TY  - JOUR
T1  - E-TİCARET FİRMALARININ SON KİLOMETRE LOJİSTİĞİ İÇİN KARGO FİRMASI SEÇİMİ: BÜTÜNLEŞİK ENTROPI, ARAS, MOORA VE GRİ İLİŞKİSEL ANALİZ YÖNTEMİ UYGULAMASI
TT  - Cargo Company Selection for Last Kilometer Logistics of E-commerce Companies: Application of Integrated Entropy, Aras, Moora and Grey Relational Analysis Mehhods
AU  - Özkan, Hakan
PY  - 2025
DA  - July
Y2  - 2025
JF  - Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi
JO  - SSAD
PB  - Mehmet Ali KARAMAN
WT  - DergiPark
SN  - 2587-2621
SP  - 219
EP  - 241
VL  - 9
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Son dağıtım noktasına gelen malların, teslim edilmek üzere nihai müşteriye ulaştırılması süreci son kilometre lojistiği olarak ifade edilmektedir. E-ticaret firmalarının son kilometre lojistiği sürecinde iş ortaklığı yaptığı kargo firmalarından kaynaklanan sorunlar müşterilerde memnuniyetsizlik yaratmakta ve tedarik zinciri yönetiminin ana hedefleri arasında yer alan müşteri memnuniyeti konusunda önemli bir sorun yaratmaktadır. Dolayısıyla e-ticaret firmalarının dış kaynak yöntemiyle satın aldıkları son kilometre lojistik faaliyetleri için doğru kargo firmasıyla çalışması gerekmektedir. E-ticaret firmalarının yanısıra tedarik zinciri yönetiminin müşteri memnuniyeti hedefine ulaşabilmesi için son kilometre lojistiği sürecinde en uygun kargo firması seçimine odaklanan bu çalışmada; başlangıç matrisine veya karar matrisine literatür taraması sonucunda ulaşılmıştır. Söz konusu başlangıç/karar matrisinden ve ENTROPI yönteminden yararlanarak kriter ağırlıkları hesaplanmış ve ARAS, MOORA ve Gri İlişkisel Analiz yöntemlerine entegre edilerek üç adet tercih sıralaması elde edilmiştir. Bu üç tercih sıralaması Borda Sayım Yönetimiyle değerlendirmiş ve bütünleşik bir tercih sırlaması elde edilmiştir. Ulaşılan bu sonuç en uygun kargo firmasının A2 kargo firması olduğunu göstermiştir.
KW  - Dış Kaynak
KW  - E-ticaret
KW  - Lojistik Yönetimi
KW  - Son Kilometre Lojistik
KW  - Tedarik Zinciri Yönetimi
N2  - The process of delivering the goods arriving at the last distribution point to the final customer for delivery is referred to as last mile logistics. Problems arising from the cargo companies that e-commerce companies partner with in the last mile logistics process create dissatisfaction among customers and create a significant problem in customer satisfaction, which is among the main objectives of supply chain management. Therefore, e-commerce companies need to work with the right cargo company for the last mile logistics activities they outsource. In this study, which focuses on the selection of the most suitable cargo company in the last mile logistics process in order for e-commerce companies as well as supply chain management to achieve the goal of customer satisfaction; the initial matrix or decision matrix was reached as a result of the literature review. Using this initial/decision matrix and ENTROPI method, criteria weights were calculated and integrated with ARAS, MOORA and Gray Relational Analysis methods to obtain three preference rankings. These three preference rankings were evaluated with Borda Count Management and an integrated preference ranking was obtained. This result shows that the most suitable cargo company is A2 cargo company.
