TY  - JOUR
T1  - Yamanlar Dağı (İzmir)’nın Foto Kapan Yöntemi ile Büyük Memeli Türlerinin Tespiti ve Popülasyon Ekolojilerinin Belirlenmesi
TT  - Identification of Large Mammal Species and Determination of Population Ecology of Yamanlar Mountain (Izmir) By Camera Trap Method
AU  - Serbestoğlu, İrem Nur
AU  - Ayaz, Dinçer
PY  - 2025
DA  - September
Y2  - 2025
DO  - 10.31594/commagene.1632496
JF  - Commagene Journal of Biology
JO  - Comm. J. Biol.
PB  - ABADER (Adıyaman Bilimsel Araştırmalar Derneği)
WT  - DergiPark
SN  - 2602-456X
SP  - 171
EP  - 178
VL  - 9
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Türkiye; barındırdığı habitat özellikleri, yüksek rakım çeşitliliği, konumu ve iklim şartlarıyla jeolojik dönemler boyunca zengin bir biyoçeşitliliğe sahip olmuştur. Türlerin korunması ve sürdürülebilirliği ancak onların habitatları ve özelliklerinin bilinmesiyle mümkün olmaktadır. Yaban hayatı gözlemlerinde fotokapan kullanımı son yıllarda oldukça yaygınlaşmıştır. Bu çalışma ile İzmir – Yamanlar Dağı’ndaki büyük memeli çeşitliliğinin fotokapan kullanılarak ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında; 14 aylık süre boyunca, 4 fotokapan ile 20 farklı istasyonda izleme yapılmış ve toplam 1704 fotokapan gün sayısına ulaşılmıştır. Çalışma sonucunda bölgede Vulpes vulpes (kızıl tilki), Sus scrofa (yaban domuzu), Martes foina (kaya sansarı), Lepus europaeus (Avrupa yaban tavşanı), Meles meles (Avrupa porsuğu), Felis silvestris (yaban kedisi) ve Canis lupus (bozkurt) olmak üzere toplam 7 farklı türün yaşadığı tespit edilmiştir. Tür kayıtları; aylık, mevsimsel ve saatlik dağılımlarına göre analiz edilmiş ve veriler grafiklendirilmiştir. Batı Anadolu’da uzun yıllar boyunca kaydı alınmamış olan ve bu çalışmada tespit edilen Canis lupus (bozkurt) türü, bölge için önemli bir kayıt olmuştur.
KW  - Biyolojik Çeşitlilik
KW  - Zooloji
KW  - Görüntüleme Yöntemleri
KW  - Canis lupus (Bozkurt)
N2  - Türkiye has maintained rich biodiversity throughout geological periods due to its diverse habitats, wide elevation range, geographic position, and climatic conditions. The conservation and sustainability of wildlife species depend on understanding their habitat preferences and ecological characteristics. In recent years, camera traps have become widely used tools in wildlife research and monitoring. This study aimed to assess the diversity and temporal activity patterns of large mammals in Yamanlar Mountain (İzmir), using camera trapping methods. Monitoring was conducted at 20 different stations with four camera traps over a period of 14 months, resulting in a total of 1704 camera trap days. As a result, seven large mammal species were recorded in the region: Vulpes vulpes (Red Fox), Sus scrofa (Wild Boar), Martes foina (Beech Marten), Lepus europaeus (European Hare), Meles meles (European Badger), Felis silvestris (European Wildcat), and Canis lupus (Gray Wolf). Species detections were analyzed by their monthly, seasonal, and diel (hourly) distributions, and the data were visualized using graphical representations. Notably, the detection of Canis lupus (Gray Wolf), which had not been previously recorded in Western Anatolia for many years, represents a significant new finding for the region.
