TY  - JOUR
T1  - Avrupa Birliği Normları ve Seçilmiş Ülkeler Bağlamında  Toplu İş Sözleşmesi Yetki Sistemleri
TT  - Collective Bargaining Authorization Systems In the Context of European Union Norms and Selected Countries
AU  - Hekimler, Alpay
PY  - 2025
DA  - April
Y2  - 2025
DO  - 10.54752/ct.1638306
JF  - Çalışma ve Toplum
JO  - CT
PB  - Birleşik Metal İş Sendikası
WT  - DergiPark
SN  - 1305-2837
SP  - 615
EP  - 660
VL  - 2
IS  - 85
LA  - tr
AB  - Sendikaların toplu iş sözleşmesi bağıtlama özgürlükleri günümüzde birçok uluslararası hukuk belgesi ile teminat altına alınmış durumdadır. Günümüzün 27 üyeli Avrupa Birliği’nde üye ülkelerin toplu pazarlık sistemleri temel alanlarda paralellikler göstermekte olsa da detaylara inildiğinde çok farklı bir yapı karşımıza çıkmaktadır. Bu farklılıklardan birisi ise toplu iş sözleşmesi bağıtlama yetkisi boyutunda kendisini açıkça göstermektedir. Öyle ki, bazı ülkelerde toplu iş sözleşmesi yetki konusunun temel çerçevesi doğrudan yasa koyucu tarafından çizilirken, bazı ülkelerde yargı kararları ile şekillenmiş olan bir yapı karşımıza çıkmaktadır. Bunun ile birlikte bazı ülkelerde herhangi bir düzenlemeye gidilmediği, koalisyonların toplu iş sözleşmesi imzalamaların doğal bir hak olduğu ilkesi kabul edilmiştir.  Avrupa Birliği’nin toplu iş hukuku alanında kabul etmiş olduğu normlar hiçbir zaman bireysel iş hukuku alanındakiler kadar geniş olmamıştır. Bunun altında yatan temel olgu ise, üye ülkelerin toplu iş hukuku uygulamalarına ilişkin kökleşmiş olan farklı gelenek ve anlayışlara sahip olmaları yatmaktadır.  Bu bağlamda Birlik düzeyinde yetki konusunda da detaylı düzenlemelere gitme olanağı ortaya çıkmamış, bir anlamda gereksinim de görülmemiştir. Zira, Birliğin toplu iş hukuku alanında genel anlamda norm geliştirme yetkisi yürürlükteki anlaşmalar kapsamında sınırlı olduğu bilinmektedir. Bu doğrultuda Birliğin toplu iş sözleşme bağıtlama yetkisi konusunda normlarına özetle değinildikten sonra, genel kanının aksine sistemleri yakın olduğu düşünülen, ancak birbirinden farklılaşmakta olan iki ülke örneği ele alınarak, yetki konusunun nasıl hüküm altına alınmış olduğu bu çalışma kapsamında yeni çalışmalara zemin hazırlaması bakımında değerlendirilmeye çalışılmaktadır.
KW  - Avrupa Birliği
KW  - Toplu İş Sözleşmesi
KW  - Toplu İş Sözleşmesi Yetkisi
KW  - Sendika
KW  - Federal Almanya
KW  - Avusturya.
N2  - The freedom of trade unions to conclude collective agreements is currently guaranteed by numerous international legal instruments. Although the collective bargaining systems of the 27-member European Union show similarities in fundamental areas, a highly diverse structure emerges when examined in detail. One of these differences is clearly observed in the authority to conclude collective agreements. In some countries, the fundamental framework of collective bargaining authority is directly established by the legislature, while in others, it has been shaped by judicial decisions. Additionally, in some countries, there is no specific regulation, and the principle that coalitions have a natural right to conclude collective agreements has been accepted.The norms adopted by the European Union in the field of collective labor law have never been as extensive as those in individual labor law. The main reason for this is the deep-rooted differences in traditions and approaches to collective labor law among member states. Consequently, at the Union level, there has been neither an opportunity nor a perceived necessity for detailed regulations on authority. This is because the EU's authority to develop norms in the field of collective labor law is known to be limited under existing treaties.In this context, after briefly addressing the EU norms regarding the authority to conclude collective agreements, this study aims to examine the regulatory approaches of two countries that are often considered similar but diverge in this regard. By analyzing how authority is regulated in these countries, this study seeks to provide a foundation for future research on the subject.
CR  - Albayarak Zincirlioğlu, C., (2022). Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisinin Düşmesi, Terazi Hukuk Dergisi, (193), 151-164
CR  - Ales, E., (2012). Italienisches Tarifrecht. Hekimler, A., & Ring, T. (Eds.), Tarifrecht in Europa içinde (159-184). Nomos.
