TY  - JOUR
T1  - YAPAY ZEKA TABANLI CHATGPT'YE DAYALI ETKİNLİKLERİN 7. SINIF ÖĞRENCİLERİN METİN YAZMA, ELEŞTİREL VE YARATICI DÜŞÜNME BECERİLERİNE ETKİSİ
TT  - THE EFFECT OF ARTIFICIAL INTELLIGENCE CHATGPT-BASED ACTIVITIES ON 7TH GRADE STUDENTS' TEXT WRITING, CRITICAL AND CREATIVE THINKING SKILLS
AU  - Tunagür, Muhammed
AU  - Dal, Maide
PY  - 2025
DA  - April
Y2  - 2025
DO  - 10.29029/busbed.1621042
JF  - Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
JO  - BUSBED
PB  - Bingöl Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1309-6672
SP  - 382
EP  - 395
IS  - 29
LA  - tr
AB  - Bu araştırmanın amacı yapay zekâ tabanlı ChatGPT’ye dayalı oluşturulan etkinliklerin 7.sınıf öğrencilerinin metin yazma, eleştirel ve yaratıcı düşünme becerilerine etkisini ortaya koymaktır. Araştırmada karma araştırma desenlerinden açıklayıcı ardışık desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2023- 2024 yılında Muş ilinde resmi bir ortaokulda öğrenim gören 50 yedinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışma seçkisiz örnekleme ile yürütülmüş; öğrencilerin metin yazma, eleştirel düşünme ve yaratıcı düşünme becerilerini analiz etmek için 8 haftadan oluşan bir uygulama yapılmıştır. Araştırma boyunca veriler öyküleyici metin yazma becerisi değerlendirme formu, Yaratıcı Düşünme Eğilimi Ölçeği, Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği ve yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde betimsel istatistik ölçüleri, normallik dağılımı için çarpıklık ve basıklık istatistikleri, grupların ölçümleri arasındaki farkı belirlemek için bağımsız örneklemler t-testi ve aynı grubun farklı ölçümlerini karşılaştırmak için bağımlı örneklemler t-testi kullanılmıştır. Nitel veriler ise içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen nicel bulgulara göre deney gurubunun yaratıcı düşünme son test puanlarının kontrol grubunun son test puanlarından anlamlı olarak yüksek olduğu; eleştirel düşünme son test puanlarında deney grubu lehine anlamlı farklılık olduğu,  benzer şekilde yazma becerisi son test ölçümlerinde de deney grubu lehine anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Araştırmanın nitel bulgularına göre öğrenciler ChatGPT ile hazırlanan etkinliklerin yaratıcılıklarını arttırdığını, eleştirel düşüme becerilerine katkı sağladığını ve etkinlikler sayesinde metin yazma becerilerinde belirgin bir gelişme olduğunu ifade etmişlerdir. Sonuç olarak yapay zekâ destekli ChatGPT’ye dayalı oluşturulan etkinliklerin öğrencilerin metin yazma, eleştirel düşünme ve yaratıcı düşünme becerilerinin geliştirilmesinde etkili olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.
KW  - Yapay zekâ
KW  - ChatGPT
KW  - metin yazma
KW  - eleştirel düşünme
KW  - yaratıcı düşünme
N2  - The aim of this study is to reveal the effect of activities based on artificial intelligence-based ChatGPT on 7th grade students' text writing, critical and creative thinking skills. Explanatory sequential design, one of the mixed research designs, was used in the study. The study group of the research consists of 50 seventh grade students studying in an official secondary school in Muş province in 2023-2024. The study was conducted with random sampling; an application consisting of 8 weeks was carried out to analyse students' text writing, critical thinking and creative thinking skills. Throughout the study, data were collected using the Narrative Text Writing Skill Assessment Form, Creative Thinking Disposition Scale, Critical Thinking Disposition Scale and semi-structured interview form. In the analysis of quantitative data, descriptive statistics measures, skewness and kurtosis statistics for normality distribution, independent samples t-test to determine the difference between the measurements of the groups and dependent samples t-test to compare different measurements of the same group were used. Qualitative data were analysed by content analysis method. According to the quantitative findings obtained as a result of the research, it was seen that the creative thinking post-test scores of the experimental group were significantly higher than the post-test scores of the control group; there was a significant difference in favour of the experimental group in critical thinking post-test scores, and similarly, there was a significant difference in favour of the experimental group in writing skill post-test measurements. According to the qualitative findings of the study, the students stated that the activities prepared with ChatGPT increased their creativity, contributed to their critical thinking skills and there was a significant improvement in their text writing skills thanks to the activities. As a result, it was found that the activities based on ChatGPT supported by artificial intelligence were effective in developing students' text writing, critical thinking and creative thinking skills.
