@article{article_1627172, title={Kıraat İlminde İhticâc ve Tevcîh Olgusuna Dâir Bir İnceleme}, journal={Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi}, volume={10}, pages={105–115}, year={2025}, DOI={10.58648/inciss.1627172}, author={Çalyaka, Selvihan and Akkuş, Murat}, keywords={Kıraat, İhticâc, Tevcîh, Tercih, Tespit}, abstract={Kıraat ilmi, Kur’ân lafızlarının nasıl okunacağını ve bu lafızlar üzerinde var olan farklı okunuş formlarını konu edinen bir ilim dalıdır. Kıraat farklılıklarının belli bir sistem dâhilinde tahlil edilerek sahîh kıraatlerin tespit edilip muhafazasının sağlanması ise kıraat ilminin amaçlarındandır. Bu amaca hizmet etme bağlamında kıraatlerin sahîhini sakiminden ayırıp gerekçelerini ortaya koyarak yapılan temellendirme eylemi kıraat ilminde ihticâc kavramı ile ifade edilmektedir. Tevcîh kavramı da kıraatlerin temellendirilmesini ifade eden bir kavram olmakla beraber kimilerince ihticâc ile anlamdaş kavramlardan biri kabul edilmekte, kimilerince de farklı anlama sahip olduğu ileri sürülmektedir. Bu iki kavramı anlamdaş kabul edenler; ihticâcın çalışma alanını, hem kıraatlerin sahîhini sakiminden ayrıştıran tespit noktasında hem de sahîh kıraatleri kendi arasında gerekçelendirerek temellendirilmesini ifade eden tercih noktasında iki temel bölümü kapsayacak şekilde çizmektedirler. Bu kavramların farklı anlamlara sahip olduğunu ileri sürenler ise kıraatlerin sahîhliğinin ispatı noktasında ihticâc kavramının, tercih edilen okunuşların gerekçelerinin ortaya konulması noktasında ise tevcîh kavramının söz konusu olduğunu ifade etmektedirler. Buradan hareketle bu iki kavram gerek sözlük gerek ıstılahî anlamları gerekse eser isimlerine yansımaları üzerinden ele alınacaktır. Buna göre de kavramların benzer ve farklı yönleri ortaya konularak sınırları çizilmeye çalışılacaktır. Böylelikle ilimlerin anlaşılmasında önemli yere sahip olan kavramların doğru anlaşılmasına ve anlam karışıklıklarının önlenmesine hizmet edilecektir.}, number={2}, publisher={Hakan YALAP}