TY  - JOUR
T1  - Rekabet Oyunlarına İlişkin Okul Öncesi Öğretmenlerinin Görüşleri ve Uygulamaları
TT  - Preschool Teachers' Views and Practices on Competitive Games
AU  - Arslan Çiftçi, Hande
AU  - Yıldız, Merve
PY  - 2025
DA  - October
Y2  - 2025
JF  - Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi
JO  - CEBED
PB  - Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2822-3675
SP  - 121
EP  - 131
VL  - 4
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Bu araştırmanın amacı, okul öncesi eğitimde rekabet oyunlarına yer verilmesine ilişkin okul öncesi öğretmenlerinin görüşlerini ve uygulamalarını incelemektir. Araştırma, nitel yöntem ile gerçekleştirilmiş olup olgu bilim deseni benimsenmiştir. Araştırmanın katılımcıları, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında İstanbul ilinde görev yapmakta olan 12 okul öncesi öğretmeninden oluşmaktadır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme soruları ile toplanmış ve verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, okul öncesi öğretmenlerinin büyük çoğunluğunun rekabet oyunlarını önemli ve gerekli bulduğu görülmüştür. Öğretmenlerin çoğu, kaybetme durumunun motivasyon düşürücü olduğunu kabul etmekle birlikte aynı zamanda bu oyunların oynatılması gerektiğini de düşünmektedirler. Öğretmenler, bu oyunların çocukların sosyal duygusal gelişimine katkıda bulunduğunu ve hayatın bir parçası olan rekabeti ve bunun sonucunda ortaya çıkabilecek kaybetme durumunu erken yaşta öğrenmelerinin önemli olduğunu vurgulamışlardır. Ayrıca, öğretmenlerin kaybeden çocuklara duygusal destek sağlayarak bu durumu daha iyi yönetmelerine yardımcı olduğu hem kazanma hem de kaybetme durumlarında olumlu tepkiler ve destekleyici yaklaşımlarla süreci yönettiği sonucuna ulaşılmıştır. Okul öncesi öğretmenlerinin çocuklar arasında sosyal karşılaştırmayı içermeyen ve iş birliği ile birlikte ortaya çıkabilecek rekabeti destekleyen bir öğrenme ortamı oluşturmaları önerilebilir.
KW  - Okul öncesi eğitim
KW  - okul öncesi öğretmenleri
KW  - oyun
KW  - rekabet oyunları
KW  - rekabet.
N2  - The aim of this research is to examine the views and practices of preschool teachers on the use of competitive games in preschool education. The research was conducted with qualitative method and a phenomenological design was adopted. The participants of the study consisted of 12 preschool teachers working in Istanbul in the 2023-2024 academic year. Data were collected through semi-structured interview questions and descriptive analysis method was used to analyze the data. As a result of the research, it was seen that most of the preschool teachers found competitive games important and necessary. Although most of the teachers accepted that losing is demotivating, they also thought that these games should be played. Teachers emphasized that these games contribute to children's social emotional development and that it is important for children to learn at an early age about competition, which is a part of life, and the losing situation that may arise as a result. In addition, it was concluded that the teachers provided emotional support to the children who lost and helped them manage this situation better by providing positive reactions and supportive approaches in both winning and losing situations. It can be suggested that preschool teachers should create a learning environment that does not involve social comparison among children and supports the competition that can arise with cooperation.
CR  - Akgün, A., Gönen, S., & Aydın, M. (2007). İlköğretim fen ve matematik öğretmenliği öğrencilerinin kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 283-299.
CR  - Anderson-McNamee, J. K., & Bailey, S. J. (2010). The importance of play in early childhood development. Montana State University Extention, 4(10), 1-4.
CR  - Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388. https://doi.org/10.31592/aeusbed.598299
CR  - Bayındır, D., Acar, İ. H., Yavuz, E. A., & Ahmetoğlu, E. (2022). To compete or not compete: Contributions of children’s regulation and gender to their competitive behaviors. Early Childhood Education Journal, 50(5), 721-729. https://doi.org/10.1007/s10643-021-01194-1
CR  - Berksun, E. O. (2003). Anksiyete ve anksiyete bozuklukları. Turgut Yayıncılık.
