TY  - JOUR
T1  - Reenkarnasyon söylemlerinde bazı vakalar üzerine değerlendirmeler
TT  - Assessments on some cases in reincarnation discourses
AU  - Gül, Hatice
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.51177/kayusosder.1626084
JF  - Kayseri Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
JO  - KAYÜSOSDER
PB  - Kayseri Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2687-5772
SP  - 272
EP  - 285
VL  - 7
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Kökleri doğu dinlerine dayandırılan reenkarnasyon inancı, son zamanlarda Dalai Lama’nın, kendisinin yerine “halefinin kim olacağı” tartışmalarıyla tekrar gündeme gelmiştir.  Kimi ülkelerde belirli bir kültür çevresinde şekillenen ve reenkarne olduğunu ileri süren kişilerde rastlanılan bu inanç veya öğreti dünyanın bazı yerlerinde halen ilgi görmektedir. Reenkarnasyon konusu ile ilgili tartışmaların yönü de aynı düzlem üzerinden değişmeden devam etmektedir. Reenkarnasyona dair ölçülebilecek somut bir alan olmayınca reenkarnasyon öğretisi de bilim camiasında ihtilafların konusu haline gelmektedir. Meslek yaşamı boyunca reenkarnasyon üzerine çok sayıda araştırmada veri toplayarak ilklere öncülük eden Dr. Ian Stevenson, çalışmaları ile bu inanç üzerine yapılan tartışmalara yön vermiştir. Stevenson, birçok ülkede sistemli bir şekilde çalıştığı ekip arkadaşları ile bilimsel çerçevede araştırmalarını sürdürmüş ve incelemelerde bulunmuştur. Ayrıca ölmüş kişilerin bedenleri üzerinde yer alan, ölüme dayalı yara izlerinin çocuklarda doğum lekesi olarak ortaya çıkabileceği üzerinde durmuştur. Öte yandan fobilere de ağırlık vermiş ve bu konuda araştırmalar yapmıştır. Stevenson, reenkarne olduğu iddiasıyla ortaya çıkan çocukların anlattıklarıyla ilgili raporlar ve dokümanlar üzerinde çalışmıştır. Bu makalede, araştırmanın amacına ulaşması, konunun anlaşılır olması için reenkarnasyonun tarihsel gelişim sürecinden yola çıkılarak Stevenson’ın çalışmalarına ve görüşlerine yer verilmiştir. Bunun için reenkarnasyon üzerine Stevenson’ın çalışma ekibiyle birlikte farklı ülkelerde yürüttüğü bazı örnek vakalar incelenmiş ve reenkarnasyona dair bir değerlendirme yapılmıştır. Ayrıca belirtilen bu örnek vakalarla ilgili rüyalar, yara izleri, fobiler ve geçmiş yaşam anıları gibi durumlar da bu vakalarla birlikte ele alınmıştır.
KW  - Sosyoloji
KW  - Reenkarnasyon
KW  - Yeniden Doğuş
KW  - Geçmiş Yaşam
N2  - The belief in reincarnation, which has its roots in Eastern religions, has recently become a hot topic again with discussions about who will be the successor to the Dalai Lama. This belief or teaching, which is shaped around a certain culture in some countries and is more common in children who claim to be reincarnated, still attracts interest worldwide. The direction of the discussions on the subject of reincarnation continues unchanged on the same plane. Since there is no concrete level that can be measured regarding reincarnation, the doctrine of reincarnation becomes a subject of controversy in the scientific community. Dr. Ian Stevenson, who has pioneered many studies on reincarnation throughout his career by collecting data, has also shaped the discussions on this belief with his studies. Stevenson continued his research within the scientific framework with his teammates with whom he worked in many countries and made numerous studies. Stevenson documented the reports and testimonies of children who claimed to have been reincarnated. In this article, Stevenson's works and views are included, based on the historical development process of reincarnation, in order to achieve the purpose of the research and to make the subject understandable. For this purpose, some sample cases conducted by Stevenson and his team in different countries on reincarnation were examined and an evaluation was made regarding reincarnation. In addition, situations such as dreams, scars, phobias and past life memories related to these sample cases are also discussed together with these cases.
CR  - Aksin, S., & Seyfeli, C. (Nisan 2022). Mrtyu: Hinduizm’de ölüm. Şarkiyat, 14(1), 214–234. https://doi.org/10.26791/sarkiat.1066730
CR  - Arslan, A. (1997). İman esasları açısından reenkarnasyon. Adese Yayınları.
CR  - Arslan, A. (2008). Çağdaş inkarcılığın eski çağ silahı reenkarnasyon. Nesil Yayınları.
CR  - Aydoğdu, H. (2017). Bergson’un Ontolojisinde sürekli bir oluş, özgürlük ve yaratma: “Evrim” ve evrimin ontolojik ilkesi: “Hayat atılımı”. Social Sciences Studies Journal, 3(11), 1709–1718. http://dx.doi.org/10.26449/sssj.238
CR  - Baloğlu, A. B. (2001). İslam’a göre yeniden doğuş reenkarnasyon. Avrasya Yayınları.
CR  - Baloğlu, A. B. (2016). İslam ve Reenkarnasyon (1.baskı). Bilge Kültür Sanat Yayınları.
CR  - Berzin, A. (1988, Ağustos). Yeniden doğuşa inanıyor musunuz? https://studybuddhism.com/tr/tibet-budizmi/aydinlanmaya-giden-yol/karma-ve-yeniden-dogus/yeniden-dogusa-inaniyor-musunuz?