CR  - Akbaba, R. S. (2020). Yaratıcı yazma çalışmalarının öyküleyici metin yazma becerisine ve ileri okuma farkındalığına etkisi. [Yayımlanmamış Doktora tezi].  Fırat Üniversitesi.
CR  - Akyol, H. (2008). Yeni programa uygun Türkçe öğretimi yöntemleri. Kök Yayıncılık.
CR  - Alanoğlu, M. & Karabatak, S. (2020). Eğitimde yapay zekâ. (Ed.), F. Yılmaz Güçlü ve M. Kaymak Naillioğlu Eğitim araştırmaları içinde (s.175-185). Eyuder Yayınları.
CR  - Albar, S. B. & Southcott, J. E.  (2021). Problem and project-based learning through an ınvestigation lesson: significant gains ın creative thinking behaviour within the australian foundation (preparatory) classroom. Thinking Skills and Creativity, 41, 100853. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2021.100853
CR  - Al Mahmud, F. (2023). Investigating EFL students' writing skills through artificial intelligence: wordtune application as a tool. Journal of Language Teaching and Research, 14(5), 1395-1404. https://doi.10.17507/jiltr.1405.28
CR  - Alto, V. (2023). Modern generative aı with chatgpt and openaı models: leverage the capabilities of openaı's llm for productivity and innovation with gpt3 and gpt4. Packt Publishing Ltd.
CR  - Altıntop, M. (2023). Yapay zekâ/akıllı öğrenme teknolojileriyle akademik metin yazma: chatgpt örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (46), 186-211.
CR  - Arı, G. (2010). Altıncı ve yedinci sınıf öğrencilerinin yazdığı hikâye edici metinlerin değerlendirilmesi. TUBAR, 27, 43-75.
CR  - Arslan, K. (2020). Eğitimde yapay zekâ ve uygulamaları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 71-88.
CR  - Aşık, F., Yıldız, A., Kılınç, S., Aytekin, N., Adalı, R., & Kurnaz, K. (2023). Yapay Zekânın Eğitime Etkileri. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 10(98), 2100–2107. https://doi.org/10.5281/zenodo.8307107
CR  - Aydın, F. (2023). Yapay zekâ tabanlı eba akademik destek sisteminin öğrencilerin akademik başarısına etkisinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
CR  - Boden, M. A. (2018). Artificial intelligence: a very short introduction. Oxford University Press.
CR  - Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2022). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
CR  - Chassignol, M., Khoroshavin, A., Klimova, A., & Bilyatdinova, A. (2018). Artificial ıntelligence trends in education: a narrative overview. Procedia Computer Science. 136, (s.16–24). Elsevier B.V. https://doi.org/10.1016/j.procs.2018.08.233
CR  - Coşkun, F., & Gülleroğlu, H. D. (2021). Yapay zekânın tarih içindeki gelişimi ve eğitimde kullanılması. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 54(3), 947-966. https://doi.org/10.30964/auebfd.916220
CR  - Çetin, M. & Aktaş, A.  (2021) Yapay zekâ ve eğitimde gelecek senaryoları. OPUS International Journal of Society Researches, 18 (Eğitim Bilimleri Özel Sayısı), 4225-4268. https://doi.org/10.26466/opus.911444
CR  - Cano, C. A. G. & A.L.C. Troya (2023). Artificial Intelligence applied to teaching and learning processes. LatIA, 1, 2-2. https://doi.org/10.62486/latia20232
CR  - Chen, L., Chen, P. & Lin, Z. (2020) Artificial ıntelligence in education: a review. IEEE Access, 8, 75264-75278. https://doi.org/10.1109/ACCESS.2020.2988510
CR  - Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates.
CR  - Coşkun, E. (2005). İlköğretim öğrencilerinin öyküleyici anlatımlarında bağdaşıklık, tutarlılık ve metin elementleri [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
CR  - Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
CR  - Deniz, H. & Demir, S. (2024). Yaratıcı düşünme eğilimi ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(1), 703-735. https://doi.org/10.17152/gefad.1347663
CR  - Facione, N.C. & Facione, P.A. (2008) Critical thinking and clinical judgment. Critical Thinking and Clinical Reasoning in the Health Sciences: A Teaching Anthology. Insight Assessment/The California Academic Press, Millbrae, 1-13.