CR  - Bilici, H. S. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 60-72 aylık çocukların sosyal duygusal uyumları, sosyal problem çözme becerileri ve rekabet stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
CR  - Bullinger, D. (2013). Effect of competition on performance and physiological responses [Unpublished master's thesis]. Texas Woman’s University.
CR  - Bülbül, N. (2019). Okul öncesi eğitimine devam eden 48-72 aylık çocukların rekabet stilleri ile çocuklara yönelik ebeveyn tutumları arasındaki ilişki düzeyi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Okan Üniversitesi.
CR  - Bülbül, N., & Akkaynak, M. (2021). Okul öncesi eğitimine devam eden çocukların rekabet stilleri ile çocuklara yönelik ebeveyn tutumları arasındaki ilişki düzeyi. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 8(1), 32-66.
CR  - Coşkun, R., Altunışık, R. & Yıldırım, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Sakarya Yayıncılık.
CR  - Cüceloğlu, D. (2016). İnsan ve davranışı. Remzi Kitabevi.
CR  - Creswell, J. W. & Báez, J. C. (2020). 30 essential skills for the qualitative researcher. Sage Publications.
CR  - Çivril, Y. D. (2022). Okul öncesi 5-6 yaş çocuklarının oyun tercihlerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
CR  - Direk, S. (2021). 3-6 yaş okul öncesi çocukların sosyal yetkinlik, saldırganlık ve kaygı düzeyleri ile annelerinin kapsayıcı işlev düzeyi arasındaki ilişkilerin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi.
CR  - Doğan, S. (2022). Okul öncesi dönem 5-6 yaş çocuklarının prososyal davranışları ile rekabet stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Karatekin Üniversitesi.
CR  - Elçi, S. (2021). Okul öncesi dönem çocuklarının 21. yüzyıl becerileri ile rekabet stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İnönü Üniversitesi.
CR  - Emen Parlatan, M., & Dikici Sığırtmaç, A. D. (2022). Preschool children’s behaviours in competitive games: Are these games really harmful to social-emotional development? Early Child Development and Care, 192(14), 2200-2212. https://doi.org/10.1080/03004430.2021.1990910
CR  - Fischer, P., Camba, L., Ooi, S. H., & Chevalier, N. (2018). Supporting cognitive control through competition and cooperation in childhood. Journal of Experimental Child Psychology, 173, 28–40.
CR  - Fülöp, M. (2022). Cooperation and competition. In P. K. Smith & C. H. Hart (Eds.), The Wiley-Blackwell handbook of childhood social development (3rd ed., pp. 555–573). John Wiley & Sons.
CR  - Fülöp, M. (2004). Competition as a culturally constructed concept [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Budapeşte Üniversitesi.
CR  - García, C., Rivera, N., & Greenfield, P. M. (2015). The decline of cooperation, the rise of competition: Developmental effects of long-term social change in Mexico. International Journal of Psychology, 50(1), 6–11.
CR  - Gmitrova, V., Podhajecka, M., & Gmitrov, J. (2009). Children’s play prefences: Implications for the preschool education. Early Child Devoplopment and Care, 179(3), 339-353. https://doi.org/10.1080/03004430601101883
CR  - Gülay, H. (2011). 5-6 yaş grubu çocuklarda okula uyum ve akran süreçleri üzerine bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(36), 1-10.
CR  - Gündüz, Y., & Balyer, A. (2011). Eğitimde ödül ile cezanın yeri ve buna alternatif yaklaşımlar. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(40), 10-23.
CR  - Gürbüz, S., & Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
CR  - Güzelyurt, T., Tok, F., Tümas, Ç., & Uruğ, Ş. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin ödül ve ceza kullanımına ilişkin görüşleri. Temel Eğitim Dergisi, 1(4), 21-28
CR  - Karasar, N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
CR  - Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
CR  - Kelchtermans, G. (2009). Who I am in how I teach is the message: Self‐understanding, vulnerability and reflection. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 15(2), 257–272. https://doi.org/10.1080/13540600902875332
CR  - Klenke, K. (2016). Qualitative research in the study of leadership. Emerald Group Publishing Limited.