CR  - AKÇAKANAT, Ö., EREN, H., AKSOY, E., & ÖMÜRBEK, V. (2017). Bankacılık Sektöründe ENTROPİ ve WASPAS Yöntemleri İle Performans Değerlendirmesi. Süleyman Demirel İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 285-300. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1004369
CR  - AKYÜZ, G., & AKA, S. (2017). Çok kriterli karar verme teknikleriyle tedarikçi performansı değerlendirmede toplamsal bir yaklaşım. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(2), 28-46. https://doi.org/10.11611/yead.277893
CR  - ASOĞLU, İ., & EREN, T. (2018). AHP, TOPSIS, PROMETHEE Yöntemleri ile Bir İşletme İçin Kargo Şirketi Seçimi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 102-122. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yalovasosbil/issue/37841/440451
CR  - BIÇAKÇI , P. S., & ÜRETEN, S. (2017). Tedarik Zinciri Yönetimi Uygulamalarının Zincir Performansı Üzerindeki Etkileri: Bir Uygulama. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 367-386. https://doi.org/https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaziuiibfd/issue/36470/417528
CR  - BKM. (2022). Bankalar Arası Kart Merkezi. https://bkm.com.tr/yerli-banka-kartlarinin-yurt-ici-kullanimi/
CR  - BKM. (2023). Bankalar Arası Kart Merkezi. https://bkm.com.tr/yerli-banka-kartlarinin-yurt-ici-kullanimi/
CR  - ÇAKIR, S., & PERÇİN, S. (2013a). AB Ülkeleri'nde Bütünleşik Entropi Ağırlık - TOPSİS Yöntemiyle AR-GE Performansının Ölçülmesi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XXXII(1), 77-95. https://acikerisim.uludag.edu.tr/items/0ad2b6d1-3f85-4ac1-9df6-09651af69077
CR  - ÇAKIR, S., & PERÇİN, S. (2013b). Çok Kriterli Karar Verme Teknikleriyle Lojistik Firmalarında Performans Ölçümü. EGE AKADEMİK BAKIŞ, 13(4), 449-459. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/559959
CR  - DESTE, M., & GÜL SAVAŞKAN, A. (2021). E-Ticaret İşletmelerinin Kargo Firması Seçimi Üzerine VIKOR Yöntemiyle Bir Uygulama. UluslarArası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 4-21. https://doi.org/10.47525/ulasbid.818878
CR  - ECER, F., & GÜNAY, F. (2014). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Turizm Şirketlerinin Finansal Performanslarının Gri İlişkisel Analiz Yöntemiyle Ölçülmesi. Anatolia: Journal of Tourism Research, 25(1), 35-48. https://doi.org/10.17123/atad.vol25iss195016
CR  - ECEVİT, M. Z. (2023). Son Adım Teslimat Yöntemi Olan Otonom Teslimat Araçlarının Tüketiciler Tarafından Kabulü: Teknolojiye Hazırlığın Düzenleyici Rolü. Journal of Intelligent Transportation Systems and Applications, 6(1), 166-183. https://doi.org/https://doi.org/10.51513/jitsa.1256291
CR  - ELİTAŞ, C., ELEREN, A., YILDIZ, F., & DOĞAN , M. (2012). Gri İlişkisel Analiz İle Sigorta Şirketlerinin Performanslarının Belirlenmesi. 16. Finans Sempozyumu, 10-13 Ekim 2012, (s. 521-530). Erzurum.
CR  - ERDEM, A. T., & AKOLAŞ, D. A. (2020). Müşteri Memnuniyetinin Lojistik Yönetimi Bağlamında İncelenmesi: Bir Kargo Şirketi Örneği. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 139-159. https://dergipark.org.tr/tr/pub/husbdergi/issue/56407/703895
CR  - ERSÖZ, F., & ATAV, A. (2011). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinde MOORA Yöntemi. 05-07 Temmuz 2011 YAEM 2011 Yöneylem Araştırması ve Endüstri Mühendisliği 31.Ulusal Kongresi, (s. 78-87). Sakarya Üniversitesi.
CR  - ETİCARETYAP. (2020). Ödeme Yöntemlerinden Hangileri En Fazla Tercih Ediliyor?. https://eticaretyap.com/eticaret-odeme-sistemleri-en-cok-kullanilan-odeme-yontemleri-nelerdir
CR  - GERGİN, R. E. (2024). Bütünleştirilmiş AHP-ARAS Yaklaşımıyla Lojistik Partner Seçimi Otomotiv Yan Sanayi Yedek Parça Sektöründe Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 15(41), 77-101. https://doi.org/10.21076/vizyoner.1274666
CR  - GIUFFRIDA, N., FAJARDO-CALDERIN, J., MASEGOSA, A. D., WERNER, F., STEUDTER, M., & PILLA, F. (2022). Optimization and Machine Learning Applied to Last-Mile Logistics: A Review. Sustainability, 14(9). https://doi.org/10.3390/su14095329
CR  - GÜZEL, D., & KAVALCI, K. (2023). Lojistik Son Adım Teslimat Hizmetinde Tüketicilerin Akıllı Dolapları Benimseme Niyeti Üzerine Bir Araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 24(1), 379-398. https://doi.org/10.31671/doujournal.1173502
CR  - HA, N. T., AKBARI, M., & AU, B. (2023). Last mile delivery in logistics and supply chain management: a bibliometric analysis and future directions. Benchmarking: An International Journal, 30(4), 1137-1170. https://doi.org/https://doi.org/10.1108/BIJ-07-2021-0409
CR  - KANIK, Z. B., ÖMÜRGÖNÜLŞEN , M., & SOYSAL, M. (2023). Son Kilometre Koli Teslimatı Literatür Taraması: Yükselen Eğilim ve İlgili Teknolojilere Bir Bakış. Journal of Productivity, 57(2), 393-324. https://doi.org/10.51551/verimlilik.1200766
CR  - KÖKÇAM, A. H., UYGUN, Ö., & KILIÇASLAN, E. (2018). Gri İlişkisel Analiz Yöntemiyle Optimum Lastik Seçimi. Zeki Sistemler Teori ve Uygulamaları Dergisi, 1(1), 31-35. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/548316
CR  - KURU, B., & PIRTINI, S. (2024). Son Kilometre Teslimatta Yeşil İşbirliğinin Yeşil Satın Almaya Etkisi: İşlem Maliyeti Teorisi İle Kavramsal Bir Çerçeve. Beykoz Akademi Dergisi, 12(1), 261-272. https://doi.org/10.14514/beykozad.1439981
CR  - MÜSİAD. (2013). Lojistik Sektör Raporu 2013. Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği.