CR  - Floridi, L (2019). The logic of ınformation: a theory of philosophy as conceptual design. Oxford University Press.
CR  - Gill, S.S, & Kaur, R. (2023). ChatGPT: vision and challenges. Internet of Things and Cyber-Physical Systems. 3, 262-71. https://doi.org/10.1016/j.iotcps.2023.05.004
CR  - Guo, Y. & Lee, D. (2023). Leveraging chatgpt for enhancing critical thinking skills. Journal of Chemical Education, 100 (12), 4876-4883.
CR  - Gücük, G. (2022). Perception of English language learners and teachers towards the use of artificial intelligence in the language classroom. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi.
CR  - Günay, D. (2003). Metin bilgisi. Multilingual Yayınları.
CR  - Gümüş, Y. E., & Kocabıyık, Y. (2023). Yapay zekâ teknolojisi yaratıcı yazarlığa karşı: dijital çağda yaratıcı yazarlığın dönüşümü. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 13(4), 1178-1191. https://doi.org/10.7456/tojdac.1323219
CR  - Gürler, Z. & Yaylacık, A. (2015). Bilim ve sanat merkezlerindeki beşinci sınıf öğrencilerinin öyküleyici metin yazma becerilerinin değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 41, 383-398.
CR  - Harris, K. R.  & S. Graham (2016). Self-regulated strategy development in writing policy implications of an evidence-based practice. Policy Insights from the Behavioral and Brain Sciences, 3(1), 77-84. http:// dx.doi.org/10.1177/2372732215624216
CR  - Holmes, W., Bialik, M., & Fadel, C. (2019). Artificial intelligence in Education: Promises and implications for teaching & learning. The Center for Curriculum Redesign.
CR  - Hu, X., Liu, Y. Huang,  J. & Mu, S. (2022). The Effects of Different Patterns of Group Collaborative Learning on Fourth-Grade Students’ Creative Thinking in a Digital Artificial Intelligence Course. Sustainability, 14(19), 1267. https://doi.org/10.3390/su141912674
CR  - Huang, X. (2021). Aims for cultivating students’ key competencies based on artificial intelligence education in China”. Educ. Inf. Technol, 26(5), 5127–5147. https://doi.org/10.1007/s10639-021-10530-2
CR  - İpek Eğilmez, N. ve Berber, Z.T. (2017). 5. sınıf öğrencilerinin hikâye yazma becerileri. Anadili Eğitim Dergisi. 5(2), 164-187. https://doi.org/10.16916/aded.287993
CR  - İşler, B. &  Kılıç, M. (2021). Eğitimde yapay zekâ kullanımı ve gelişimi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 5 (1), 1-11.
CR  - Judge, B., P. Jones & McCreery, E. (2009). Critical thinking skills for education students.Learning Matters. Padstow: Learning Matters Ltd.
CR  - Karadağ, Ö. & S. Maden (2013). Yazma eğitimi: kuram, uygulama, ölçme ve değerlendirme. (Ed.), A. Güzel ve H. Karatay Türkçe öğretimi el kitabı içinde. (s. 265-306). Pegem Akademi
CR  - Kaynaş, E. ve Anılan, H. (2015). Beşinci sınıf öğrencilerinin öyküleyici metin yazma becerilerinin değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 121-147.
CR  - Kızıldağ, H. (2023). Yapay zekâ bir masal yaratıcısı/anlatıcısı olabilir mi?: Chatgpt masalları. Turkish Studies – Language, 18(3), 1759-1775. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.71763
CR  - Komalavalli, K., R. Hemalatha & Dhanalakshmi, S. (2020). A survey of artificial ıntelligence in smart phones and ıts applications among the students of higher education in and around chennai city. Shanlax International Journal of Education, 8(3), 89-95. https://doi.org/10.34293/education.v8i3.2379
CR  - Kutlucan, E., & Seferoğlu, S. S. (2024). Eğitimde yapay zekâ kullanımı: chatgpt’nin kefe ve pest analizi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(2), 1059-1083. https://doi.org/10.37217/tebd.1368821
CR  - Lo, C. K. (2023). What is the impact of ChatGPT on education? A rapid review of the literature. Education Sciences, 13(4), 410. https://doi.org/10.3390/educsci13040410
CR  - Luckin, R. & W. Holmes (2016). Intelligence unleashed: an argument for aı in education. Pearson Education.