CR  - Bäckerhandwerk., (2024) Zahlen & Fakten. Bäckerhandwerk., https://www.baeckerhandwerk.de/zahlen-fakten adresinden 22.11.2024 tarihinde alınmıştır.
CR  - Däubler, W., Klebe, T., Wende, P., (2024). Betriebsverfassungsgesetz Kommentar, (19. Baskı). München: Beck Kitabevi.
CR  - Däubler, W., (2022). Däubler, W. (Ed.), Tarifvertragsgesetz içinde (5. Baskı). Nomos.
CR  - Deinert, O., (2016). Tariffähigkeit, Tarifeinheit und Mindestlohn, WSI-Working Paper No:7, 2016.
CR  - Denecke, F., (2015). Das Beschlussverfahren nach § 97 ArbGG, Berlin: Peter Lang.
CR  - Deutscher Bundestag., (2024). Gutachten zu Kollektivverträgen (WD-6-030-24). https://www.bundestag.de/resource/blob/1019232/df0ebbf358870cb4046857861fed4133/WD-6-030-24-pdf.pdf adresinden 28.11.2024 tarihinde alınmıştır.
CR  - Deutschlandfunk., (2023). Gleiche Arbeit, weniger Lohn, https://www.deutschlandfunk.de/urteil-zur-leiharbeit-100.html adresinden 13.11.2024 tarihinde alınmıştır.
CR  - Dütz, W., (1995). Gewerkschaft in der Gewerkschaft?, Arbeit und Recht, 337-349.
CR  - Düwell, F. J., (2022). Betriebsverfassungsgesetz, (6.Baskı): Nomos.
Engelhard, K. F., (2013). Jahrbuch Anwaltsrecht içinde (25-38). Neuer Wissenschaftlicher Verlag.
CR  - Engin, M., (1998) Toplu İş Sözleşemsi Sistemi, (Doktora Tezi). Ankara.
CR  - Franzen, M., (2024). TVG, §2 Rn.10. In Müller-Glöge, R., Preis, U., Gallner, I., & Schmidt, T. (Eds.), Erfurter Kommentar zum Arbeitsrecht içinde (24. Baskı). Beck.
CR  - Franzen, M., (1995). BB-Betriebsberater, 1472-1474.
CR  - Fuchs, M., Marold, F., (2001) Europäisches Arbeitsrecht, (1. Baskı): Springer Wien-New York
CR  - Gewerkschaft Deutscher Lokomotivführer (GDL)., (2023). Tarifforderungen der GDL für die Tarifrunde 2023 und Gründung Fair-Train eG. GDL. https://www.gdl.de/aktuelles/news/tarifforderungen-der-gdl-fuer-die-tarifrunde-2023-und-gruendung-fair-train-eg/ adresinden 25.11.2024 tarihinde alınmıştır.
CR  - Grabitz, E., Hilf, M., Nettesheim, M., Benecke. M., (2024). Das Recht der Europäischen Union, (83. Baskı): C.H.Beck
CR  - Griese, T., (2024). Küttner, W. (Ed.), Personalhandbuch içinde (31. Baskı). Beck.
CR  - Göhner, R., (2010). 60 Jahre TVG – Zeit für Reformen? Baeck, M., Hauck, P., Preis, U., Rieble, V., Röder, W., & Schunder, M. (Eds.), FS Jobst Hubertus Bauer içinde (351-364). Beck.
CR  - Grillberger, K., (2018) DRdA Infas, Heft 379, s.480-485.
CR  - Grunsky, W., Waas, B., Benecke M., Freiner, S., (2014) Arbeitsgerichtsgesetz Kommentar, (8.Baskı). München: Verlag Franz Vahlen 2014.
CR  - Hanu, P., Ulmer, P., (2013). Mitbestimmungsrecht, (3.Baskı). München: Beck.
CR  - Hekimler, A., (2024). Federal Almanya, Avusturya ve İsviçre’de Emeklilerin Sendikal Hakları -Türkiye Uygulamasından Ayrışan Bir Yapı, BEJNESS, (4), 87-99
CR  - Hekimler, A., (2018) Federal Almanya’da Toplu Sözleşme Sistemini Derinden Etkileyecek Olan Yeni Bir Düzenleme: Toplu Sözleşme Birlik Yasası, Çimento İşverener Dergisi, (Mayıs), 8-19.
