TY  - JOUR
T1  - Michel Foucault’nun Güç, Söylem ve Disiplin Perspektifinden 'Joker' Filmi: Toplumsal Çöküş ve Psikolojik Yıkımın Anatomisi
TT  - Michel Foucault's 'Joker' Movie from the Perspective of Power, Discourse and Discipline: Anatomy of Social Collapse and Psychological Destruction
AU  - Gazi, Mehmet Ali
PY  - 2025
DA  - August
Y2  - 2025
DO  - 10.52642/susbed.1624451
JF  - Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
JO  - SUSBED
PB  - Selçuk Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2667-4750
SP  - 301
EP  - 316
IS  - 57
LA  - tr
AB  - Bu makale, Todd Phillips’in yönetmenliğini yaptığı ve Joaquin Phoenix’in başrolünde yer aldığı Joker filmini, toplumsal bozulma ve bireysel psikolojik çöküş temaları bağlamında, Michel Foucault’nun ortaya koyduğu kavramsal çerçeveden hareketle analiz etmektedir. Çalışmada, Arthur Fleck karakterinin maruz kaldığı travmalar ile toplumun dışlayıcı yapısının bireysel psikolojisi üzerindeki etkileri, Foucault’nun güç, disiplin, biyopolitika ve söylem kavramları doğrultusunda ele alınmıştır.Makale, Foucault’nun disiplinci iktidar, biyopolitika ve söylem aracılığıyla toplumsal normların bireyler üzerindeki etkisini açıkladığı kuramsal yaklaşımları temel alarak, Joker filmindeki olayları bu teorik bağlamla ilişkilendirmektedir. Özellikle Arthur’un ilaç kullanımı, sosyal hizmetlere erişimdeki yetersizlikler ve toplum tarafından dışlanması gibi durumlar, Foucault’nun biyopolitik kontrol ve gözetim mekanizmaları çerçevesinde değerlendirilmiştir. Bununla birlikte, Arthur’un Murray Franklin şovunda gerçekleştirdiği yüzleşme sahnesi, iktidarın üretken ve direnişi teşvik eden doğasını görünür kılmaktadır.Filmin görsel atmosferi ve toplumsal yapıları eleştiren anlatımı, modern toplumların bireyler üzerindeki kontrol mekanizmalarının, kimlik inşası ve direniş pratikleri üzerindeki etkilerini anlamak açısından önemli bir zemin sunmaktadır. Bu bağlamda çalışma, Joker filmini Foucault’nun güç ilişkileri, disiplin ve biyopolitika kavramları çerçevesinde değerlendirerek, toplumsal bozulma, bireysel psikolojik çöküş ve iktidar dinamiklerinin modern toplumlarda nasıl işlediğine dair eleştirel bir perspektif geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu analiz, sinema ile toplumsal eleştiri arasındaki ilişkiye katkı sunarken, Foucault’nun kuramsal yaklaşımlarının sinema alanında uygulanabilirliğini de ortaya koymaktadır.
KW  - Michel Foucault
KW  - joker Filmi
KW  - Disiplin ve Gözetim
KW  - Biyopolitika
KW  - Sosyal Dışlanma
N2  - This article analyzes the film Joker, directed by Todd Phillips and starring Joaquin Phoenix, in the context of the themes of social degradation and individual psychological breakdown, based on the conceptual framework put forward by Michel Foucault. In the study, the traumas that the character Arthur Fleck is exposed to and the effects of the exclusionary structure of society on his individual psychology are discussed in line with Foucault's concepts of power, discipline, biopolitics and discourse.Based on Foucault's theoretical approaches in which he explains the impact of social norms on individuals through disciplinary power, biopolitics and discourse, the article relates the events in the movie Joker to this theoretical context. In particular, Arthur's drug use, inadequacies in access to social services and his ostracization by society are evaluated within the framework of Foucault's biopolitical control and surveillance mechanisms. However, Arthur's confrontation scene on the Murray Franklin show makes visible the productive and resistance-encouraging nature of power.The film's visual atmosphere and narrative that criticizes social structures provide an important basis for understanding the effects of modern societies' control mechanisms on individuals, identity construction and resistance practices. In this context, the study aims to develop a critical perspective on how social degradation, individual psychological breakdown and power dynamics operate in modern societies by evaluating the film Joker within the framework of Foucault's concepts of power relations, discipline and biopolitics. While contributing to the relationship between cinema and social criticism, this analysis also reveals the applicability of Foucault's theoretical approaches in the field of cinema.
