığı eserde 5 metinde (%36) doğrudan nostalji duygusuyla ilgili unsurlara yer verildiği tespit edilmiştir. İncelenen eserlerde nostalji duygusunun özellikle çocukluk yıllarına yönelik olduğu görülmüştür. Eserlerde çocukluk yıllarına ait en çok özlenen unsurlar; anne, baba, nine, dede gibi aile bireyleri; yayla, dere gibi mekanlar; okul hayatı, körebe, çelik çomak, saklambaç, uçurtma, topaç ve tahta araba gibi çocuk oyunları ve oyuncakları; toplumun sahip olduğu sevgi, saygı gibi değerlerdir. Metinlerde çocukluk yılları ve bugün arasında önemli karşılaştırmalar yapıldığı, geçmişe bakışın tamamen olumlu olmasına karşın azalan ya da yok olan güzellikler, yaşanan kayıplar nedeniyle bugüne olumsuz bakıldığı belirlenmiştir. Eserlerde çocukluk yıllarının en çok özlenen dönemleri, kişileri, mekânları-doğa unsurları, okul hayatı, çocuk oyun ve oyuncakları ile değerlere ilişkin verilere ulaşılmıştır. Nostalji duygusu eserlerde; bugüne taşınamayan, kaybedilen tüm değerlerin ardından duyulan bir yas; yaşanan kayıplara bir isyan; hayata devam edebilmek, tutunabilmek için bir dal, dayanak olarak belirmektedir.}, number={1}, publisher={Esma DUMANLI KADIZADE}