CR  - Hekimler, A., (2005) Avrupa Birliği ve Birlik Üyesi Ülkelerde Yönetime Katılım, (1. Baskı). İstanbul: Legal
CR  - Henkel, I., (2022). § 97, Rn.1-10. In Boecken, W., Düwell, F., Diller, H., & Hanau, P. (Eds.), Gesamtes Arbeitsrecht içinde (2. Baskı). Nomos.
CR  - Hensche, D., (2022). Däubler, W., Hjort, H., Schubert, M., & Wolmerath, F. (Eds.), Arbeitsrecht Handkommentar içinde (5. Auflage). Nomos.
CR  - Henssen, R., & Geretz, T., (2022). Däubler, W., Hjort, H., Schubert, M., & Wolmerath, F. (Eds.), Arbeitsrecht içinde (5. Baskı). Beck.
CR  - Henssler, M., (2024). Henssler, M., Willemsen, J., & Kalb, S. (Eds.), Arbeitsrecht Kommentar (11. Baskı)Köln: Otto Schmidt.
CR  - Hohmann, R., (2014). Arbeitsgerichtsgesetz, (3 Baskı). Nomos.
CR  - Höpfner, C., (2024) Die Tariffähigkeit der Gewerkschaft Deutscher Lokomotivführer nach Gründung der Fair Train e.G, ZFA, 55(3), 301-343.
CR  - Junker, A., (2009). Kollektives Arbeitsrecht in Europa, RdA-Beil, 4-10.
CR  - Kammler, B., Resch, R., (2023). Arbeitsrecht (8. Baskı). Manz.
Kempen, O. E., Zachert, U., (1997). Tarifvertragsgesetz Kommentar für die Praxis (3. Baskı). Bund Verlag.
CR  - Koch, U., (2024). ArbGG § 97, Rn.1. In Müller-Glöge, R., Preis, U., Gallner, I., & Schmidt, T. (Eds.), Erfurter Kommentar zum Arbeitsrecht (24. Baskı). Beck.
CR  - Korpic Horvat, E., & Sencur Pecek, D. (2012). Republik Slowenien. Hekimler, A., ve Ring, T. (Eds.), Tarifrecht in Europa içinde (291-312). Nomos.
CR  - Kreber, S., (2022). AEUV Art. 153, Rn. 10-12. Calliess, C., & Ruffert, M. (Eds.), EUV/AEUV – Kommentar (6. Baskı). Beck.
CR  - LabourNet., (2020). Ver.di lehnt Tarifverhandlungen mit der Gewerkschaft der Gewerkschaftsbeschäftigten (GDG) ab. LabourNet Germany. https://www.labournet.de/branchen/gewerkschaften/ver-di-lehnt-tarifverhandlungen-mit-der-gewerkschaft-der-gewerkschaftsbeschaeftigten-gdg-ab/ adresinden 21.11.2024 tarihinde alınmıştır.
CR  - LabourNet., (2016). GDG 14.04.16 Rapor, https://www.labournet.de/wp-content/uploads/2016/04/gdg140416.pdf adresinden 21.11.2024 tarihinde alınmıştır.
CR  - Lesch, H., (2008). Spartengewerkschaften – Entstehungsmotive und ökonomische Wirkung. Industrielle Beziehungen, 4, 303-328.
CR  - Lehmann, F. W., (2010). Schaffung eines Gesetzes über die Tarifeinheit. Betriebs Berater, 2237-2241.
CR  - Lessner-Sturm, J., (2009). Gewerkschaften als Arbeitgeber, 14. Münih: ZAAR Verlag.
CR  - Löschnigg, G., (2024). Arbeitsrecht (14. Baskı). ÖGB Verlag.
CR  - Löschnigg, G., (2012). Kollektivvertrag und Interessenvertretung in Österreich. Hekimler, A., ve Ring, T. (Eds.), Tarifrecht in Europa içinde (211-238). Nomos.
CR  - Löschnigg, G., & Hekimler, A., (2011). Avrupa İş Hukuku Çerçevesinde Türk İş Hukuku ile Karşılaştırmalı Avusturya İş Hukukunun Temel Esasları. (1. Baskı). Efil.
CR  - Löwisch, M., & Rieble, V., (2017). Tarifvertragsgesetz Kommentar (4. Baskı). Münih: Verlag Franz Vahlen, Beck.
CR  - LTO., (2023). GDL-Gewerkschaft: Bahn-Lokführer Weselsky gründet eigene Genossenschaft Fair-Trans-Leiharbeit. Legal Tribune Online (LTO) https://www.lto.de/recht/hintergruende/h/gdl-gewerkschaft-bahn-lokfuehrer-weselsky-gruendet-eigene-genossenschaft-fair-trans-leiharbeit adresinden 25.11.2024 tarinde alınmıştır.
