TY  - JOUR
T1  - Kişisel Verilerin Korunması Hakkına Yönelik Müdahale Oluşturan İstihbarat Faaliyetlerinin (Analiz ve Üretim) İncelenmesi
TT  - Examination of Intelligence Activities (Analysis and Production) That Constitute Interference with the Right to Protection of Personal Data
AU  - Özçelik, Alper Yasin
PY  - 2025
DA  - September
Y2  - 2025
JF  - Savunma ve Güvenlik Araştırmaları Dergisi
JO  - SAGA
PB  - Millî Savunma Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 3023-5278
SP  - 123
EP  - 142
VL  - 2
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Bilgi teknolojilerinin gelişmesi vesilesiyle eğitim, sağlık, güvenlik ve bankacılık gibi pek çok sektörde verilen hizmetin hızını, kalitesini ve kapsamını artırmak amacıyla milyonlarca insana ait veriler işlenmekte, analiz edilmekte veya saklanmaktadır. Bu veriler sahip oldukları ad, soyad, kimlik numarası, sağlık bilgileri, finansal durumu, eğitim seviyesi, adres bilgileri, adli sicil bilgisi gibi kişisel ve ayırt edici verileri içerdiği için hassas niteliktedir. Bu sebeple üçüncü tarafa mensup odaklar tarafından ele geçirildiğinde telafisi zor mağduriyetler yaşanmaktadır. Bazı ülkelerde kanun koyucu, yaşanabilecek mağduriyetleri önlemek amacıyla, vatandaşlarına ait kişisel verilerin korunmasıyla ilgili yasal düzenlemeleri yürürlüğe koymuş; yasal altyapıyı oluşturduktan sonra kişisel verileri işleyecek resmi veya özel kurumları denetleyecek mekanizmaları devreye almış ve bu sayede kurumsal kapasiteyi arttırma yoluna gitmiştir. Ancak milli güvenlik kapsamında yürütülen istihbarat faaliyetlerine karşı kişisel verilerin korunması talebi önümüze güvenlik-özgürlük dengesini çıkarmaktadır. Bu makale, istihbarat faaliyetlerinin kişisel verilerin korunması üzerindeki etkilerini inceleyerek, milli güvenliği riske atmadan bu verilerin korunmasına yönelik çözüm önerileri sunmayı amaçlamaktadır. Bu amaca giderken de Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararları, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve yerel mevzuat incelenmiştir. Makalenin sonuç kısmında denetim, süre ve kapsam gibi hususların yasal düzenlemeyle netleştirilmesi şartıyla istihbarat faaliyetleri kapsamında kişisel verilerin toplanıp, işlenip, arşivlenebileceği belirtilmiştir.
KW  - İstihbarat Hukuku
KW  - Kişisel Veriler
KW  - Veri Gizliliği
KW  - İstihbarat Analizi
KW  - Kitlesel Gözetim
N2  - Data of millions of people are being processed, analyzed or stored in order to increase the speed, quality and scope of services provided in many sectors such as education, health, security thanks to rapid development of technology. This data is sensitive due to its context of name, surname, ID number, health and financial status, education level, address and criminal record information. Therefore, irreparable grievances are may experience in case of seizing by third-party. In some countries, in order to prevent it, the legislator has put into legal regulations; then implement legal mechanisms to supervise official or private institutions that will process personal data, and thus has sought to increase institutional capacity. However, the demand for the protection of personal data against intelligence activities arise security and freedom dilemma. This article aims to examine the effects of intelligence activities on the protection of personal data and to offer suggestions for the protection without jeopardizing national security. Towards this goal, the European Union General Data Protection Regulation, the decisions of the European Court of Human Rights (ECHR), the Constitution of the Republic of Turkey and local legislation were examined respectively. In the conclusion, it was stated that personal data can be collected, processed and archived within the scope of intelligence activities, only if the issues such as audition, duration and scope are clarified by legal regulation.
CR  - AB Genel Veri Koruma Tüzüğü, 2016/679 2016/679 (2016).
