@article{article_1633439, title={Kıbrıs’ta İngiliz İdaresi Dönemi’nde Toplu Hıristiyanlaşma İddiaları Hakkında Bir Değerlendirme}, journal={Yakın Doğu Üniversitesi İslam Tetkikleri Merkezi Dergisi}, volume={11}, pages={60–78}, year={2025}, DOI={10.32955/neu.istem.2025.11.1.03}, author={Şengil, Mustafa}, keywords={Dinler Tarihi, Kıbrıs, Hıristiyanlaşma, Gizli Hıristiyanlık, Din Değiştirme}, abstract={Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde gücünün zayıflaması ve Tanzimat Fermanı’nın gayrimüslim tebaaya getirmiş olduğu kendini daha rahat ifade etme ortamında tanassur hadiseleri gündeme gelmiştir. Merkeze yansıyan tanassur hadiseleri ile ilgili mektuplar, yazışmalar ve sicillere geçen bilgiler ışığında zaman zaman ilgili haberlerin afaki rakamlara çıktığı görülmektedir. Memlükler döneminden itibaren Kıbrıs’ta varlığı bilinen Müslümanlar ile ilgili de farklı kaynaklarda subjektif bilgilerin verildiği, tarihin doğal akışında gerçekleşen din değiştirme durumlarının farklı siyasi sebeplere bağlandığı gözlemlenmiştir. Kıbrıs’ta tanassur hadiseleri ile ilgili olarak tanassur eden kişilerin Osmanlı tebaası Müslümanlardan mı, Osmanlı’nın adayı fethi ile birlikte Müslüman olanlardan mı yoksa fetih ile birlikte asıl dinini gizleyerek Müslüman görünenlerden mi gerçekleştiği tartışmalıdır. Bu bağlamda çalışmada özellikle Osmanlı’nın son dönemi ve İngiliz idaresi döneminde Kıbrıs’ta Hıristiyanlaşma hadiselerinin olup olmadığı, gerçekleşen tanassur hadiselerinin bireysel mi toplumsal mı olduğu, bireysel ya da toplumsal din değiştirmelerin kayıtlara geçen sebep ve sonuçları değerlendirilecektir. Kıbrıs özelinde, Osmanlı’nın son döneminde ve 1878 yılından itibaren İngiliz idaresi döneminde gerçekleştiği ifade edilen ve kaynaklarda geçen toplumsal din değiştirme haberlerinin arka planında yatan sebepler ve bu sebeplerin dinî ve siyasi sonuçları Kıbrıs’ta bugünkü dinî durumun analiz edilmesi açısından da önem arz etmektedir. Kıbrıs’ta gizli Hıristiyanlık olgusu, çalışmanın bir diğer kritik yönünü oluşturmaktadır. Ada insanlarının Hıristiyan inançlarını gizli bir şekilde devam ettirirken, dışarıdan İslam’ı kabul etmiş gibi göründükleri bu uygulama, genellikle Müslüman olmayanlara eziyet edilmesi korkusuyla ilişkilendirilmektedir. Ancak makale, Kıbrıs’taki bu tür vakaların gerçek bir zorlamadan ziyade, vergi veya sosyal cezalardan kaçınmak gibi pragmatik düşüncelerden kaynaklandığını ortaya koymaktadır. Konu ile ilgili bulgular din değiştirme veya gizleme ile ilgili hadiselerin genellikle kişisel ve toplumsal baskıların etkisi ile Girit ve Balkanlar gibi diğer Osmanlı topraklarında gerçekleşen hadiselerle benzerlik gösterdiğine işaret etmektedir. Kıbrıs’ta toplu Hıristiyanlaşma iddiaları Osmanlı’nın adayı fethinden bugüne değin devam etmektedir. Adada toplu din değiştirme olayları batılı araştırmacılar tarafından genellikle Osmanlı idaresi sırasında İslam’a geçmiş olan Hıristiyanların önceki inançlarına dönüşü olarak tasvir edilmektedir. Ancak çalışma, bu tür anlatıların genellikle tarihsel gerçeklerden ziyade önyargılarla kaleme alındığını savunarak bu görüşe itiraz etmektedir. Bu iddiaya bir cevap olarak tarihsel veriler Kıbrıs’ta din değiştirmelerin büyük ölçüde bireysel olduğunu, kişisel, sosyal ve ekonomik faktörlerin etkisiyle tarihi süreç içerisinde şekillendiğini göstermektedir. Çalışmada kronolojik olarak kaynaklardaki haberler ve gelişmeler ele alınmış, tarihsel değerlendirmesi yapılmış ve Hıristiyanlaşma ile ilgili metinlerde geçen kavramların analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışma yeni bir veri ortaya koymayıp var olan veriler ışığında yakın tarihi bilgilerin bir analizini yapmayı hedeflemektedir. Tarihsel verilerin arkasında yatan sebepler ve aşırı farklar ile bu farkların sebepleri çalışmanın ana omurgasını oluşturmaktadır. Çalışmada arşiv belgelerinden istifade edilmiş, sözlü tarih çalışmaları da dikkate alınmıştır.}, number={1}, publisher={Yakın Doğu Üniversitesi}, organization={Yazar, çalışmada herhangi bir finans/teşvik kullanılmadığını beyan etmektedir.}