@article{article_1634098, title={ROBERT NİSBET’TE İLERLEME FİKRİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME}, journal={Paradoks Ekonomi Sosyoloji ve Politika Dergisi}, volume={21}, pages={87–108}, author={Duman, Mehmet Zeki and Rızvanoğlu, Eren and Akdağ, Meyrem}, keywords={Toplumsal Evrim, Robert Nisbet, İlerleme, Gelişme, Sosyal Bilimler}, abstract={Bu makalede, insanlık tarihinin aslında toplumsal bir evrim, gelişme ve ilerleme tarihi olduğu ve ilerleme fikrinin temellerinin de 18. yüzyılın aydınlanma felsefesine ve dolayısıyla modern çağa değil, kadim zamanların Greko-Romen medeniyetine ve onun kültürüne dayandığı görüşü, aynı zamanda 20. yüzyılın en önemli muhafazakâr düşünürlerinden biri olarak kabul edilen Robert Nisbet’in “İlerleme Fikrinin Tarihi” adlı eserinden hareketle ele alınacaktır. Bu amaçla önce, ilerleme kavramının etimolojik anlamı ve tarihsel kökeni üzerinde durulacak, ardından da uygarlığın geçmişte ilerlediği, şimdi ilerlemekte olduğu ve kuvvetle muhtemel gelecekte de ilerlemeye devam edeceği fikrinin epistemolojik temelleri tartışılacaktır. Daha çok tarihin yavaş, kademeli ve sürekli değiştiği ve dolaysıyla da ilerlediği fikri etrafından şekillenen bu tartışmanın en önemli yanı, hem insanlığın geçmişten bugüne nasıl bir seyir izleyerek ve hangi mücadeleler sonucunda bugüne geldiğini hem de bundan sonra nasıl bir değişim çizgisi göstererek ilerleyeceğini ortaya koymasıdır. Bunun yanı sıra daha çok doğal ve tekdüze bir ilerleme fikrinden beslenen ilerlemeci tarih anlayışı ile tarihin aslından tekerrürden ibaret olduğunu iddia eden döngüsel tarih anlayışı da karşılaştırılacaktır. Dolayısıyla makalede, kökü antik Yunan ve Roma dönemine kadar uzanan tarih felsefesinin temelleri, özelde de bu temele sistematik ve bütüncül bir açıdan yaklaşmakla beraber, ilerleme fikrinin, geçen yirmi beş yüz yıl boyunca Batı’nın tarihinde hiçbir düşünce sisteminin yapamadığı kadar iyi şeylere yol açtığını ve bu sayede bilim ve teknolojinin yaratıldığını savunan ve dolayısıyla da ilerleme teorisine olan inancını ifade eden Robert Nisbet’in temel görüşleri üzerinde durulacaktır.}, number={1}, publisher={Hilal YILDIRIR KESER}