CR  - ABD Merkezi Haber Alma Teşkilatı (CIA). (t.y.). İstihbarat Çarkı Tanımı. ABD Merkezi Haber Alma Teşkilatı (CIA). Geliş tarihi 19 Ocak 2025, Erişim adresi: https://www.cia.gov/spy-kids/static/59d238b4b5f69e0497325e49f0769acf/Briefing-intelligence-cycle.pdf
CR  - Amar Paul Singh, Dr. Y. M. (2022). Challenges and opportunities in Big data: A review. International Journal of Research In Electronics And Computer Engineering. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/366618139_Challenges_and_opportunities_in_Big_data_A_review
CR  - Avrupa Birliği Başkanlığı. (2023, Aralık 5). AB Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) Türkçeye çevrildi. Erişim adresi:https://www.ab.gov.tr/ab-genel-veri-koruma-tuzugu-gdpr-turkceye-cevrildi_53650.html
CR  - Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (1950).
CR  - BfDI - Supervision over federal intelligence services. (t.y.). Geliş tarihi 06 Mayıs 2025, Erişim adresi:https://www.bfdi.bund.de/EN/Fachthemen/Inhalte/Nachrichtendienste/Kontrollandschaft-Nachrichtendienste-des-Bundes.html
CR  - BfDI - Tasks and powers. (t.y.). Geliş tarihi 16 Mayıs 2025, Erişim adresi: https://www.bfdi.bund.de/EN/BfDI/UeberUns/DieBehoerde/diebehoerde_node.html
CR  - Bilgi Güvenliği ve İstihbarat Yasası, Sistema di informazione per la sicurezza della Repubblica e nuova disciplina del segreto (2007).
CR  - Birsan, C.-M. (2012). Intelligence Effectiveness in the European Union (E.U.) in the New Security Environment [Naval Postgraduate School]. Erişim adresi: https://apps.dtic.mil/sti/citations/ADA573500
CR  - Born, H., Leigh, I., & Wills, A. (Ed.). (2011). International Intelligence Cooperation and Accountability. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203831731
CR  - Centrum För Rättvisa v. Sweden, No. 35252/08 (ECtHR [GC] 25 Mayıs 2021). 
CNCTR. (2023). 8th Activity Report. Commission Nationale de Contrôle des Techniques de Renseignement. Erişim adresi: https://cms.cnctr.fr/uploads/CNCTR_Rapport_2023_ANGLAIS_vdef_numerique_e4de696836.pdf
CR  - Cole, D. (2013). Preserving Privacy in a Digital Age: Lessons of Comparative Constitutionalism. Georgetown Law Faculty Publications and Other Works. Erişim adresi: https://scholarship.law.georgetown.edu/facpub/1310
CR  - CURIA - Documents (AB Adalet Divanı 06 Temmuz 2015).
CR  - CURIA - Documents (AB Adalet Divanı 16 Temmuz 2020). 
Deutscher Bundestag—Arbeit und Aufgaben. (t.y.). Deutscher Bundestag. Geliş tarihi 15 Mayıs 2025, Erişim adresi: https://www.bundestag.de/ausschuesse/ausschuesse20/weitere_gremien/g10_kommission/aufgabe-868162
CR  - Deutscher Bundestag—Einführung. (t.y.). Deutscher Bundestag. Geliş tarihi 15 Mayıs 2025, Erişim adresi:https://www.bundestag.de/ausschuesse/ausschuesse/parlamentarisches-kontrollgremium/einfuehrung-1061928
CR  - Doğan, İ., & Taban, M. H. (2024). Terörle Mücadelede Verinin Kullanımı. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 13(2), Article 2. https://doi.org/10.28956/gbd.1531048
CR  - Donohue, L. (2006). Anglo-American Privacy and Surveillance. Georgetown Law Faculty Publications and Other Works. Erişim adresi: https://scholarship.law.georgetown.edu/facpub/790
CR  - DPR, A. (t.y.). Délégation parlementaire au renseignement. Assemblée Nationale. Geliş tarihi 14 Mayıs 2025, Erişim adresi: https://www.assemblee-nationale.fr/dyn/17/organes/delegations-comites-offices/delegation-renseignement
CR  - Ekimdzhiev and Others v. Bulgaria, No. 70078/12 (ECtHR 11 Ocak 2022).
CR  - Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası (1949).