CR  - Kurumanoğlu, M. & Aksoy, N. (2021). Sınıf öğretmenlerinin öğrenciler arası rekabete ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 54(3), 721-746. https://doi.org/10.30964/auebfd.875732
CR  - Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
CR  - Millî Eğitim Bakanlığı (2024). Okul öncesi eğitim programı. 
https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/guncellenenokuloncesiegitimprogrami.pdf
CR  - Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
CR  - Paquette, D., Gagnon, M. N., Bouchard, L., Bigras, M., & Schneider, B. (2013). A new tool to explore 	children’s social competencies: The preschool competition questionnaire. Child Development 	Research. http://dx.doi.org/10.1155/2013/390256
CR  - Pappert, A. T., Williams, A., & Moore, C. (2017). The influence of competition on resource allocation in preschool children. Social Development, 26(2), 367-381. https://doi.org/10.1111/sode.12202
CR  - Ray, D. C. (2019). Culturally and linguistically responsive play therapy: Adapting child-centered play therapy for deaf children. International Journal of Play Therapy, 28(2), 79-87. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/pla0000091
CR  - Santrock, J. W. (2014). Yaşam boyu gelişim, gelişim psikolojisi. G. Yüksel (Çev. Ed.). Nobel Yayıncılık.
Sheridan, S., & Williams, P. (2006). Constructive competition in preschool. Journal of Early Childhood Research, 4(3), 291-310.
CR  - Sönmez, S. (2016). Erken çocukluk döneminde bireysel ve ikili grup etkinlik performans algıları: Karşılaştırmalı deneysel bir inceleme. International Journal of Social Science, 51, 323–333. 	https://doi.org/http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3469
CR  - Tauer, J. M., & Harackiewicz, J. M. (2004). The effects of cooperation and competition on intrinsic 	motivation and performance. Journal of Personality and Social Psychology, 86(6), 849-861.
CR  - Tassi, F., Schneider, B. H., & Richard, J. F. (2001). Competitive behavior at school in relation to social competence and incompetence in middle childhood. Revue Internationale De Psychologie Sociale, 14(2), 165-184.
CR  - Taşdemir, M., & Taşdemir, F. (2016). Ödül ve etkisi üzerine deneyimler. International Journal of Eurasia Social Sciences, 7(23), 172-190.
CR  - Tekindal, M., & Arsu, Ş. U. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20(1), 153-172.
CR  - Torres, M. M., Domitrovich, C. E., & Bierman, K. L. (2015). Preschool interpersonal relationships predict kindergarten achievement: Mediated by gains in emotion knowledge. Journal of Applied Developmental Psychology, 39, 44-52. https://doi.org/10.1016/j.appdev.2015.04.008
CR  - Tsiakara, A., & Digelidis, N. (2012). Ways preschool children aged 4-5 years old express 	their desire to excel. European Psychomotricity Journal, 4(1), 41-48.
CR  - Tsiakara, A. A., & Digelidis, N. M. (2014). Preschoolers’ perceptions of performance and satisfaction under competitive and non-competitive conditions. Early Child Development and Care, 185(7), 1109-1117. https://doi.org/10.1080/03004430.2014.980406
CR  - Turhan, M., & Yaraş, Z. (2013). Öğretmen ve öğrencilerin öğretmen, disiplin, müdür, sınıf kuralları, ödül ve ceza kavramlarına ilişkin metafor algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 129-145.
CR  - Uyanık Balat, G., Akman, B., & Arslan Çiftçi, H. (2017). Okul Öncesi Rekabet Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(10), 59-71.
CR  - Watanabe, D., & Yuzawa, M. (2012). Social comparison and self-evaluation for competence in 5- and 6-year-old children. Japanese Journal of Educational Psychology, 60, 117–126. https://doi.org/10.5926/jjep.60.117
CR  - Watanabe, D., & Yuzawa, M. (2013). Perception of one’s own and others’ ability by preschool Japanese children. Japanese Psychological Research, 55, 303–314. https://doi.org/10.1111/jpr.12022
CR  - Whitebread, D., Basilio, M., Kuvalja, M., & Verma, M. (2017). The importance of play: A report on the value of children’s play with a series of policy recommendations. Toy Industries of Europe.
CR  - Yıldırım, A., & Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
CR  - Yıldız, S. (2023). Okul öncesi dönem çocuklarının rekabet stilleri, kaygı düzeyleri ve ebeveynlerinin ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/cebed/issue//1628754
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4560010
ER  -