@article{article_1641800, title={Edilgen Yapılı Cümlelerde Gramatikal İlişkiler: Tuva Türkçesi Örneği}, journal={Comparative Turkish Dialects and Literatures}, pages={38–46}, year={2025}, DOI={10.62425/ctdal.1641800}, author={Sarıkaya Aksoy, Tuğba}, keywords={çatı, edilgenlik, gramatikal ilişki, Tuva Türkçesi}, abstract={Edilgenlik, kılıcıya yönelen ve kılıcıyı etkileyen eylemlerden oluşan bir kategoridir. Edilgenlik sadece biçimbirimlerle değil, aynı zamanda sözlüksel ve sözdizimsel işaretleyicilerle de ifade edilir. Bu çalışmada Sibirya grubu Türk lehçelerinden biri olan Tuva Türkçesinde sözdizimsel edilgenlik işaretleyicileri tespit edilerek bu cümlelerdeki gramatikal ilişkiler işlevsel dilbilgisi kuramına göre incelenmiştir. Buna göre Tuva Türkçesinde edilgenliğin çandır “tarafından”, arkaik temel edilgen yapılar ve etken görünümlü edilgen yapılar olmak üzere üç sözdizimsel işaretleyicisi olduğu tespit edilmiştir. Tuva Türkçesi edebî metinlerinden seçilen örneklem doğrultusunda bu sözdizimsel işaretleyicilerin olduğu cümlelerde cümlenin yüklemi ile tümleci arasında ve cümlenin yüklemi ile öznesi arasındaki gramatikal ilişkilerin yalın hal, yönelme, bulunma, çıkma hali ve iyelik eki ile sağlandığı görülmüştür. Bu çalışma, Tuva Türkçesinde sözdizimsel edilgen yapılı cümlelerde gramatikal ilişkilerin nasıl geliştiğini göstermek ve alandaki eksikliği gidermek amacıyla hazırlanmıştır.}, number={7}, publisher={Atatürk Üniversitesi}