CR  - Akbaba, B., & Ayas, Z. (2012). Camera trapping large mammals in NW Turkey. Mammalia, 76, 43–48. https://doi.org/10.1515/mamm.2011.102
CR  - Algan, Z., (2019). Düzce İli Memeli Biyoçeşitliliği ve Ekolojisi. Retrieved from: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
CR  - Ambarli, H., Ertürk, A., & Soyumert, A. (2016). Current status, distribution, and conservation of brown bear (Ursidae) andwild canids (gray wolf, golden jackal, and red fox; Canidae) in Turkey. Turkish Journal of Zoology, 40(6), 944-956. https://doi.org/10.3906/zoo-1507-51
CR  - Azlan, J.M., & Sharma, D.S.K. (2006). The diversity and activity patterns of wild felids in a secondary forest in Peninsular Malaysia. Oryx, 40, 36–41. https://doi.org/10.1017/S0030605306000147
CR  - Blount, J.D., Chynoweth, M.W., Green, A.M., & Şekercioğlu, Ç.H. (2021). Review: COVID-19 highlights the importance of camera traps for wildlife conservation research and management. Biological conservation, 256, 108984. https://doi.org/10.1016/j.biocon.2021.108984
CR  - Can, Ö.E. (2004). Status, Conservation and Management of Large Carnivores in Turkey. Convention on the Natural Conservation of European Wildlife and Natural Habitats, 24th Meeting, Strasbourg, 29 November-3 December 2004, 1-28. Retrieved from: https://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://lciepub.nina.no/pdf/635012243306881534_COE%20LCs%20in%20Turkey%202004
CR  - Can, Ö.E., & Togan, İ. (2009). Camera trapping of large mammals in Yenice Forest, Turkey: local information versus camera traps. Oryx, 43(3), 427-430. https://doi.org/10.1017/s0030605308000628
CR  - Caruso, N., Valenzuela, A.E., Burdett, C.L., Luengos Vidal, E.M., Birochio, D., & Casanave, E.B. (2018). Summer habitat use and activity patterns of wild boar Sus scrofa in rangelands of central Argentina. PLoS One, 13(10), e0206513. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0206513
CR  - Çoğal, M. (2016). Zonguldak İli Büyük Memelilerinin (Mammalia) Fotokapan Yöntemiyle Tespit Edilmesi. Retrieved from: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
CR  - İzmir İli’nin Karasal ve İç Su Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Projesi. (2022). T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü.
CR  - Dinç, İ. (2021). Afyon Akdağ Yaban Hayatı Geliştirme Sahası’nda Yayılış Gösteren Yırtıcı Memeli (Mammalia: Carnivora) Türleri Üzerine Araştırmalar. Retrieved from: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
CR  - Edremit, Ş. (2011). Karagöl’ün Jeolojisi, Tektoniği ve Oşinografisinin Araştırılması. Retrieved from: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
CR  - Eken, G., Bozdogan, M., Isfendiyaroglu, S., Kılıç, D.T., & Lise, Y. (2006). Türkiye’nin önemli doga alanları. Ankara, Türkiye: Doga Dernegi.
CR  - Ertürk, A. (2010). Bartın İli ve Çevresinde Canis Lupus L. 1758’in (Carnivora: Canidae) (kurt) CBS Tabanlı Habitat Uygunluğu Analizleri ve Tür Yayılış Modellemesi. Retrieved from: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
CR  - Fennell, M., Beirne, C., & Burton, A.C. (2022). Use of object detection in camera trap image identification: Assessing a method to rapidly and accurately classify human and animal detections for research and application in recreation ecology. Global Ecology and Conservation, 35, e02104. https://doi.org/10.1016/j.gecco.2022.e02104
CR  - Göktürk, T. (2023). Hod vadisi (Aşağı Maden ve Yukarı Maden, Artvin, Türkiye) memeli hayvan çeşitliliği. Turkish Journal of Biodiversity, 6(1), 14-20. https://doi.org/10.38059/biodiversity.1279553
CR  - Gözcelioğlu, B. (2016). Anadolu Doğasından Yansımalar. TÜBİTAK Yayınları, 1.Basım, Ankara, 406s.
CR  - Gözcelioğlu, B., & Aydıncılar, Ö.F. (2012). Derin Mavi Atlas. TÜBİTAK Yayınları, 9.Basım, Ankara, 108s.