CR  - Marrone, R. & Taddeo, V. Hill, G. (2022). Creativity and artificial intelligence-A student perspective. Journal of Intelligence, 10(3), 65. https://doi.org/10.3390/jintelligence10030065
CR  - Mahapatra, S. (2024). Impact of ChatGPT on ESL students’ academic writing skills: a mixed methods intervention study. Smart Learning Environments, 11(1), 9. https://doi.org/10.1186/s40561-024-00295-9
CR  - Müldür, M. (2017). Öz düzenlemeye dayalı yazma eğitiminin ortaokul öğrencilerinin bilgilendirici metin yazma becerisine, yazmaya yönelik öz düzenleme becerisine ve yazma öz yeterlik algısına etkisi [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi.
CR  - Mynbayeva, A., Vishnevskay, A., & Sadvakassova, Z. (2016). Experimental study of developing creativity of university students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 217, 407–413. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.02.113
CR  - Nguyen Minh, A. (2024). Leveraging ChatGPT for enhancing English writing skills and critical thinking in university freshmen. Journal of Knowledge Learning and Science Technology, 3(2), 51-62. https://doi.org/10.60087/jklst.vol3.n2.p62
CR  - Oktradiksa, A., Bhakti, C. P., Kurniawan, S. J., & Rahman, F. A. (2021). Utilization artificial intelligence to improve creativity skills in society 5.0. Journal of Physics: Conference Series, 1760(1), 012032.
CR  - Önal, A. ve Maden, S. (2020). Ortaokul öğrencilerinin hikâye edici metinlerinde temel yapı unsurları. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 44-55.
CR  - Qadir, J. (2023). Engineering education in the era of ChatGPT: Promise and pitfalls of generative AI for education. IEEE Global Engineering Education Conference (EDUCON) (pp. 1-9). Kuwait: IEEE.
CR  - Paul, R. & Elder, L. (2004). Critical and creative thinking. The Foundation for Critical Thinking.
CR  - Paul, R. & Elder, L. (2013). Critical thinking: Tools for taking charge of your professional and personal life. Pearson Education
CR  - Sallabaş, M. E. (2007). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin kendini yazılı olarak ifade etme kazanımlarına ulaşma düzeyi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
CR  - Sawyer, R. K. & D. Henriksen. (2024). Explaining creativity: The science of human innovation. Oxford university press
CR  - Shidiq, M. (2023). The use of artificial intelligence-based chat-gpt and its challenges for the world of education; from the viewpoint of the development of creative writing skills. Proceeding of international conference on education, society and humanity. 1,(1), 353-357
CR  - Tang, K. H. D. (2024). Implications of artificial ıntelligence for teaching and learning. Acta Pedagogia Asiana, 3(2), 65-79.https://doi.org/10.53623/apga.v3i2.404
CR  - Temizyürek, F. & Delican, B. (2016). İlkokul Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(3), 842-856.
CR  - Tunagür, M., & Turan, L. (2021). Üstbilişsel etkinliklerin öğrencilerin bilgilendirici metin yazma becerilerine, tutumlarına ve üstbilişsel yazma farkındalıklarına etkililiğinin karma yöntem araştırması ile incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 25-55. DOI: 10.33711/yyuefd.979132.
CR  - Uğur, F. (2017). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin bilgilendirici metin yapısı unsurlarını belirleme düzeyler. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (39), 200-222.
CR  - Uygun, M. (2012). Öz düzenleme stratejisi gelişimi öğretiminin yazılı anlatıma, yazmaya yönelik öz düzenleme becerisine, kalıcılığa ve tutuma etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
CR  - Uzun, Y. & Tümtürk, A. Y. (2021). Günümüzde ve gelecekte eğitim alanında kullanılan yapay zekâ. 1st International Conference on Applied Engineering and Natural Sciences (s. 1-3).
CR  - Yıldırım Döner, S., & Demir, S. (2022). Ortaokul öğrencileri için eleştirel düşünme eğilimi ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (54), 99-129. https://doi.org/10.9779/pauefd.823427
CR  - Yin, R. K. (2009). Case study research: design and method. Sage.
CR  - Zileli, E. N. (2023). Yabancı dil olarak Türkçe öğreniminde chatgpt örneği. Uluslararası Karamanoğlu Mehmetbey Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 42-51. https://doi.org/10.47770/ukmead.1296013
UR  - https://doi.org/10.29029/busbed.1621042
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4525810
ER  -