@article{article_1639795, title={Hanefî-Şâfiî Etkileşiminin Odağında Bir Fakih Olarak İbn Hacer el-Askalânî}, journal={Trabzon İlahiyat Dergisi}, volume={12}, pages={119–143}, year={2025}, DOI={10.33718/tid.1639795}, author={Turay, Fatih}, keywords={İslam Hukuku, Fıkıh Tarihi, Hanefî, Şâfiî, İbn Hacer el-Askalânî}, abstract={Hanefî ve Şâfiî mezhepleri teşekkül süreçlerinin ardından uzunca bir müddet kendi ilmî muhitlerinde gelişimlerini sürdürmüş, mezhepler arasında dolaylı yoldan ve daha ziyade eleştiri yoluyla bazı etkileşimler gerçekleşmiştir. Ancak Hicrî VII. yüzyılın sonlarından itibaren farklı mezheplerden hoca-talebe ilişkileriyle yoğunlaşan ve giderek artan yeni bir etkileşim sürecinin ortaya çıktığı anlaşılmaktadır. Büyük muhaddis ve Şâfiî fakihi İbn Hacer el-Askalânî, kendisinden yaklaşık bir asır önce başlayan bu süreçten yararlanmış ve bizzat kendisi de bu sürece büyük katkı sunmuştur. Ancak İbn Hacer, hadis alanında büyük bir otorite olması nedeniyle daha ziyade bu yönüyle tanınmakta olup hakkındaki araştırmalar da bu alandaki katkılarını incelemeye yoğunlaşmıştır. Bu makale fıkıh tarihi açısından İbn Hacer’in Hanefî ve Şâfiî mezhepleri arasındaki etkileşim bağlamındaki kritik rolüne dikkat çekmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç çerçevesinde makalede İbn Hacer’in Hanefî mezhebine yaklaşımını ve mezhep literatürü ve görüşleri üzerindeki etkilerini yansıttığı düşünülen hususlar, örneklem metoduyla seçilerek tespit edilmeye çalışılmıştır. Buna göre öncelikle bir Şâfiî fakihi olarak İbn Hacer, iddia edildiğinin aksine Hanefî mezhebine karşı olumsuz bir yaklaşım içerisinde olmadığı gibi, objektif ve hakkaniyetli bir ilim adamı olarak birçok yerde Hanefî mezhebinin hakkını teslim etmekte ve ayrıca Hanefî fıkıh müktesebatından da yararlanmaktadır. Ayrıca döneminin meşhur Hanefî fakihlerinin birçoğunun hocası olan İbn Hacer’in talebeleri üzerinde bir hayli etkili olduğu anlaşılmaktadır. Şöyle ki, Hanefî fakihlerin hadis alanına ilgi duymaları ve bunu fıkıh alanındaki teliflerine yansıtmaları bağlamında bir süre önceden başlamış olan hadis merkezli eğilimin İbn Hacer’in talebesi olan fakihler eliyle çok daha ileri bir seviyeye ulaştığı gözlenmektedir. Ayrıca Hanefî usul sistematiğinde savunulan bazı görüşler üzerinde de İbn Hacer’in etkilerinin olduğu anlaşılmaktadır.}, number={1}, publisher={Trabzon Üniversitesi}