@article{article_1632841, title={Ulusal Kütüphanelerde Dijital Yasal Derleme Uygulamaları}, journal={Kütüphane Arşiv ve Müze Araştırmaları Dergisi}, volume={6}, pages={25–49}, year={2025}, DOI={10.59116/lamre.1632841}, author={Samancı, Metehan and Varol, Ayşenur}, keywords={Dijital Yasal Derleme, Elektronik Derleme, Ulusal Kütüphaneler, Web Derleme ve Sosyal Medya Derleme}, abstract={Ulusal kütüphaneler bir ülkenin yayınlanmış belgesel mirasını genellikle yasa desteğiyle toplayan, onu korumayı ve erişilebilir kılmayı amaçlayan, geniş kapsamlı koleksiyonlara sahip kültür kurumlarıdır. Bu kurumlar ulusların kalıcı hafızaları olmaları nedeniyle başka yerlerde bulunmayan birçok benzersiz miras varlığına ev sahipliği yapmaktadır. Yasal derleme ise, bir ülkede faaliyet gösteren yayıncıların yayınlarının kopyalarını belirlenmiş miras kurumuna sağlamasını gerektiren hukuki mevzuattır. Ulusal kütüphaneler belgesel mirası yasal derleme mevzuatlarından aldıkları yetkiyle toplamaktadır. Belgesel miras fiziksel yayınların yanında elektronik yayınları da içermektedir. Belgesel mirasın korunması için yürütülen dijital yasal derleme süreci ise önemli yasal, ekonomik ve teknolojik zorluklarla yüzleşmeyi gerektirmektedir. Çalışmanın amacı dünya genelinde belirlenen ulusal kütüphanelerin dijital yasal derleme uygulamalarını analiz ederek Türkiye Milli Kütüphanesi’nin gelecekte hangi adımları atması gerektiğini belirleyebilmektir. Çalışma kapsamında, başta ulusal kütüphaneler olmak üzere 22 ülkedeki yasal derleme kurumlarının dijital yasal derleme uygulamaları incelenmiştir. Ayrıca dijital yasal derlemenin tarihçesine, mevzuatına, süreç ve zorlukları ile web ve sosyal medya derleme konularına yer verilmiştir. Çalışmada doküman analizi yöntemi ve içerik analizi tekniği tercih edilmiştir. Dokümanlar literatür taraması yoluyla akademik yayınlardan, uluslararası ortaklı düzenleyici çalışmalardan ve ulusal kütüphanelerin web sitelerinden edinilmiştir. Çalışmanın bulgularına göre, ülkelerin dijital yasal derleme konularındaki mevzuat ve uygulama yaklaşımları birbirinden farklılık göstermektedir. Türkiye’deki dijital yasal derleme uygulamaları henüz gelişim aşamasındadır. Çevrimiçi yayınlar başta olmak üzere derlemenin ihtiyaç duyulan tüm dijital yayınları kapsamasına ve özellikle erişim sunma becerilerinin gelişimi için hukuki, teknik ve organizasyonel yeni düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadır.}, number={2}, publisher={İstanbul Medeniyet Üniversitesi}