CR  - Federal Data Protection Act (BDSG) (2017).
CR  - Gesetz zur Beschränkung des Brief-, Post- und Fernmeldegeheimnisses, (Article 10 Law—G 10) (2001). 
Guide on Article 8 of the European Convention on Human Rights. (2024). European Court of Human Rights. https://ks.echr.coe.int/documents/d/echr-ks/guide_art_8_eng
CR  - Homeland Security Act, Pub. L. No. 107-296 Homeland Security Act (2002).
CR  - Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, 6698 (2016).
CR  - Kişisel Verilerin Korunması Kanununa İlişkin Uygulama Rehberi. (2019). KVKK Yayınları No: 1. Erişim adresi: https://www.kvkk.gov.tr/SharedFolderServer/CMSFiles/41784a70-2bac-4e4a-830f-35c628468646.PDF
CR  - Kniep, R., Ewert, L., Reyes, B. L., Tréguer, F., Cluskey, E. M., & Aradau, C. (2024). Towards democratic intelligence oversight: Limits, practices, struggles. Review of International Studies, 50(1), 209-229. https://doi.org/10.1017/S0260210523000013
CR  - National intelligence authorities and surveillance in the EU: Fundamental rights safeguards and remedies. (2022). EU Agency for Fundamental Rights. Erişim adresi: https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/se-surveillance-report-update-2022-en.pdf
CR  - Ott, M. C. (2019, Nisan 17). Intelligence Oversight in Congress: Perilous Times - Foreign Policy Research Institute. Erişim adresi: https://www.fpri.org/article/2019/04/intelligence-oversight-in-congress-perilous-times/?utm_source=chatgpt.com
CR  - Schaller, C. (2018). Strategic Surveillance and Extraterritorial Basic Rights Protection: German Intelligence Law After Snowden. German Law Journal, 19(4), 941-980. https://doi.org/10.1017/S2071832200022926
CR  - Soysal, D. T. (2020). Uluslararası Hukuk Bülteni. Erişim adresi: https://diabgm.adalet.gov.tr/Resimler/Dokuman/16102024155743b%C3%BClten21say%C4%B1.pdf
CR  - Status | CNCTR. (t.y.). Status | CNCTR. Geliş tarihi 14 Mayıs 2025, Erişim adresi: https://www.cnctr.fr/en/statut#the-cnctrs-oversight-activities-are-coordinated-by-a-committee-of-nine-members
CR  - Supervision and oversight. (2025). BundesamtfuerVerfassungsschutz. Erişim adresi: http://www.verfassungsschutz.de/EN/about-us/mission-and-working-methods/supervision-and-oversight/supervision-and-oversight_node.html
CR  - Surveillance by intelligence services: Fundamental rights safeguards and remedies in the EU - 2023 update | European Union Agency for Fundamental Rights. (2023, Mayıs 22). Erişim adresi: https://fra.europa.eu/en/publication/2023/surveillance-update
CR  - Szabó and Vissy v. Hungary, No. 37138/14 (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) 12 Ocak 2016). 
Venice Commision Report. (2025). Venice Commision Council of Europe. Erişim adresi: https://www.coe.int/en/web/venice-commission/-/CDL-AD(2015)011-e
CR  - Verhelst, H. M., Stannat, A. W., & Mecacci, G. (2020). Machine Learning Against Terrorism: How Big Data Collection and Analysis Influences the Privacy-Security Dilemma. Science and Engineering Ethics, 26(6), 2975-2984. https://doi.org/10.1007/s11948-020-00254-w
CR  - Walker, C. (2011). Terrorism and the Law. Oxford University Press.
CR  - Ye, W., Zheng, G., Cao, X., Ma, Y., & Zhang, A. (2024). Spurious Correlations in Machine Learning: A Survey (No. arXiv:2402.12715). arXiv. https://doi.org/10.48550/arXiv.2402.12715
CR  - Yu, P. K. (2019). The Algorithmic Divide and Equality in the Age of Artificial Intelligence (SSRN Scholarly Paper No. 3455772). Social Science Research Network. Erişim adresi: https://papers.ssrn.com/abstract=3455772
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/saga/issue//1630394
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4567337
ER  -