@article{article_1617661, title={Mehmet Emin Resulzade ve Azerbaycan Edebiyatı: Bağımsızlık Ülküsünün Metaforik Yansımaları}, journal={Asya Studies}, volume={9}, pages={107–126}, year={2025}, DOI={10.31455/asya.1617661}, author={Yusifi, Afaq}, keywords={Resulzade, Azerbaycan Edebiyatı, Bağımsızlık, Ülkü, Metafor}, abstract={Azerbaycan Halk Cumhuriyetinin kurucusu, siyasi lider, düşünür, yazar, gazeteci ve bilim adamı, Azerbaycan edebî ve sosyo-politik düşüncesinin önemli isimlerinden biri olan Mehmet Emin Resulzade (1884 Bakü – 1955 Ankara) teorik, edebî, eleştirel ve bilimsel çalışmalarıyla büyük bir miras bırakmıştır. Eserlerinde -özellikle “Çağdaş Azerbaycan Edebiyatı”, “Asrımızın Siyavuşu”, “Azerbaycan Kültür Gelenekleri” ve “Azerbaycan Şairi Nizami” gibi kitaplarında- edebiyatın halkın özgürlük mücadelesi ve bağımsızlık ülküsüyle nasıl bağlantılı olduğunu vurgulamıştır. Bu makalede Mehmet Emin Resulzade’nin edebî eserlerinde millî istiklal fikrinin ifade biçimlerini incelenmektedir. Araştırmanın amacı, Resulzade’nin “Çağdaş Azerbaycan Edebiyatı” başlıklı eserindeki tarihî ve edebî olayları karşılaştırmalı bir yöntemle analiz ederek bağımsızlık düşüncesinin doğrudan ve metaforik yansımalarını ortaya koymaktır. Kuramsal çerçeve olarak millî istiklal ve edebiyatta sembolizm kavramları esas alınmıştır. Metodolojik olarak Resulzade’nin eserlerinde bağımsızlık fikrini yansıtan şiir ve tiyatro örneklerinin alt metni incelenmiştir. Araştırma, Hüseyn Cavid, Ahmed Cevad ve Samed Vurğun gibi yazarların eserlerini kapsamaktadır. Özellikle Sovyet dönemi baskılarına rağmen bu yazarların bağımsızlık düşüncesini metaforik ifadelerle aktardığı görülmüştür. Hüseyn Cavid’in “Peygamber” eserinde özgürlük düşüncesi dinî ve millî motiflerle güçlendirilmiştir. Bunun yanı sıra, C.Cabbarlı’nın “Od Gelini” ve Ahmed Cevad’ın şiirlerinde millî kimlik ve bağımsızlık mücadelesi coşkuyla işlenmiştir. Resulzade’nin “Azerbaycan Edebiyatı” eserinde Azerbaycan şair ve yazarlarının bağımsızlık fikrini hem açık bir şekilde hem de semboller ve metaforlar aracılığıyla ifade etmeleri örneklerle belirtilmiştir. M.E. Resulzade, “Çağdaş Azerbaycan Edebiyatı” eserinde, adını anmış olduğu her bir edebî örneğin bağımsızlık ülküsüne hizmet eden ve halkın özgürlük mücadelesini yansıtan özelliklerini kısa ancak oldukça net ve güçlü bir hassasiyetle vurgulamaktadır. Bu yaklaşım, onun edebiyat anlayışının yalnızca estetik değil, aynı zamanda ideolojik ve millî bir işlev taşıdığını göstermektedir. Resulzade, edebiyatın yalnızca bir sanat eseri olmanın ötesinde, halkın mücadelesinin ruhunu, millî bilincini ve bağımsızlık fikrini yaşatmak adına önemli bir araç olduğunu vurgulamaktadır.}, number={31}, publisher={Mehmet Akif KARA}