CR  - Bilyay Vakfı. (1997). Evrensel yasa tekrar doğuş I. Ruh ve Madde Yayınları.
CR  - Buswell, R. E. (2004). Encyclopedia of buddhism. MacMillan.
CR  - Çubukçu, İ. A. (1969). Nuseyriler. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17(1–4), 51–54. https://dergipark.org.tr/tr/pub/auifd/issue/71364/1147500.
CR  - Dharamsala. (2011, September 24). Reincarnation. https://www.dalailama.com/messages/ retirement-and-reincarnation/reincarnation
CR  - Er, P. (1998). Geleneksel Anadolu Aleviliği, Evrak Yayınları.
CR  - Gölcük, Ş. (1999). Kur’an ve Reenkarnasyon. Güncel Dini Konular. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
CR  - Haber Global. (2022, 23 Mart). Budizm'de siyasetin eli! Dalai Lama reenkarnasyon kararı verdi, Çin'in tepkisi merak konusu oldu. https://haberglobal.com.tr/dunya/budizm-de-siyasetin-eli-dalai-lama-reenkarnasyon-karari-verdi-cin-in-tepkisi-merak-konusu-oldu-93986
CR  - Harris, I. (2005). Cambodian Buddhism: History and practice. Honolulu: University of Hawai'i Press.
CR  - Hirakawa, A. (1990). A History of Indian buddhism from sakyamuni to early mahayana. edited and translated by paul groner. University of Hawaii Press.
CR  - Holbeche, S. (1995). Journeys through time, a guide to reincarnation and your immortal soul. Paperback – January 1, London Bridge
CR  - Karataş, H. (2013). Sakyamuni Buda’nın tarihsel kişiliği ve öğretisinin yeni bir din haline geliş süreci. Dini Araştırmalar, 16(42), 129–142. https://dergipark.org.tr/en/pub/da/ issue/4479/61741
CR  - McGovern, W. M. (1922). An introduction to Mahayana Buddhism, Kessinger Publishing.
CR  - Okuyan, M. (2022). Kur’an meal-tefsir-geniş açıklamalı (1.baskı). Haliç Üniversitesi Yayınları.
CR  - Öz, M. (1993). İsmâiliyye Mezhebi. Milletlerarası Tarihte ve Günümüzde Şiilik Sempozyumu (ss. 605–645). 13-15 Şubat,İstanbul, İlmi Neşriyat.
CR  - Pakman, B. (2015, Temmuz). Nusayriler’de Reenkarnasyon (Ruh göçü–Tekrar doğuş) İnancı. https://bpakman.wordpress.com/reenkarnasyon/nusayrilerde-reenkarnasyon/
CR  - Pakman, B. (2009, Kasım). Reenkarnasyon (Ruh göçü–Tekrar doğuş) örnekleri 2. Pakman World. https://bpakman.wordpress.com/reenkarnasyon/reenkarnasyon-olaylari/ ornekler-2/
CR  - Palabıyıkoğlu, E. (1984). Büyük Kültür Ansiklopedisi. Başkent Yayınları.
CR  - Pasricha, S. K., Keil, J., Tucker, J. B., & Stevenson, I. (2005). Some bodily malformations attributed to previous lives. Journal of Scientific Exploration, 19(3), 359–383.  https://med.virginia.edu/perceptual-studies/wp-content/uploads/sites/360/ 2015/11/REI34.pdf
CR  - Schimmel, A. (1995). Dinler tarihine giriş. Alfa Yayınları.
CR  - Spiro, M. (1970). Buddhism and society: A great tradition and its Burmese Vicissitudes. University of California Press.
CR  - Stevenson, I. (1990). Phobias in children who claim to remember previous lives. Journal of Scientific Exploration, 4(2), 243–254. https://pearl-hifi.com/11_Spirited_ Growth/01_Books/01_PLR_Lit/Stevenson_1990_Phobias_in_Children_Who_Claim_to_Remember_Previous_Lives_12pgs..pdf
CR  - Stevenson, I., & Godwin S. (1988.) Three new cases of the reincarnation type in Sri Lanka with written records made before verifications. Journal of Scientific Exploration,  2(2), 217–238. https://journals.lww.com/jonmd/citation/1988/12000/Three_New_ Cases_of_the_Reincarnation_Type_in_Sri.8
CR  - Sümer, İ. (2003). Lotusun içindeki inci Lamaizm’le Nirvanaya yolculuk. Karakutu Yayınları.
CR  - Sümer, N. (Eylül 2019). Dinler tarihçisi bir şair Asaf Hâlet Çelebi ve şiirlerinde dinlerle ilgili motifler. Mevzu–Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 129–166. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mevzu/issue/49072/606505
CR  - Şarafullina, A. (2013). Budizm’de ve Tibet Budizm’inde inanç esasları (Tez no. 333904) [Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden erişildi.
CR  - Tucker, J. B. (September 2007). Children who claim to remember previous lives: past, present, and future research. Journal of Scientific Exploration, 21(3), 543– 552. med.virginia.edu/perceptual-studies/wp-
CR  - Tümer, G. & Küçük A. (1997). Dinler tarihi. Ocak Yayınları.
CR  - Yitik, A. İ. (2005). Hint dinleri. İlahiyat Vakfı Yayınları.
CR  - Yitik, A. İ. (2010). Budizm. Ş. Gündüz (Ed.), Yaşayan dünya dinleri  (ss. 307–355) içinde. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
UR  - https://doi.org/10.51177/kayusosder.1626084
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4548412
ER  -