CR  - Marold, F., & Friedrich, M., (2016). Österreichisches Arbeitsrecht (2. Baskı). Springer, Wien, New York.
CR  - Marold, F., (2015). Die Koalitionsfreiheit im österreichischen Recht. DRdA, 413-421.
CR  - Meisel, P., (2000). Arbeitsrecht für die betriebliche Praxis (9. Baskı). Deutschen Instituts.
CR  - Oetker, H., (2023). Wiedemann, H. (Ed.), Tarifvertragsgesetz Kommentar içinde (9. Baskı). Beck.
CR  - Peter, G., & Rödel, F., (2022). Däubler, W. (Ed.), Tarifvertragsgesetz (5. Baskı). Nomos.
CR  - Rehbahn, R., (2001). Kollektivvertragsfähigkeit und Erstreckung von Kollektivvertragen in rechtsvergleichender Sicht. DRdA, 107-115.
CR  - Rebhahn, R., (2001). Das kollektive Arbeitsrecht im Rechtsvergleich. NZA, 764-774.
CR  - Reichold, H., (2022). Arbeitsrecht (7. Baskı). Beck.
CR  - Reiser, T., Veil, R., & Jacobs, M., (2020). Mitbestimmungsgesetz und Drittbeteiligungsgesetz (2. Baskı). De Gruyter.
CR  - Richardi, R., (2022). Betriebsverfassungsgesetz Kommentar (17. Baskı). Beck.
CR  - Rieble, V., (2010). Verfassungsfragen der Tarifeinheit. ZAAR.
CR  - Rohrweck, D., (2014). Die Kollektivvertragsfähigkeit der Gesetzlichen Interessenvertretungen Gemäßes § Abs1 ArbVG unter besonderen Berücksichtigung der Jünger Änderungen der Einschlägigen Standesregeln (Diploma Tezi) Universität Graz.
CR  - Sagan, A., (2019). Preis, U., & Sagan, A. (Eds.), Europäisches Arbeitsrecht içinde (2. Baskı). Otto Schmidt.
Saracel, N., (1997). Türk İş Hukukunda Yetki Düşmesi. Anadolu Üniversitesi İİBF Dergisi, 1, 461-476.
CR  - Schick, D., (2022). Däubler, W. (Ed.), Tarifvertragsgesetz içinde (5. Baskı). Nomos
CR  - Schnorr, G., (1963). Rechtsfragen europäische Tarifverträge. Sozialer Fortschritt, 7-8, 155-162.
CR  - Schroeder, W., Genf, S., (2008). Industrie- und Spartengewerkschaften im Konflikt. Industrielle Beziehungen, 4, 329-355.
CR  - Sevim, Ö., (2023). Türk İş Hukukunda Toplu İş Sözleşmesi Yetkisinin Düşmesi.(1. Baskı) Lykeion.
CR  - Stefko, M., (2012). Kollektives Arbeitsrecht in der Tschechischen Republik. Hekimler, A., & Ring, T. (Eds.), Tarifrecht in Europa içinde (337-366). Nomos.
CR  - T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı., (2024). Temmuz Ayı İstatistiği. https://www.csgb.gov.tr/media/95477/2024-temmuz-ayi-istatistigi_.pdf adresinden 3.12.2024 tarihinde alınmıştır.
CR  - Tomandel, T., & Schrammel, W., (2004). Arbeitsrecht I (5. Baskı). Wien.
CR  - Ulber, D., (2008). Tariffähigkeit und Tarifzuständigkeit der CGZP als Spitzenorganisation. NZA, 438-441.
CR  - VRFF., Historie. VRFF – Die Mediengewerkschaft. https://vrff.de/historie/ adresinden 18.11.2024 tarihinde alınmıştır.
CR  - VRFF., (2021). VRFF Satzung 2021. https://vrff.de/storage/VRFF-Satzung-2021-fuer-Homepage.pdf adresinden 18.11.2024 tarihinde alınmıştır.
CR  - Wachter, G., (2014). Kollektives Arbeitsrecht (2. Baskı). Lexis Nexis.
CR  - Walher, W., (2022). § 22 Rn. 41-52. Schab, K., & Weth, S. (Eds.), Arbeitsgerichtsgesetz içinde (6. Baskı)
CR  - Wiedemann, H., & Thüsing, G., (1995). Die Tariffähigkeit von Spitzenorganisationen und der Verhandlungsanspruch der Tarifvertragsparteien. RdA, 280-282.
CR  - Zuckerstaetter, S. (2020). Kammern als Kollektivvertragspartner im österreichischen Arbeitsleben. RdA, 45-52.
UR  - https://doi.org/10.54752/ct.1638306
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4602571
ER  -