@article{article_1634478, title={Hikâye-i Kedi ile Fâre: Viyana Nüshası’nın Metin Neşri ve Söz Varlığına Dair Bazı İncelemeler}, journal={Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi}, volume={24}, pages={1384–1402}, year={2025}, DOI={10.17755/esosder.1634478}, author={Korkmaz, Abdulkadir}, keywords={Fabl, Zâkânî, Kedi ile Fâre, Edisyon Kritik.}, abstract={Bu çalışma, klasik Türk edebiyatının mesnevi türünde kaleme alınmış bir eseri olan Ḥikāye-i Kedi ile Fāre’nin Viyana Ulusal Kütüphanesinde bulunan matbu nüshasının söz varlığını incelemeyi ve eserin leksikal zenginliğini bağlam içinde ortaya koymayı amaçlamaktadır. Ubeyd-i Zâkânî tarafından 14. yy’da Farsça olarak kaleme alınan hikâye, kedi ve fare toplulukları arasındaki çatışmayı alegorik bir anlatımla sunarak dönemin toplumsal ve siyasal yapısına dair ipuçları taşımaktadır. Eser, 1885 yılında Osmanlı Türkçesiyle basılmıştır. Araştırmada nitel içerik analizi yöntemi kullanılmış ve söz varlığı tespitinde betimsel dil bilimi yaklaşımı benimsenmiştir. İnceleme, eserin tamamında geçen sözcüklerin bağlamsal tanıklıklarıyla desteklenmiş; her sözcük, geçtiği beyit ve metinsel bağlam içerisinde değerlendirilmiştir. Bulgular; eserde özellikle hayvan adları, savaş terminolojisi, toplumsal ünvanlar ve dinî kavramlara ait kelimelerin yoğunlukla kullanıldığını göstermektedir. Bu söz varlığı, metnin hem derin yapısını hem de didaktik yönünü pekiştirmektedir. Ayrıca; eserdeki kelime seçimi, dönemin sosyal hayatına ve halkın algısına dair önemli ipuçları sunmaktadır. Ḥikāye-i Kedi ile Fāre, Türk edebiyatında fabl türünün alegorik biçimde işlendiği örneklerden biri olarak değerlendirilmekte ve bu yönüyle hem edebî hem de dil bilimsel açıdan dikkate değer bir kaynak niteliği taşımaktadır. Gelecekte yapılacak çalışmalar, metnin farklı yazma nüshaları üzerinden karşılaştırmalı biçimde incelenmesiyle metnin aktarımı ve dil evrimi açısından daha geniş bir perspektif sağlayabilecektir.}, number={3}, publisher={Cahit AYDEMİR}