@article{article_1631251, title={MİRZA ŞÂHRUH’UN HİNDİSTAN SİYASETİ BAĞLAMINDA ABDÜRREZZÂK-I SEMERKANDÎ’NİN ELÇİLİK MİSYONU ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME}, journal={Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi}, volume={15}, pages={223–247}, year={2025}, author={Söylemez, Yusuf Ziya}, keywords={Timurlu Devleti, Hindistan, Şâhruh, Semerkandî}, abstract={Bu çalışma Türk-İslâm kültür ve medeniyetinin en önemli temsilcilerinden olan Timurlu Devleti’nde Mirza Şâhruh’un elçilik vazifesi ile görevlendirdiği Kemâlüddîn Abdürrezzâk b. Celaliddîn İshâk es-Semerkandî başkanlığındaki heyetin Hindistan’daki elçilik faaliyetini konu edinmiştir. Abdürrezzâk-ı Semerkandî Mirza Şâhruh tarafından Hindistan’daki elçilik faaliyetlerinde görevlendirilen bir devlet adamı olup onun faaliyetleri Emir Timur’un Hindistan seferi sonrasında bu coğrafyada ilişkilerin geliştirilip ilerletilmesi amacıyla önem arz etmektedir. Abdürrezzâk-ı Semerkandî’nin memuriyet yolunda Hürmüz limanında birkaç ay beklemesi, yanında getirdiği Mirza Şâhruh’un hediyelerinin denizde korsanlarca çalınması, defalarca hastalanması ile birlikte seyahati esnasında yanındaki devlet görevlileri arasında yer alan ağabeyini kaybetmesi gibi zorlu ve meşakkatli yolculuğu beraberinde Timurluların buradaki ticarî zenginliğe yönelmesi başta olmak üzere pek çok özel kazanımları da getirmiştir. Semerkandî’nin Mirza Şâhruh döneminde Hindistan’ın Dekken bölgesine olan bu seyahati burada yer alan belli başlı yerleşim yerlerinin siyasî, sosyal, kültürel yapısını göstermekle birlikte, o döneme ışık tutan Matlau’s-Sâdeyn ve’l Mecmâu’l-Bahreyn adlı eserin bizzat kendisi tarafından kaleme alınmasını sağlamıştır. Bu eser Timurluların Hindistan’ın Dekken bölgesinin özelliklerini genel hatları ile değerlendirilmesine imkân tanıyan ana kaynak olması hasebiyle kıymetli bilgiler ihtiva ederken aynı zamanda Abdürrezzâk-ı Semerkandî’nin elçiliğine dair bizzat kendi kaleminden verdiği bilgiler ile bu coğrafyadaki siyasî, kültürel, ticarî ve sosyo-iktisadi hayatın da tanınmasını sağlamıştır. Bu çalışmanın amacı Mirza Şâhruh’un iktidara gelmesi ile birlikte devletin yeni başkenti olan Herât şehrinden Hindistan’a elçi olarak gönderilen Semerkandî’nin faaliyetlerini dönemin müellif ve çağdaş kaynaklara yansıyan şekliyle inceleyerek bunların verdiği bilgilere göre seyahatin Timurlu Devleti’ni siyasî, ticarî ve diplomasi alanında ne derecede etkilediğini tespit etmektir. Ayrıca şu anda ülkemizde Timurlu Devleti’nin Hindistan’daki faaliyetleri daha çok Emir Timur’un seferleri üzerine yoğunlaşmış olup bu çalışma ile onun devamında da bu coğrafyada Timurlu siyasî varlığını ve elçilik faaliyetlerinin bu siyaseti ne derece etkilediğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu alanda Semerkandî’nin kendi eseri dışında Hindistan’daki o döneme dair yeterli çalışmanın olmaması da bu araştırmayı önemli kılmaktadır. Sonuç bölümünde bu seyahatin genel bir değerlendirmesi yapılıp elde edilen bulgular değerlendirilmiştir.}, number={2}, publisher={Kırıkkale Üniversitesi}