@article{article_1641735, title={KAZAKÇADAKİ YÖNETİM VE ASKERLİK İLE İLGİLİ MOĞOLCADAN ALINTILANAN KELİMELER ÜZERİNE ART ZAMANLI BİR İNCELEME}, journal={Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi}, volume={27}, pages={1392–1426}, year={2025}, DOI={10.16953/deusosbil.1641735}, author={Özdemir, Serdar}, keywords={Kazakça, Moğolca, Kelime Ödünçlemesi, Askerî ve Yönetimsel Terimler, Tarihî Türk Lehçeleri}, abstract={Bu çalışma, Kazakçadaki yönetim ve askerlikle ilgili Moğolca kökenli kelimeleri tarihsel bir perspektifle incelemektedir. Türk ve Moğol halkları arasındaki uzun süreli siyasî ve askerî etkileşimler, diller arasında kelime alışverişine yol açmıştır. Moğol İmparatorluğu’nun Orta Asya üzerindeki etkisiyle, Moğolca kökenli birçok terim Türk diline girmiş ve zamanla kalıcı hâle gelmiştir. Araştırma, Moğolcadan ödünçlenen kelimelerin tarihî süreç içerisindeki değişimlerini, anlam kaymalarını ve günümüz Kazakçasındaki kullanımını ele almaktadır. Çalışmada, noyan (lider, yönetici), batır (kahraman, savaşçı), nöker (asker, yoldaş) ve karavıl (nöbetçi, muhafız) gibi kelimeler detaylı olarak analiz edilmiş, bu kelimelerin Moğolca asılları, fonetik değişimleri ve Türkçeye geçiş süreçleri karşılaştırmalı dilbilim yöntemleriyle değerlendirilmiştir. Gerçekleştirilen bu çalışma ile aynı zamanda mevcut kelimelerin (nöker, noyan, karavıl, batır vb.) diğer Türk lehçelerindeki (Kırgızca, Karakalpakça, Başkurtça, Kumukça, Tatarca, Türkmence, Gagavuzca vb.) kullanım ve leksik anlamları da ele alınmıştır. Moğolca kökenli bu kelimeler yalnızca dilsel ödünçlemeler olarak değil, aynı zamanda Türk toplumunun tarihî ve sosyokültürel yapısına dair önemli ipuçları da sunmaktadır. Çalışma, Kazakçadaki Moğol etkisini daha iyi anlamaya katkı sağlamayı ve gelecek araştırmalara ışık tutmayı amaçlamaktadır.}, number={3}, publisher={Dokuz Eylül Üniversitesi}, organization={Destekleyen kurum bulunmamaktadır.}