@article{article_1641360, title={ADAPTİF BELLEK VE HAYATTA KALMA İŞLEME ETKİSİ: KAPSAMLI BİR DERLEME}, journal={Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi}, volume={27}, pages={844–874}, year={2025}, DOI={10.16953/deusosbil.1641360}, author={Rengiiyiler, Sezer and Teközel, İ. Mert}, keywords={Adaptif Bellek, Bilişsel Psikoloji, Evrimsel Psikoloji, Hayatta Kalma İşleme Etkisi}, abstract={Bellek süreçlerini evrimsel psikolojik bir perspektifle ele alan adaptif bellek yaklaşımı, uyum başarısıyla ilişkili olan veya uyum başarısıyla ilişkili bağlamlarda işlenen bilgilerin bellek performansında bir avantaj doğuracağını öngörmektedir. Bu öngörüyle tutarlı bir biçimde, hayatta kalma bağlamında işlenen bilgilerin bellek performansını artırdığı gösterilmiştir (hayatta kalma işleme etkisi; HKİE). Bu derlemenin ilk bölümünde, adaptif bellek yaklaşımının teorik temelleri özetlenmiş ve bellek araştırmalarındaki hakim paradigmadan hangi yönleriyle ayrıştığı vurgulanmıştır. Ardından, HKİE’nin tekrarlanabilirliğini ve farklı uyaran türleri, araştırma desenleri, bellek mekanizmaları ve örneklem gruplarına genellenebilirliğini test eden bazı araştırmalar incelenmiştir. Daha sonra, HKİE’nin altında yatan çeşitli yakınsak mekanizmalar tanıtılarak adaptif bellek kavramsallaştırmasına yöneltilen temel eleştiriler detaylandırılmıştır. Evrimsel yönelimli araştırmacıların, bu eleştiriler ve yakınsak mekanizmaların varlığına işaret eden kanıtlar karşısında sunduğu argümanlar ise bir sonraki bölümde ele alınmıştır. Derlemenin son bölümünde, bu tartışma derinleştirilmiş ve evrimsel perspektifi benimseyen araştırmacıların karşı argümanları irdelenmiştir. Bu derlemenin, bellek süreçleri üzerinde doğanın kriterinin nasıl bir rolü olduğunu inceleme gayesi güden araştırmacılar için bir kılavuz işlevi göreceği ve ulusal alanyazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.}, number={2}, publisher={Dokuz Eylül Üniversitesi}