CR  - Ağın, E. (2022). Michel Foucault’nun çalışmalarında panoptikon, kapatılma ve okul kurumu. Eğitim Bilim Toplum, 20(79), 64–82
CR  - Akbaş, A. (2024). Dijital panoptikon: Elektronik gözetimin toplumsal yansımaları. Sinop İlahiyat Dergisi, 1, 51–89. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sinopid/issue/88183/1565517
CR  - Akın, H. (2014). Antikçağ’dan Yeniçağ’a delilik, melankoli ve cinlenme: Avrupa’da aykırı olma halleri üzerine tarihsel bir inceleme (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
CR  - Amerongen-Kruisselbrink, L. V. (2020). The psychological complexity of Batman, the Joker and their relationship in the Dark Age of Comics (Yüksek lisans tezi, University of Agder). AURA – Agder Üniversitesi
CR  - Discourse Analyzer. (2024, Nisan 26). Key principles of Foucault’s theory in discourse analysis [Etkileşimli makale]. Discourse Analyzer AI Toolkit. https://discourseanalyzer.com/key-principles-of-foucaults-theory-in-discourse-analysis/
CR  - Arpacı, M. (2016). Foucault, biyopolitika ve biyotarih: Tarihsel çalışma alanları olarak tıp, beden ve nüfus. ViraVerita E-Dergi, (3), 80–97. https://dergipark.org.tr/tr/pub/viraverita/issue/22436/240083
CR  - Bal, S. (2023). Toplumsal sınırlar, mekân ve kapatılma: “Depo: Akıl Hastanesinde Hayat” belgeselinde iktidarın iletişim biçimleri üzerine düşünmek. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 10(4), 1345–1364. https://dergipark.org.tr/tr/pub/asead/issue/80484/1363446
CR  - Canpolat, S., & Ural, A. (2024). Michel Foucault’nun iktidar kavramı ile derslikteki ilişkileri çözümlemek. Mülkiye Dergisi, 48(4), 1188–1210. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mulkiye/issue/88682/1447120
CR  - Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2018). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (5. baskı). SAGE Publications.
CR  - Çakmak, Ç. (2023). Sosyal hayatın periferisinde bir hayat formu: Tıbbileştirilmiş delilik ve kurumsal dışlama pratikleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
CR  - Çelik, E., & Babaoğlan, E. (2024). Michel Foucault’da iktidar–disiplin ilişkisi ve zamansallaştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(4), 1793–1814. https://doi.org/10.18037/ausbd.1524419
CR  - Deleuze, G. (2024). Özneleşme: Foucault üzerine dersler (M. Ç. Atmaca, Çev.). Otonom Yayıncılık.
CR  - Erdem, R., Ata, A. N., & İzgüden, D. (2022). Biyo-politika kavramının sağlık ve hastalık üzerindeki yansımaları. Sağlık Akademisi Kastamonu, 7(2), 383–395. https://doi.org/10.25279/sak.912026
CR  - Foucault, M. (1999). Bilginin arkeolojisi (V. Urhan, Çev.). Birey Yayıncılık.
CR  - Foucault, M. (2000). Seçme yazılar 2: Özne ve iktidar (İ. Ergüden & O. Akınhay, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
CR  - Foucault, M. (2005). Toplumu savunmak gerekir (Ş. Aktaş, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
CR  - Foucault, M. (2013). Deliliğin tarihi: Akıl ve akıl bozukluğu (M. A. Kılıçbay, Çev.). İmge Kitabevi Yayınları.
CR  - Foucault, M. (2023). İktidarın gözü (İ. Ergüden, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
CR  - Güngör, F. Ş. (2018). “Deliliğin tarihi” bağlamında toplumsal ötekiliğin inşasına dair bir değerlendirme. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 131–144.
CR  - Gürler, G. (2017). Psikiyatrinin toplumsal etkilerine dair nitel bir araştırma: Ege Üniversitesi örneği. Sosyoloji Dergisi, (35), 21–44
CR  - Koç, A. (2018). Michel Foucault’nun “Biyopolitika” Kavramının Teorik Çerçevesi. Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, 2(2), Article 2.
CR  - Langley, T., & Uslan, M. (2019). The Joker psychology: Evil clowns and the women who love them (Vol. 12). Union Square & Co.
CR  - Ortaoğlan, Y. (2023). Foucault'da İktidarın Ötekileri. Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi, (19), 184-199.
CR  - Ortaoğlan, Y. (2023b). Heıdegger Ve Foucault’da Varlık Ve İktidar Bağlamında Mekân. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 36,  https://doi.org/10.53844/flsf.1352150
CR  - Özdel, G. (2012). Foucault bağlamında iktidarın görünmezliği ve “panoptikon” ile “iktidarın gözü” göstergeleri. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 2(1), 22–29. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tojdac/issue/13008/156730
CR  - Özdemir, M. (2021). Foucault sosyolojisinde iktidarın serüveni: Pastoral iktidar, disiplinci iktidar, biyo-iktidar. Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, 4(1), 109–133.
CR  - Şahin, Y. (2017). Michel Foucault’da Söylem Analizi. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (SKAD), 3(6),
CR  - Şentürk, İ., & Turan, S. (2012). Foucault’un İktidar Analizi Bağlamında Eğitim Yönetimine İlişkin Bir Değerlendirme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 2(2),
CR  - Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. baskı). Seçkin Yayıncılık.
CR  - Venieri, A. (2021). Analysis of Arthur Fleck’s profile in “Joker”. Happy People. https://www.happypeoplewbc.com/en/post/joker
CR  - West, J. (2020). The Sign of the Joker. https://doi.org/10.1163/25894439-12340003
CR  - Yilmaz, H. (2018). Michel Foucault`nun biyo-iktidar kavramı çerçevesinde nazi dönemi propaganda belgesellerinin analizi [masterThesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/27356
UR  - https://doi.org/10.52642/susbed.1624451
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4540924
ER  -