TY  - JOUR
T1  - Sûfî-Müfessir İbn Berrecân’ın (v. 536/1141) Allah’ın İsim ve Sıfatlarına Yönelik Konulara Yaklaşımı
TT  - The Approach of Sufi-Exegist Ibn Barrajān (d. 536/1141) to Topics Related to the Names and Attributes of Allah
AU  - Akkurt, Hamza
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.61960/fikriyat.1626608
JF  - Fikriyat
JO  - Fikriyat
PB  - Siirt Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2791-7533
SP  - 35
EP  - 55
VL  - 5
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Bu çalışma, sûfî-müfessir kimliğiyle öne çıkan İbn Berrecân’ın Allah’ın (cc) isim ve sıfatlarına yönelik konular hakkındaki yaklaşımını ortaya çıkarmayı hedeflemektedir. Söz konuusu konular, İslâmî ilimlerin çoğunda araştırma konusu olmuştur. Bundaki asıl maksat ise bu yolla Allah’ı (cc) daha iyi bilmek, tanımak ve varlığının şuûruna erişmektir. Bu bağlamda Allah’ın (cc) isim ve sıfatları ile alâkalı muhtelif konu ve düşünceler ortaya çıkmıştır. Endülüs coğrafyasında yetişmiş olan İbn Berrecân da Allah’ın (cc) isim ve sıfatları hakkında düşüncelerini açıklamıştır. Bununla birlikte o, Allah’ın (cc) isim ve sıfatlarını şerh eden bir eser kaleme almıştır. Diğer taraftan telif ettiği tefsirinde ise isim ve sıfatlara dayanan bir tefsir yöntemi takip etmiştir. Bu bakımdan eserlerinden yola çıkarak konuyla ilgili düşüncelerine ulaşılmaya gayret edilecektir.
KW  - Tefsir
KW  - İbn Berrecân
KW  - Esmâ
KW  - Sıfat
KW  - Esmâ-i Hüsnâ
KW  - Sûfî
N2  - This study aims to reveal the approach of Ibn Barrajān, a prominent figure known for his identity as a Sufi-exegist, to topics related to the Names and Attributes of Allah (SWT). These subjects have been a matter of research in most Islamic sciences. The primary aim is to better know, recognize, and achieve awareness of Allah's (SWT) existence. In this context, various issues and ideas related to Allah's (SWT) Names and Attributes have emerged. Ibn Barrajān, who was raised in the Andalusian region, also explained his thoughts on the Names and Attributes of Allah (SWT). Moreover, he authored a work that explains the Names and Attributes of Allah (SWT). On the other hand, in the tafsir he authored, he followed an exegesis method based on these Names and Attributes. In this regard, the study will attempt to reach his thoughts on the subject through his works.
CR  - Ahmed Emin, İ. (2003). Duha’l-İslâm. Mektebetu’l-Usreh.
CR  - Ahmed Emin, İ. (2009). Fecru’l-İslâm. Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
CR  - Akgüç, A. (2006). İsmail Gelenbevî’de Varlık Düşüncesi. (Tez No. 186908) [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
CR  - Akkurt H. (2019). İbn Berrecân Tefsirinde İşârî Yön. (Tez No. 624040) [Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi] https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
CR  - Altın, M. (2015). Esmâ-i Hüsnâ’nın Semantik Tahlili ve Geçtiği Ayetlerle İlgisi (Tez No. 393550) [Doktora Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
CR  - Arca, A. (2020). Fahreddîn Râzî’nin Düşüncesinde Allah’ın Sıfatları. (1.Baskı). Fecr Yayıncılık.
CR  - Arpa, A. (2003). İbn Berrecân ve el-İrşâd İsimli Tefsirindeki Fâtiha, Kehf ve Hucurât Sûrelerinin Tefsirinin Tahkiki. (Tez No. 140814) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi]
https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
CR  - Beyhakî, A. (1993). el-Esmâ ve’s-Sıfat li’l-Beyhakî. (1.Baskı). (A. El-Hâşidî, Thk). Mektebetü’s-Sevâdî.
CR  - Buhârî, E. A. Sahihü’l-Buhârî.(2002). (M. Z. Nâsır, Thk.). Dâru Tavki’n-Necât.
CR  - Casewit, Y. (2017). The Mystics of al-Andalus Ibn Barrajân and Islamic Thought in the Twelfth Century. (1.Baskı). Cambridge University Press.
