@article{article_1633322, title={Lozan Antlaşması’nın Kürtlere Yönelik Hükümleri Açısından Değerlendirilmesi}, journal={Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi}, volume={12}, pages={605–623}, year={2025}, author={Uçar, Fuat}, keywords={Lozan Barış Antlaşması, Kürtler, Azınlıklar, Türkiye Cumhuriyeti}, abstract={Milli Mücadele’nin Türkler tarafından başarı ile sonuçlandırılmasından sonra Müttefikler yeni bir strateji planı geliştirmişlerdir. Bu amaçla Müttefikler, verdikleri 27 Ekim 1922 tarihli notayla Ankara ile İstanbul hükümetlerini görüşmelere davet etmişler ve Lozan Barış Konferansı da bu şekilde gündeme gelmiştir. TBMM’nin 1 Kasım 1922’de saltanatı kaldırmasıyla Ankara Hükümeti konferansa Türk milleti adına tek başına katılmıştır. Lozan Barış Konferansı’nda birçok konunun yanında Musul meselesi ile azınlıklar (ekalliyetler) meselesi de görüşülmüştür. Görüşmelerde Kürtlerle ilgili ayrı bir gündem maddesi açılmamış ve “Kürdistan” sözü de tartışma konusu yapılmamıştır. Bu şekilde Kürt sorunu azınlıklar meselesi ve Musul meselesi kapsamında dolaylı bir şekilde müzakere edilmiştir. Azınlıklar meselesi Türk Heyeti’nin tezleri doğrultusunda Türkiye’nin lehine yönelik çözülürken, Musul meselesi çerçevesinde Türkiye-Irak sınırına yönelik varılan çözüm ise Türkiye’nin aleyhine yönelik olmuştur. Kürtlerle ilgili kaynaklara göre Batılı devletlerden İngiltere ve Fransa Lozan Barış Antlaşması’nı Türkiye Cumhuriyeti’nin sınırlarını çizen bir antlaşma olarak kabul etmişlerdir. Buna karşın İngiltere ve Fransa aynı zamanda Kürt sorununu yadsıyan ülkeler olarak da kabul edilmiştir. Kürtlerle ilgili kaynakların çoğunda Lozan Barış Antlaşması, Modern Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun siyasi ve hukuki bir dayanağı olarak kabul edilmesine rağmen aynı zamanda Kürt coğrafyasını bölen bir antlaşma olarak da kabul edilmiştir. Bu açıdan Lozan Barış Antlaşması Kürtlerle ilgili kaynaklarda “Kürdistan”ın kurulmasını engelleyen ve mevcut statükoda imkânsız hale getiren bir antlaşma olarak büyük bir hayal kırıklığı olarak nitelendirilmiştir.}, number={2}, publisher={Hakan YILMAZ}