@article{article_1640986, title={Tükürük, Hokka ve Hijyen: Tüberküloz Tarihinde Tükürük Hokkasının Yeri}, journal={Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi}, volume={15}, pages={918–929}, year={2025}, DOI={10.31020/mutftd.1640986}, author={Söğüt, Hüseyin Erkut and Arı, Hilal and Daldaban Berberoğlu, Ayşenur and Şahinoğlu, Serap}, keywords={Tüberküloz, Tükürük, Tükürük Hokkası, Verem Savaş, Yaşamak Yolu}, abstract={Amaç: Çalışmada tükürük hokkasının kullanımının toplumda tüberküloz hastalığıyla mücadele edilmesindeki önemine ve tükürük hokkasının tıp tarihindeki yerine dikkat çekmek temel olarak amaçlanmıştır. Ayrıca tükürük hokkalarının kullanımı hakkında bilgi vermek de bir diğer amaç olmuştur. Yöntem: Tükürük hokkası ile ilgili genel bilgi edinmek amacıyla internet üzerinden taramalar yapılmıştır. Daha sonra internet üzerindeki veritabanlarından “tükürük hokkası”, “tüberküloz”, “spittoon” ve “tuberculosis” anahtar sözcükleri kullanılarak kaynak taraması yapılmıştır. Basılı kaynaklar için ise Milli Kütüphane’deki İstanbul Verem Savaş Derneği’nin yayımladığı Yaşamak Yolu dergilerinin mevcut sayılarına ulaşılmıştır. Bulgular: Türkiye’de tükürük hokkalarının kullanımı Osmanlı Dönemi’ne dayanmaktadır. Hijyen önlemi olarak kamusal alanlarda kullanımı sağlanmaya çalışılmıştır. Cumhuriyet Dönemi ise dernek faaliyetleri başta olmak üzere toplumu bilinçlendirmeye yönelik çalışmalar ile tükürük hokkalarının kullanımı teşvik edilmeye çalışılmıştır. Dünya’da tükürük hokkalarının kullanımı ise Çin ve Hindistan coğrafyalarına dayandırılmıştır. Coğrafi keşifler sonucu ortaya çıkan ticaret yolları ve tütün kullanımının artışı ile Avrupa’nın tükürük hokkaları ile tanıştığı düşünülmektedir. Sonuç: Tükürük hokkaları mevcut etkin bir tedavinin olmadığı dönemde hastalığın bulaşmasını önlemek için kullanılmış bir hijyen ve halk sağlığı önlemi olarak hem Türkiye’de hem diğer ülkelerde kullanılmış etkili bir yöntem olmuştur.}, number={3}, publisher={Mersin Üniversitesi}