@article{article_1633918, title={Muhammes Usulündeki Murabba Bestelerin Form ve Güfte-Biçim Analizi}, journal={İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi}, volume={14}, pages={1120–1139}, year={2025}, DOI={10.15869/itobiad.1633918}, author={Yakınlar, Özgür and Bol, Yasin}, keywords={Beste, Murabba, Muhammes Usulü, Form-Biçim, Güfte-Biçim}, abstract={Beste formu, klasik Türk müziğinin önemli sözlü formlarından biri olup, özellikle 15. ve 19. yüzyıllar arasında bestekârlar tarafından yoğun şekilde kullanılmış ancak bu eserlerin pek azı günümüze ulaşabilmiştir. Büyük usullerle bestelenen bu eserler, Divan edebiyatının gazel tarzındaki şiirlerine dayanmakta ve terennümlerle zenginleştirilmektedir. Klasik fasıl müziğinde kar formundan sonra veya doğrudan peşrevden sonra icra edilmesi, onun geleneksel müzik içindeki belirleyici rolünü ortaya koymaktadır. Hem teknik yapısı hem de estetik unsurlarıyla beste formu, Türk musikisi geleneğinde önemli bir yere sahiptir. Geçmişten günümüze önemini korumuş olan beste formunun, form-biçim ve güfte-biçim bağlamında incelenmesine yönelik bir araştırma yapılması gerekli görülmüştür. Bu araştırmada muhammes usulünde bestelenmiş murabba beste formundaki eserlerde, bestekârlar arasında form-biçim ve güfte-biçim bağlamında ortak bir kompozisyon uygulaması olup olmadığı incelenmiştir. Araştırma, iki alt problem üzerine temellendirilerek muhammes usulünün kullanıldığı murabba bestelerin form-biçim yapılarının nasıl olduğu ve muhammes usulünün kullanıldığı murabba bestelerin güfte-biçim yapılarının nasıl olduğu, sorularına cevap aranmıştır. Bu bağlamda tarama yöntemi kullanılarak Dârülelhan Külliyatı, TRT Nota Arşivi ve Zeki Atkoşar Nota Arşivi’nde yer alan murabba beste formundaki eserlere ulaşılmıştır. Betimsel analiz yöntemin kullanıldığı çalışmada, muhammes usulündeki murabba besteler form-biçim ve güfte-biçim başlıkları altında analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Geleneksel Türk müziğinde oldukça yaygın olarak kullanılan murabba beste formunun tarihsel süreç içerisinde nasıl bir değişime uğradığı, bestekarlar arasında ortak bir kompozisyon anlayışının olup olmadığı ya da bestekarlar arasında besteleme yöntemleri bakımından nasıl bir etkileşim olduğuna yönelik tespitler yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre araştırma kapsamında incelenen 50 eserde toplam 19 farklı form-biçim yapısı kullanıldığı, bu 19 farklı form-biçim yapısı gruplandırıldığında ise 15 farklı temel form-biçim yapısının bulunduğu ve toplamda 7 farklı vezin kalıbının kullanılmış olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.}, number={2}, publisher={Mustafa Süleyman ÖZCAN}