@article{article_1617323, title={Yapay Zekâ Destekli Veri Analizi: ChatGPT-4.0 ile Geçerlik ve Güvenirlik Kestirimleri}, journal={İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi}, volume={12}, pages={83–99}, year={2025}, DOI={10.29129/inujgse.1617323}, author={Koçak, Duygu}, keywords={Yapay zeka, veri analizi, ChatGPT, Psikometrik özellik}, abstract={Amaç: Bu araştırmada yapay zekâ uygulamasının veri analizi yapmadaki performansı yapı geçerliği ve güvenirlik kanıtları üzerinden incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda farklı örneklem büyüklüğü ve madde sayısı koşullarında üretilen verilerde açımlayıcı faktör analizi Cronbach alfa ve madde toplam test korelasyonu hesaplamaları R programı ve ChatGPT ile yapılarak karşılaştırılmıştır. Yöntem: Araştırma verilerin yapay olarak elde edilerek çeşitli istatistiksel tekniklerin test edilerek karşılaştırmaların yapıldığı simülatif bir araştırmadır. Araştırmada örneklem büyüklüğü 250, 500 ve 1000, madde sayısı 10 ve 20 olarak değişimlenerek 100 tekrar ile simülatif olarak üretilmiştir. Üretilen veri setlerine açımlayıcı faktör analizi yapılarak KMO değeri, açıklanan toplam varyans oranı ve faktör sayısı kestirimleri; iç tutarlılık anlamında güvenirlik için Cronbach alfa kestirimleri ve madde ayırt ediciliği için madde toplam test puanı korelasyon katsayısı hem R hem de ChatGPT ile ayrı ayrı yapılmıştır. Elde edilen bulgular betimsel olarak karşılaştırılmıştır. Bulgular: Araştırmada ChatGPT ve R programından elde edilen değerlerin birbiri ile uyumlu olduğu bulgusuna erişilmiştir. Buna göre KMO değeri, açıklanan toplam varyans değer, faktör sayısı ve Cronbach alfa değeri benzerdir. Örneklem büyüklüğü arttıkça dolayısıyla veri matrisi büyüdükçe ChatGPT’nin elde ettiği kesitirimler ile R arasında fark oluştuğu görülmüştür. Sonuçlar ve Öneriler: ChatGPT tarafından kestirilen KMO, açıklanan toplam varyans, faktör sayısı ve Cronbach alfa katsayısı değerleri R ile uyum göstermektedir. Niceliksel değerlere bağlı kararlarda yapay zekâ kullanılabilir ancak faktör isimlendirme gibi araştırmacı yargısı gerektiren durumlarda bütünüyle yapay zekaya güvenmemek gerekmektedir. Bu araştırmada yapay zekâ uygulamasında analizler tek zamanda yapılmıştır, farklı zamanlarda yapıldığında farklı sonuçlar verebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Yapay zekâ uygulamalarından yalnızca ChatGPT üzerinden denemeler yapılmıştır farklı uygulamalarda da benzer sonuçlar verip vermediği araştırılabilir.}, number={23}, publisher={İnönü Üniversitesi}