@article{article_1636168, title={Sözlü Edebiyatta ve Eski Türk Diplomasisinde Kâtip}, journal={Hikmet - Akademik Edebiyat Dergisi}, pages={471–493}, year={2025}, DOI={10.28981/hikmet.1636168}, author={Tanyıldızı, Eda}, keywords={Sözlü Edebiyat, Kâtip, Kâtiplik, Halk Şiiri, Diplomasi}, abstract={İnsanoğlunun iç dünyasında var olan unsurlar sadece halk anlatılarında değil halk şiirinde çeşitli motifler ve semboller aracılığıyla ortaya çıkmaktadır. Sözlü edebiyatta öne çıkan bu sembollerden biri de kâtip kavramı olmuştur. Çalışmamızda kâtip ve kâtiplik ilişkisi yorumbilim (hermenetutics) metoduyla irdelenmiştir. Edebî metinlere dayalı olarak kâtiple ilgili elde ettiğimiz veriler; halk şiiri, halk anlatıları ve Türk diplomasisi olmak üzere üç başlıkta sınıflandırılmıştır. Halk şiirlerinde kâtip figürü, Tanrı’nın kaderi yazan gücü olarak tasvir edilmiş ve insanların kaderini önceden belirleyen bir sembol olarak algılanmıştır. Bunların dışında bilgi ve bilgeliğin temsilcisi şeklinde tasvir edilmiş, âşığın sevgiliyle haberleşmesini sağlayan ve duygularını dile getiren bir aracı görevi üstlendiğine metinlerde rastlanmıştır. Tasavvuf edebiyatında kâtip, ilahi takdiri, ilham kaynağını ve insan ruhunun derinliklerini temsil etmiş, dervişin ruhuna ilham veren ve onu hakikate ulaştıran bir rehber olarak kabul edilmiştir. Farklı coğrafyalarda kendine has devlet anlayışıyla teşkilatlanan Türkler, ilişkilerini barışçıl bir tutum içerisinde diplomatik kanallarla yürütmüş, halkın güvenliği, ihtiyaçlarını çevre devletlerle iyi ilişkiler kurma gayretinde olan devlet adamları eliyle gerçekleştirmiştir. Türk diplomasisinde kilit rol oynayan kâtiplerde/elçilerde bulunması gereken nitelikler; fazilet, kültür, bilgi, kavrayışı, estetik olarak belirtilmiştir. Bu çalışma sözlü ve yazılı edebiyatta yer alan “kâtip ve kâtiplik” kavramını ortaya çıkarmayı amaçlamıştır.}, number={23 [GÜZ 2025]}, publisher={Ahmet TANYILDIZ}