CR  - NAKIBOĞLU, G. (2020). Drone Taşımacılığı ve Son-Adım Teslimatta Kullanımı. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 24(2), 285-298. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1441880
CR  - NEBATİ, E. E. (2024). Lojistik Taşımacılığında ANP ve CODAS Yöntemleri İle Kargo Firması Seçimi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 23(45), 52-69. https://doi.org/10.55071/ticaretfbd.1397476
CR  - OLSSON, J., HELLSTOM, D., & PALSSON, H. (2019). Framework of Last Mile Logistics Research:. Sustainability, 11(24). https://doi.org/10.3390/su11247131
CR  - ÖZ, T., & TORAMAN, Y. (2024). Teslimatlarda Drone Kullanımı. Dans F. Merdivenci, & N. Koç Ustalı (Éds.), Lojistiğin Geleceği - 3 (pp. 146-160). Duvar Yayınları. https://www.researchgate.net/profile/Nesrin-Koc-Ustali/publication/387557867_Kitle_Kaynak_Lojistigi/links/6773e3c4117f340ec3e9ebc4/Kitle-Kaynak-Lojistigi.pdf#page=147
CR  - ÖZBEK, A., & EROL, E. (2016). COPRAS ve MOORA Yöntemlerinin Depo Yeri Seçim Problemine Uygulanması. Ekonomi İşletme Siyaset ve UluslarArası İlişkiler Dergisi, 2(1), 23-42. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kkujebpir/issue/33253/370160
CR  - ÖZDEMİR, D. (2022). Kentsel Lojistikte Son Kilometre Teslimat ve Uygulamaları. H. A. Kutlu, M. İ. Çubukcu, A. F. Aydemir, & E. Karabacak (Dü) içinde, UluslarArası Ticaret ve Lojistikte Güncel Yaklaşımlar ve Değerlendirmeler -3 (s. 139-158). İstanbul: Efe Akademi Yayınları.
CR  - ÖZTÜRKÇÜ, N., & ÖZCAN, S. (2023). Bütünleşik ANP, MARCOS, WASPAS ve MAIRCA Yöntemleri Kullanılarak Proje Lojistiği Operasyonlarında Üçüncü Parti Lojistik Hizmet Sağlayıcı Seçimi. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(27), 98 - 125. https://doi.org/10.53092/duiibfd.1308549
CR  - TANYAŞ, M. (2019). The Prowess.net. Tedarik Zinciri Yönetimi. https://www.theprowess.net/yazilar/tedarik-zinciri-yonetimi
CR  - TORAMAN, Y., MERDİVENCİ, F., & TEKİN, M. (2023). Son Kilometre (Adım) Teslimatta Blokzincir Teknolojisinin Kullanımı. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(1), 159-169. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1195981
CR  - TURGUT, M. (2024). E-Ticaret Faaliyetlerinde Son Adım Teslimat Yapan Kargo İşletmelerinin Müşteri Şikayetlerinin Değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(82), 26-46. https://doi.org/10.51290/dpusbe.1476884
CR  - TURĞUT, M., & ŞEKER, B. (2022). İnsansız Hava Araçlarının (İHA) Taşımacılıkta Kullanımına Yönelik Keşfedici Bir Araştırma: Drone Taşımacılığı ve Uygulamaları. Akıllı Ulaşım Sistemleri ve Uygulamaları Dergisi, 169-187. https://doi.org/10.51513/jitsa.1146992
CR  - TÜİK. (2023).Türkiye İstatistik Kurumu. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2023-49407
CR  - TÜRKİYE CUMHURİYETİ TİCARET BAKANLIĞI (2019). Dijital Ticaret Tanım ve Kavramlar. https://ticaret.gov.tr/hizmet-ticareti/elektronik-ticaret/dijital-ticaret-tanim-ve-kavramlar#:~:text=%C3%9Clkemizde%20ise%20e%2Dticaret%2C%206563,her%20t%C3%BCrl%C3%BC%20faaliyet%E2%80%9D%20olarak%20tan%C4%B1mlanmaktad%C4%B1r.
CR  - ULUTAŞ, A. (2020). SWARA Tabanlı CODAS Yöntemi İle Kargo Şirketi Seçimi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(3), 1640 - 1647. https://doi.org/10.33206/mjss.559351
CR  - YILDIRIM, B. F. (2015). Çok Kriterli Karar Verme Problemlerinde ARAS Yöntemi. KAÜ İİBF Dergisi, 285-296. https://www.kafkas.edu.tr/dosyalar/iibfdergi/file/09/15_.pdf
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/sisad/issue//1621046
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4525828
ER  -