@article{article_1640616, title={Lisanslı Olarak Okul Sporlarına Katılan ve Katılmayan Ortaöğretim Öğrencilerinin Öz Güven ve Öz Yeterlilik Özelliklerinin İncelenmesi}, journal={Sportive}, volume={8}, pages={101–118}, year={2025}, DOI={10.53025/sportive.1640616}, author={Uçaş, Muhammed Umut and Bayazıt, Betül}, keywords={Okul sporları, öz güven, öz yeterlilik, ortaöğretim}, abstract={Okullar, yerel yönetimler dışında, çocukları ve gençleri düzenli fiziksel aktivitelere yönlendiren önemli kurumların başında gelir (Öcal ve Koçak, 2010). Beden eğitimi ve spor derslerine ek olarak okul sporları, öğrencilerin sadece fiziksel gelişimlerine değil, aynı zamanda olumsuz sosyal davranışları engellemelerine (Harrison ve Narayan 2003), duygusal iyiliklerine (Steptoe ve Butler, 1996) ve hayat boyu spor alışkanlığı edinmelerine yardımcı olur (Bucher ve Deborah 1987, Tammelin ve ark 2003). Aktif olarak okul sporlarına katılan öğrenciler, özgüvenlerini artırır, kendilerini düzenleme yeteneklerini geliştirir, akademik başarılarını yükseltir ve disiplin sorunlarıyla daha az karşılaşırlar. Okul sporları, sadece bedensel gelişimi teşvik etmekle kalmaz, aynı zamanda öğrencilerin moralini yükseltir, toplu duyguları ve davranışları ortaya çıkarır ve milli değerleri benimsetir. Bu etkinlikler, fiziksel, zihinsel ve ruhsal açıdan sağlıklı bireylerin yetişmesine katkı sağlar (İnal, 2003). Okul sporlarına katılan öğrencilerin sosyalleşme, dışa dönüklük, sorumluluk, genel davranış gelişimi ve akademik başarı seviyelerinin, katılmayanlara kıyasla anlamlı şekilde daha yüksek olduğu bulunmuştur (Öcal ve Koçak, 2010). Okul sporları sayesinde olumlu deneyimler kazanan öğrencilerin, gelecekte düzenli spor yapmaya daha motive oldukları ve sağlıklarını olumlu yönde geliştirdikleri gözlemlenmiştir. Ayrıca, spor ve egzersizin depresyon üzerinde olumlu etkilerinin olduğu ve öğrencilerin hafıza, sınıf içi davranış ve entelektüel performanslarını artırdığı da belirtilmiştir. Bu araştırmanın amacı; ortaöğretimde öğrenim gören, lisanslı olarak okul sporlarına katılım sağlayan ve sağlamayan öğrencilerin özgüven ve öz yeterlilik düzeylerini bazı değişkenlere (cinsiyet, sınıf düzeyi, öğrenim gördüğü okul türü, lisanslılık yaşı, lisans türü) göre incelemektir. Araştırmanın evrenini Van ilinin Edremit ilçesinde ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören öğrenciler, örneklemini ise 5 farklı ortaöğretim kurumunda öğrenim gören ve lisanslı olarak okul sporlarına katılan ve katılmayan 523 (270 lisanslı , 253 lisanssız) öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmaya katılan öğrencilere araştırmacılarca geliştirilmiş olan Kişisel Bilgi Formu, Akın (2007) tarafından geliştirilmiş olan Öz Güven Ölçeği ve Gözüm ve Aksayan (1999) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılmış olan Öz Yeterlilik Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizi için SPSS 22.0 programı kullanılmıştır. Bu bağlamda tanımlayıcı istatistikler, ilişkisiz örneklemler t-testi, tek yönlü varyans analizi, çoklu karşılaştırama (post-hoc) testi ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda anlamlılık düzeyi p <0,05 olarak belirlenmiştir.Araştırmanın etik kurul onayı Kocaeli Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu’ndan 535180 sayılı proje numarası ile 18/01/2024 tarihinde alınmıştır.Lisanslı olarak okul sporlarına katılım sağlayan öğrencilerin, lisanslı olmayan öğrencilere göre anlamlı düzeyde yüksek öz güven ve öz yeterlilik özelliğine sahip olduğu bulgulanmıştır. Ayrıca öz güven ve öz yeterlilik düzeyleri arasında pozitif yönde korelasyon tespit edilmiştir. Sonuç olarak okul sporlarının, ortaöğretim öğrencilerinin öz güven ve öz yeterlilik düzeylerine olumlu etkisi olduğu saptanmıştır.}, number={1}, publisher={Ahmet UZUN}