CR  - Cürcânî, Ş. (1983). Kitabu’t-Ta’rifât. Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
CR  - Cürcânî, Ş. (1995). Kitabu’t-ta’rifât.  Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye.
CR  - Çelebi, İ. (1998). Klasik Bir Kelâm Problemi Olarak İsim-Müsemmâ Meselesi. İLAM Araştırma Dergisi, 3(1), 103-116. https://isamveri.org/pdfdrg/D01614/1998_1/1998_1_CELEBII.pdf
CR  - el-Bekrî, H. (2014). Esmâ-i Hüsnâ’nın Tevkîfîliği veya Kıyâsîliği Hakkında Metodolojik Bir Çalışma. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 3(2), 81-113. https://doi.org/10.16947/fsmiad.14740
CR  - Firuzabâdî, M. M. (2005). el-Kâmusu’l-Muhît. (2.Baskı). Müessesetu’r-Risâle.
CR  - Düzgün, Ş. A. (2012). Kelam El Kitabı. (2.Baskı). Grafiker Yayınları.
CR  - Gazzâlî. E. M. (ts). el-Maksadü’l-esnâ fi şerhi Esmâillahi’l-Hüsnâ. (M. O. el-Haşt, Çev.). Mektebetü’l-Kur’ân.
CR  - Gazzâlî. E. M. (1971). el-Maksadü’l-esnâ fi şerhi Esmâillahi’l-Hüsnâ. (F. Şehâde, Çev.). Y.y.
CR  - Gazzâlî, E. (2012). el-İktisâd fi’l-i’tikâd. (E. M. A. eş-Şerfavî, Nşr.). Darü’l-Minhâc.
CR  - Gölcük, Ş. (1992). Kelam Tarihi. Esra Yayınları.
CR  - Gölcük, Ş.-Toprak, S. (1998). Kelam: Tarih, Ekoller, Problemler. (4.Baskı). Tekin Yayınları.
CR  - Görgün, H. İ. (2024). İbn Berrecân’ın vahiy ve i‘tibâr anlayışı. (Tez No. 874907) [Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi] https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
CR  - Isfâhânî, E. (t.s). el-Müfredât fi Garîbi’l-Kur’ân. Dâru’l-Marife.
CR  - Isfâhânî, E. (1991). el-Müfredât fi Garîbi’l-Kur’ân. (S. A. ed-Davudî, Thk). Dâru’l-Kalem, Darü’ş Şâmiyye.
CR  - İbn Arabî, M. (2017). Allah’ın İsimlerinin Sırları ve Manalarının Keşfi/Keşfü’l-ma’na an sırrı Esmâillâhi’l-Hüsnâ. (R. Biçer, Çev.). Ehil Yayıncılık.
CR  - İbn Berrecân, E. A. (2013). Tenbihu’l-efhâm ila tedebburi’l-Kitabi’l-Hakîm ve taa’rrufi’l-ayâti ve’n-nebei’l-A’zim. (A. el-Mezîdî, Thk.). Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
CR  - İbn Berrecân, E. A. (2010). Şerhu Esmaillahi’l-Hüsnâ. (İ. A. el-Bağdadî, Thk.). Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
CR  - İbn Hacer, E. Ş. (1409/1988). Fethu’l-bârî bi-şerhi Sahîhi’l-Bûhârî. (M. el-Hatîb-M. F. Abdülbâkî). Daru Reyyân.
CR  - İbn Manzûr, C.E. (1993). Lisanü’l-Arab. (3. Baskı). Daru Sâdır.
CR  - İbn Teymiyye, T. (2004). Mecmuû’l-Fetâvâ. Mucemmii‘l-Melik Fahd li’t-Tabaati’l-Mushafi’l-Şerîf.
CR  - İbnü’l-Arif, E. (1993). Miftâhü’s-Saadeh ve Tahkîku Tarîkü’s-Saadeh. (1.Baskı). (İ. Dendeş, Thk.). Darü’l-Garbi’l-İslâmî.
CR  - Kelebâzî, E. (h.1431/2010). et-Taarruf li-Mezhebi Ehli’t-Tasavvuf. Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye.
CR  - el-Kureşî, A. (1978-1979). el-Cevâhiru’l-mudiyye fi tabakâti’l-Hanefiyye. (A. M. el-Hulv, Nşr.). Y.y.