CR  - Gündoğdu, E., Arpacık, A., Başkaya, Ş., & Sarı, A. (2015). Türkiye'de Büyük Memeli Yaban Hayvanlarının Sayımında Karşılaşılan Başlıca Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Ekoloji 2015 Sempozyumu, 182pp, Sinop, Türkiye.
Retrieved from: https://avesis.ktu.edu.tr/yayin/67d2f08d-03bf-4a10-a3ef-15c36f695d57/turkiyede-buyuk-memeli-yaban-hayvanlarinin-sayiminda-karsilasilan-baslica-sorunlar-ve-cozum-onerileri
CR  - Hızal, E. (2008). Kapıdağ Yarımadası Memeli (Mammalia) Faunası. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 10(14), 22-32.
CR  - Hoffman, M., Koenig, K., Bunting, G., Costanza, J., & Williams, J. (2016). Biodiversity Hotspots (version 2016.1), [Data set], Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3261807
IUCN. Retrieved from: https://www.iucnredlist.org/
CR  - İlemin, Y. (2009). Datça-Bozburun yarımadası orta ve büyük memeli türlerinin vejetasyon tiplerine bağlı dağılımının belirlenmesi. Retrieved from: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
CR  - İlemin, Y. (2014). A camera trapping survey reveals a melanistic Grey Wolf (Canis lupus) in an unusual habitat in Turkey (Mammalia: Carnivora). Zoology in the Middle East, 60(1), 1-5. https://doi.org/10.1080/09397140.2014.892299
CR  - Ilemin, Y., & Gürkan, B. (2010). Status and activity patterns of the Caracal, Caracal caracal (Schreber, 1776), in Datça and Bozburun Peninsulas, Southwestern Turkey: (Mammalia: Felidae). Zoology in the Middle East, 50(1), 3-10. https://doi.org/10.1080/09397140.2010.10638405
CR  - Kahraman, A., Önder, M., & Ceyhan, E. (2012). The Importance of Bioconservation and Biodiversity in Turkey. International Journal of Bioscience, Biochemistry and Bioinformatics, 95-99. https://doi.org/10.7763/IJBBB.2012.V2.79
CR  - Karanth, K.U., & Nichols, J.D. (1998). Estimation of tiger densities in India using photographic captures and recaptures. Ecology, 79(8), 2852–2862. https://doi.org/10.1017/S1367943004001477
CR  - Karataş, A. (1996). Yamanlar Dağı (İzmir) Mammalia (Insectıvora, Chiroptera, Rodentia) Faunası. Retrieved from: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
CR  - Karataş, A. (2006). Türkiye’nin memelileri. Türkiye’nin Önemli Doğa Alanları, Ankara, Türkiye: Doga Dernegi, 50-51.
CR  - Karataş, A., & Budak, A. (2019). The mammals (Mammalia) of Yamanlar Mountain (İzmir and Manisa provinces) and their ectoparasites. Acta Biologica Turcica, 32(1), 53-60.
CR  - Karataş, A., Bulut, Ş., & Akbaba, B. (2021). Camera trap records confirm the survival of the Leopard (Panthera pardus L., 1758) in eastern Turkey (Mammalia: Felidae). Zoology in the Middle East, 67(3), 198-205. https://doi.org/10.1080/09397140.2021.1924419
CR  - López-Martín, J.M., Ruiz-Olmo, J., & Cahill, S. (1992). Autumn home range and activity of a stone marten (Martes foina Erxleben 1777) in northeastern Spain. Miscel·lània Zoològica, 258-260. https://www.researchgate.net/publication/39404883
CR  - Macdonald, D.W., & Barrett P. (1993). Collins Field Guide, Mammals of Britain and Europe. Harper Collins Publishers, London, UK, ISBN: 978-0002197793, 312pp.
CR  - Mengüllüoğlu, D. (2010). An inventory of medium and large mammal fauna in pine forests of Beypazarı through camera trapping. Retrieved from: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
CR  - Myers, N. (1988). Threatened biotas: "hot spots" in tropical forests. The Environmentalist, 8(3), 187–208pp. https://doi.org/10.1007/BF02240252
CR  - Oğurlu, İ. (2016). Yaban Hayatında Etüt ve Envanter. Retrieved from: https://docplayer.biz.tr/13669019-Yaban-hayatinda-dr-idris-ogurlu.html.
