@article{article_1623607, title={Yemen Eyyûbî Sultanı Melik el-Muiz İsmail’in Dönemi}, journal={TÜRKAV Kamu Yönetimi Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi}, volume={5}, pages={93–119}, year={2025}, DOI={10.71138/turkav.1623607}, author={Serdar, Murat and Güneş, Mustafa}, keywords={Yemen, Yemen Eyyûbîleri, el-Muiz İsmail, Yönetim.}, abstract={Eyyûbî devleti, 1169-1260 yılları arasında Mısır, Suriye, Filistin, Yemen, Hicaz ve Irak’ın kuzeyi gibi geniş bir bölgede hüküm sürmüş, döneminde önemli bir siyasi aktör olmuştur. Bu dönemde Yemen’de ise Hâricî Benî Mehdi devleti ortaya çıkmış, Eyyûbîler ve Abbasîler, Benî Mehdi’nin Yemen topraklarındaki faaliyetlerinden haberdar olmuşlar, bölgede artan (kendilerine karşı) bu tehdidin varlığını görmüşlerdir. Benî Mehdi tehdidi, Yemen’e sınır olan mukaddes beldelere de (Mekke ve Medine’ye de) ulaşma potansiyeli taşıyordu. Ayrıca Yemen, Fatımîlerin nüfuzunun olduğu bir yerdi. Eyyûbîler, Fatımî devletini yıkmış, bu devletin nüfuzuna da varis olarak Yemen’e de dikkat kesilmişlerdir. Bu dikkat neticesinde, Yemen üzerindeki Eyyûbî hakimiyeti, Selâhaddin Eyyûbî’nin kardeşi Turanşah’ın bölgeye 569/1174’te gerçekleştirdiği seferle başlamıştır. Yemen, bu vakit, çeşitli mezheplerin etkisi altında, siyasi olarak çatışma içinde olan küçük devletler arasında bölünmüştü. Örneğin, Benî Mehdi Hâricî bir devletti, Mihlâf-ı Süleymânî bölgesinin sahipleri Sünni, Aden ve San‘a’nın yöneticileri ise İsmâilî idi. Benî Mehdi, diğer küçük devletçiklerle sürekli bir çatışma halindeydi. Bu mezhepsel bölünme, Yemen’in siyasi karmaşasını daha da derinleştiriyordu. Yemen’in Sünnîleri ise Eyyûbîler’e bu askerî harekâtta destek verdiler. Bu seferle birlikte Eyyûbîler, Yemen’de farklı mezhepsel ve politik güçlerle karşı karşıya kalsalarda Yemen’de hâkim güç olmuşlardır. Benî Mehdi tehdidi de ortadan kaldırılmıştır. Ancak Eyyûbîler’in bölgede otorite kurma çabaları, farklı grupların direnişi ve iç çekişmeler nedeniyle sürekli zorluklarla karşılaşmıştır. Turanşah’dan sonra Tuğtekin, Yemen’deki Eyyûbî idaresini ele almış, Yemen’in tamamına hâkim olmuştur. Tuğtekin’in ölümünden sonra oğlu el-Muiz İsmâil, Yemen Eyyûbîleri’nin başına geçmiştir. Bu çalışmada, el-Muiz İsmâil döneminde, Eyyûbî devletinin Zeydiler’e, Benî Hatim’e karşı hâkimiyet mücadelesi ele alınmıştır. Ayrıca yine bu çalışmada, el-Muiz İsmâil’e karşı bayrak açan Eyyûbî komutanları ile el-Muiz İsmâil’in mücadelesi, bu komutanların Zeydi İmam Abdullah b. Hamza ile ilişkileri, el-Muiz’in kişiliği, bu süreçte yönetimdeki zafiyetleri ve bu zafiyet neticesi ortaya çıkan isyanlar neticesinde karşılaşılan zorluklar incelenmektedir.}, number={1}, publisher={Türkiye Kamu Çalışanları Kalkınma ve Dayanışma Vakfı (TÜRKAV)}