TY - JOUR T1 - Hatay İl Merkezindeki Hipertansiyon Hastalarının Tedaviye Uyumlarını Etkileyen Faktörler TT - Factors Affecting the Treatment Compliance of Hypertension Patients in Hatay City Center AU - Arslan, Evrim AU - Karabulut, Hilal PY - 2025 DA - May Y2 - 2025 DO - 10.31020/mutftd.1621443 JF - Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi PB - Mersin Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1309-8004 SP - 699 EP - 709 VL - 15 IS - 2 LA - tr AB - Amaç: Hipertansiyon dünya genelinde yaygın olup mevcut tedavilere rağmen kontrol altına alınamayan önemli bir hastalıktır. Bu araştırmada Hatay il merkezinde hipertansiyon hastalarının tedaviye uyumlarını saptamak amaçlanmıştır.Yöntem: Çalışma kesitsel tiptedir. Çalışma verileri Haziran-Temmuz 2022 tarihleri arasında toplanmıştır. Örneklemi Hatay ilinin merkez ilçesi olan Antakya’daki 45 Aile Sağlığı Merkezinden seçilen 288 tane 18 yaş üzeri hipertansiyon tanılı hastalar oluşturmaktadır. Sosyodemografik özellikler ve İlaç Tedavisine Bağlılık/Uyum Öz-Etkililik Ölçeği Kısa Formu (İBÖS-KF) yüz yüze uygulanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 22.0 paket programı ile Student T Testi, Anova testi, Kruskal Wallis testleri kullanılmış, p KW - Hatay KW - Hipertansiyon KW - Tedavi uyumu KW - İBÖS-KF N2 - Objective: Hypertension is a common disease worldwide and cannot be controlled despite current treatments. This study aimed to determine the compliance of hypertension patients to treatment in Hatay city center.Method: The study is cross-sectional. The study data were collected between June and July 2022. The sample consisted of 288 patients over the age of 18 with hypertension diagnosis selected from 45 Family Health Centers in Antakya, the central district of Hatay province. Sociodemographic characteristics and Self-Efficacy Scale Short Form (SEF-SF) were applied face to face. In the analysis of the data, Student T Test, Anova test, Kruskal Wallis tests were used with SPSS 22.0 package program, and p CR - 1. Chalmers J, et al. 1999 World Health Organization-International Society of Hypertension Guidelines for the management of hypertension. Guidelines sub-committee of the World Health Organization. Clinical and Experimental Hypertension 1999;21(5-6):1009-60. CR - 2. Üner S, Balcılar M, Ergüder T. Türkiye Hanehalkı Sağlık Araştırması: Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Risk Faktörleri Prevalansı 2017 (STEPS). Ankara. 2018. [Erişim yeri: https://cdn.who.int/media/docs/default-source/ncds/ncd-surveillance/data-reporting/turkey/factsheet-steps-turkey-tur-08.10.2018.pdf. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022]. CR - 3. World Health Organization. Global action plan for the prevention and control of noncommunicable diseases 2013-2020. World Health Organization. 2013. [Erişim yeri: https://www.who.int/publications/i/item/9789241506236 Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022]. CR - 4. Chow CK, et al. Prevalence, Awareness, Treatment, and Control of Hypertension in Rural and Urban Communities in High-, Middle-, and Low-Income Countries. JAMA 2013;310(9):959–968. CR - 5. Erdem, et al. Dietary Sources of High Sodium Intake in Turkey: SALTURK II. Nutrients 2017;9(9):933. CR - 6.Türkiye Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Risk Faktörleri Kohort Çalışması. Sağlık Bakanlığı Yayın No:1206, Ankara2021. CR - 7. İ. Satman, T. Grup, "Türkiye Diyabet, Hipertansiyon, Obezite ve Endokrinolojik Hastalıklar Prevalans Çalışması (TURDEP-II) Sonuçları," İstanbul Tıp Fakültesi Geleneksel İç Hastalıkları Günleri: İnteraktif Güncelleştirme 2011. İstanbul, Turkey, pp.25-28, 2011. CR - 8. Arıcı M ve ark. Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması (PatenT2). 2012:1-27. [Erişim yeri: https://turkhipertansiyon.org/uploads/pdf/Turk Hipertansiyon Prevalans Çalışması Ozeti-1.pdf. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022]. CR - 9. Onat A, et al. TEKHARF 2017 Tıp Dünyasının kronik hastalıklara yaklaşımına öncülük. 2017:104-19. [Erişim yeri: https://file.tkd.org.tr/pdfs/tekharf-2017.pdf. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022]. CR - 10. Aydoğdu S, et al. Türk hipertansiyon uzlaşı raporu 2019. 2019;47(6):535-46. [Erişim yeri: https://turkhipertansiyon.org/uploads/UserFiles/File/Hipertansiyon_Uzlasi-2019_v2.pdf. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022]. CR - 11. World Health Organization. Assessing national capacity for the prevention and control of noncommunicable diseases: report of the 2019 global survey. World Health Organization 2020. [Erişim yeri: https://www.who.int/publications/i/item/9789240002319. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022]. CR - 12.Costa FV. Compliance with antihypertensive treatment. Clin Exp Hypertens 1996;18(3-4):463-72. CR - 13. Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması. Sağlık Bakanlığı Yayın No:909, Ankara 2013. CR - 14. Sabaté E, World Health Organization. Noncommunicable Diseases and Mental Health Cluster. (‎2001)‎. Adherence to long-term therapies : policy for action : meeting report, 4-5 June 2001. World Health Organization. https://iris.who.int/handle/10665/66984. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022]. CR - 15. Osterberg L, Blaschke T. Adherence to medication. N Engl J Med 2005 4;353(5):487-97. CR - 16. Wilson PW, et al. Clustering of metabolic factors and coronary heart disease. Arch Intern Med 1999 24;159(10):1104-9. CR - 17. 31 Aralık 2021 tarihli Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sonuçları [Erişim yeri: https://www.tuik.gov.tr/indir/duyuru/favori_raporlar.xlsx. Erişim tarihi: 08 Ekim 2022]. CR - 18. Hacihasanoğlu R, Gözüm S, Capik C. Validity of the Turkish version of the medication adherence self-efficacy scale-short form in hypertensive patients. Anadolu Kardiyol Derg 2012 ;12(3):241-8. CR - 19.T.C. Sağlık Bakanlığı. Tüber Türkiye Beslenme Rehberi 2022. CR - 20.Özdemir Ö, Akyüz A, Doruk H. Geriatrik hipertansif hastaların ilaç tedavisine uyumları. Bakırköy Tıp Dergisi 2016;12:195-201. CR - 21.Hatır AE, Karaoğlu N, Alsancak Y. Hipertansif hastalarda eğitimin ilaç ve tedaviye olan uyuma etkisinin araştırılması. 2020. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care 2022;16(4):699-710. CR - 22. Sözmen K, Ergör G, Ünal B. Hipertansiyon sıklığı, farkındalığı, tedavi alma ve kan basıncı kontrolünü etkileyen etmenler. Dicle Medical Journal 2015;42(2):199-207. CR - 23.Kara Söylemez G, Aşılar R H. Hipertansiyon tanısı alan bireylerin hipertansiyon bakımını değerlendirmeleri ile antihipertansif ilaç tedavisine uyumları arasındaki ilişki [Yüksek Lisans Tezi]: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, 2018. CR - 24.Gençtürk S. Gözüm S. Hipertansiyon Tanısı Olan Bireylerde Kan Basıncının Kontrol Altında Olma Sıklığı ve İlişkili Faktörler [Yüksek Lisans Tezi]: Akdeniz Üniversitesi; 2021. CR - 25. Mert H, ve ark. Multidisipliner bir özel çalışma modülü araştırması: Hipertansiyon hastalarının tedaviye uyumlarının incelenmesi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 2011;15(1). CR - 26. Karatay G, Karadağ E, Akkuş. Bir Aile Sağlığı Merkezine Başvuran Hipertansiyon Hastalarının İlaç Tedavisine Uyum Öz Etkililik Düzeyleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2012;28(3):85-96. CR - 27. Koruk E. Esansiyel Hipertansiyonlu Hastaların Tedaviye Uyumu ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]: Adnan Menderes Üniversitesi,2019. CR - 28. Williams B, et al. 2018 ESC/ESH Guidelines for the management of arterial hypertension: The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Society of Hypertension (ESH). Eur Heart J 2018;39(33):3021-104. CR - 29. He FJ, Li J, MacGregor GA. Effect of longer‐term modest salt reduction on blood pressure. Cochrane Database Syst Rev 2013 Apr 30;2013(4):CD004937 CR - 30. Appel LJ, et al. A clinical trial of the effects of dietary patterns on blood pressure. N Engl J Med. 1997 17;336(16):1117-24. CR - 31. Whelton SP, et al. Effect of aerobic exercise on blood pressure: a meta-analysis of randomized, controlled trials. Ann Intern Med 2002;136(7):493-503. CR - 32. Piepoli MF, et al. Guidelines: Editor's choice: 2016 European Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice: The Sixth Joint Task Force of the European Society of Cardiology and Other Societies on Cardiovascular Disease Prevention in Clinical Practice (constituted by representatives of 10 societies and by invited experts) Developed with the special contribution of the European Association for Cardiovascular Prevention & Rehabilitation (EACPR). Eur Heart J 2016;37(29):2315-2381. CR - 33. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA), T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Yayın No:1132, Ankara 2019. CR - 34.Neter JE, et al. Influence of weight reduction on blood pressure: a meta-analysis of randomized controlled trials. Hypertension 2003 42(5):878-84. CR - 35. Lewington S, et al. Age-specific relevance of usual blood pressure to vascular mortality: a meta-analysis of individual data for one million adults in 61 prospective studies. Lancet 2002;360(9349):1903-13. CR - 36. Ettehad D, et al. Blood pressure lowering for prevention of cardiovascular disease and death: a systematic review and meta-analysis. Lancet 2016;387(10022):957-967. CR - 37. Thomopoulos C, Parati G, Zanchetti A. Effects of blood pressure lowering on outcome incidence in hypertension. 1. Overview, meta-analyses, and meta-regression analyses of randomized trials. J Hypertens 2014;32(12):2285-95. UR - https://doi.org/10.31020/mutftd.1621443 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4527507 ER -