CR  - Özay, E. (2019). Eskişehir İlinde Fotokapan Yöntemi İle Büyük Memeli Hayvanların Tespiti ve Popülasyon Ekolojilerinin Belirlenmesi. Retrieved from: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
CR  - Özkazanç N.K., Horasan M., & Ateşoğlu, İ. (2017). Bartın-Sökü Yaban Hayatı Geliştirme Sahasında Fotokapan ile tespit edilen büyük memeli yaban hayvanları. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19(1), 290-300. https://doi.org/10.24011/barofd.309233
CR  - Özkazanç, N. K. (2018). Yaban Hayatı Gözleme ve İzleme Çalışmalarında Foto Kapan Kullanım Olanakları ve Sorunları. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 20(3), 627-637.
CR  - Rovero, F., Zimmermann, F., Berzi, D., & Meek, P. (2013). "Which camera trap type and how many do I need?" A review of camera features and study designs for a range of wildlife research applications. Hystrix: The Italian Journal of Mammalogy, 24, 148–156. https://doi.org/10.4404/hystrix-24.2-8789
CR  - Semenderoğlu, F., Semendeoğlu, A., & Aytaç, A. S. (2020). Yamanlar ve Manisa (Spil) Dağlarındaki Prunus cocomilia var. puberula ile Prunus cocomilia var. cocomilia Taksonlarının Ekoloji ve Morfolojilerinin İncelenmesi. Journal of the Institute of Science and Technology, 10(3), 1576-1589.
CR  - Seyfi, E., Bulut, Ş., & Karataş, A. (2021). Türkiye’nin Tehlike Altindaki Memeli Türleri. Doğanın Sesi, (7), 54-72. 
Sezer, L.İ. (1987). Manisa-Yamanlar Dağı ve Çevresinin Fiziki Coğrafyası. Retrieved from: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
CR  - Soyumert, A. (2010). Kuzeybatı Anadolu Ormanlarında Fotokapan Yöntemiyle Büyük Memeli Türlerinin Tespiti ve Ekolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Retrieved from: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
CR  - Şahin, C. (2023). Kazdağı Milli Parkı’nın Büyük Memeli Türleri. Retrieved from: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
CR  - Türkiye Cumhuriyeti İzmir Valiliği, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, İzmir İli 2022 Yılı Çevre Durum Raporu (2023). Hazırlayanlar: ÇED Hizmetlerinden Sorumlu Şube Müdürlüğü, Çevre Yönetimi ve Denetiminden Sorumlu Şube Müdürlüğü, Çevre İzinlerinden Sorumlu Şube Müdürlüğü, İZMİR. Retrieved from: https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/icerikler/izmir-ilcdr-2022-20230717151105
CR  - Uçarlı, Y., & Sağlam, B. (2013). Yaban hayatı çalışmalarında fotokapan kullanımı. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14(2), 321-331.
CR  - Uyar, Ç. (2018). Antalya Bölgesi Yaban Hayatı Geliştirme Sahalarında Envanter Çalışmaları. Retrieved from: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
CR  - Wolfson, D.W., Montgomery, R.A., Millspaugh, J.J., & Middleton, A.D. (2023). Comparison of daily activity patterns across seasons using GPS telemetry and camera trap data. Ecosphere, 14(3), e4486. https://doi.org/10.1002/ecs2.4486
CR  - Yakar, O. (2016). İzmir Siğilli Kurbağa Bufo Bufo (Linnaeus, 1758) Popülasyonlarında Çağrı Davranışı Varyasyonunun İncelenmesi. Retrieved from: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
CR  - Zimina, D.D., Semyonov, A.A., & Rozhnov, V.V. (2021). Daily activity of the European badger (Meles meles, Mustelidae, Carnivora) on setts in Darwin Reserve and Meschera National Park (Russia) in summer and autumn. Nature Conservation Research, 6(4), 83–90. https://doi.org/10.24189/ncr.2021.045
UR  - https://doi.org/10.31594/commagene.1632496
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4576542
ER  -