CR  - Küçük, H. (1997). İbn Berrecân’ın Hayatı, Eserleri ve Tefsirdeki Metodu. (Tez No. 61594) Yüksek Lisans 	Tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
CR  - Makrizî, T. (ts). Kitâbu’l-Mevâiz ve’l-İ‘tibâr bi-Zikri’l-Hitâtî ve’l-Asâr. Daru’s-Sadr.
CR  - Musakhanov, O. (2016). Afifüddin Tilimsânî’nin İlâhi İsmler Nazariyesi ve Meâni’l-Esmâi’l-İlâhiyye adlı eserinin tahkiki. (Tez No. 446766) [Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi]. 
https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
CR  - Müslim, E. M. (1955). Sahih. (M. F. Abdülbâkî, Thk.). Matbaatu İsa el-Bâbi’l-Halebî.
CR  - Nesefî, E. M. (2004). Tabsiretu’l-Edille. (H. Atay, Thk.). DİB Yayınları/Dinî Yayınlar Dâiresi Başkanlığı.
CR  - Nesefî, E. M. (1990-1993). Tabsiretu’l-edille. (C. Salame, Thk.). Y.y.
CR  - Nevevî, Y. (1349). Şerhû sahihi Muslim/el-Minhâc fî şerhi Sahîhi Muslim b. Haccâc. Y.y.
CR  - Öğük, E. (2017). Allah’ı Tanıtan Güzel İsimler; Literatür, Tasnîf ve Değerlendirme. (1. Baskı). Rağbet Yayınları.
CR  - Özler, M. (1995). İslâm Düşüncesinde Tevhîd. Nun Yayıncılık.
CR  - es-Sâbûnî, E. N. (1998). Maturîdiyye Akâidi/el-Bidâye fi Usulu’d-Din. (4. Baskı). (B. Topaloğlu, Çev.). DİB Yayınları/Dinî Yayınlar Dâiresi Başkanlığı.
CR  - Sa‘dî, E. (2000). Tefsiru Esmâillâhi’l-Hüsnâ li’s-Sa ‘dî (Cam‘en ve Dirâseten). (A. Ubeyd, Thk.). el Camiatü’l-İslâmiyye bi’l-Medineti’l-Münevvere.
CR  - Şehristânî, M. (1998). el-Milel ve’n-Nihal. (E. A. Mehna-A. H. Faur, Thk.). Daru’l-Ma‘rife.
CR  - Taftazânî, E. (2000). Ana Konularıyla Kelâm. (2.Baskı). (Ş. Gölcük, Çev.). Kitap Dünyası Yayıncılık.
CR  - Taftazânî, E. (1999). Şerhu’l-Akaid/Kelâm İlmi ve İslâm Akâidi. (4.Baskı). (S. Uludağ, Çev.). Dergah Yayınları.
CR  - Topaloğlu, A. (1989). Allah. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (C. 2, ss. 471-498) içinde. TDV Yayınları.
CR  - Topaloğlu, B. (1995). Esmâ-i Hüsnâ. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (C. 11, ss. 404-418) içinde. TDV Yayınları.
CR  - Topaloğlu, B. (1996). Kelâm İlmi-Giriş. (5. Baskı). Damla Yayınevi.
CR  - Yavuz, Y. Ş. (2003). Mâtüridiyye. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (C. 28, ss. 165-175) içinde. TDV Yayınları.
CR  - Yıldız, M. (2019). Kudüs’ün Fethini Müjdeleyen Sûfî İbn Berrecân. (1.Baskı). Rağbet Yayınları.
CR  - Yıldız, M. (2016). İbn Berrecân (v. 536/1141) ve Tasavvuf Anlayışı. (Tez No. 425395) [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
CR  - Yurdagür, M. (2021). Esmâ-i Hüsnâ’yı Anlama Kılavuzu. (1.Baskı). İFAV/Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları Vakfı Yayınları.
CR  - Zeccâc, İ. (h.1431/2010). Tefsiru Esmâillâhi’l-Hüsnâ. (A. Y. ed-Dekkâk, Thk.). Darü’s-Sekâfetü’l Arabiyye.
CR  - Zeccâcî, A. (1986). İştikâku Esmâillâh. (2.Baskı). (A. el-Mübârek, Thk.). Müessesetü’r-	Risâle.
UR  - https://doi.org/10.61960/fikriyat.1626608
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4550684
ER  -