TY  - JOUR
T1  - Öğretmenlerin Karara Katılma Durumu ve Katılma İsteği ile Örgütsel Yabancılaşma Düzeyleri
TT  - The Participation Status and Desire to Participate in Decision-Making Teachers and Their Levels of Organizational Alienation
AU  - Acarbay, Faika Yelda
PY  - 2025
DA  - October
Y2  - 2025
DO  - 10.29129/inujgse.1642517
JF  - İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi
JO  - Inonu University Journal of the Graduate School of Education
PB  - İnönü Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2547-9393
SP  - 86
EP  - 105
VL  - 12
IS  - 24
LA  - tr
AB  - Bu araştırmanın temel amacı, lise öğretmenlerinin karara katılma durumu ve isteği ile örgütsel yabancılaşma düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini İstanbul ili Avrupa yakasındaki liselerde görev yapan 477 öğretmen oluşturmuştur. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden genel tarama yöntemi ile tasarlanmıştır. Verilerin toplanmasında, “Karara Katılım Ölçeği”, “Örgütsel Yabancılaşma Ölçeği‟ ve demografik özelliklerden oluşan bir bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama ve standart sapma; değişkenler arasında farklılığı görebilmek için ikili karşılaştırmalarda t-Testi, ikiden fazla değişken gruplarının karşılaştırılmasında tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Öğretmenlerin öğretim kararlarına katılma durumlarına göre katılma istekleri, yönetim kararlarına katılma durumlarına göre de katılma istekleri anlamlı bulunmuştur.  Öğretmenlerin karara katılma durumlarında ve katılma isteklerinde cinsiyete göre; kadınların ortalaması erkeklerin ortalamasından anlamlı şekilde yüksektir. Okul statüsüne göre, özel okullardaki öğretmenlerin kararlara katılma durumu ve isteği, resmi okullardaki öğretmenlerden anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Yabancılaşma ölçeği toplam puanlarına göre öğretmenlerin “nadiren” örgütsel yabancılaşma yaşadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Yabancılaşma düzeyinin en fazla görüldüğü boyutlar sırasıyla; “kuralsızlık, yalıtılmışlık, kendine yabancılaşma, güçsüzlük ve anlamsızlık” olarak tespit edilmiştir. Yapılan analizlerde cinsiyete göre; güçsüzlük, kuralsızlık ve kendine yabancılaşma alt boyutlarında farklılıklar anlamlı bulunurken anlamsızlık, yalıtılmışlık alt boyutları ile ölçek toplam puanları için erkeklerin ortalaması kadınlardan anlamlı şekilde yüksek olduğu, okul statüsüne göre ise, yabancılaşma ölçeği güçsüzlük, anlamsızlık, kuralsızlık yalıtılmışlık, kendine yabancılaşma alt boyutları ve ölçek toplam puanı için resmi okulların ortalaması özel okul ortalamasından anlamlı şekilde yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu araştırma sonucunda, karara katılımın örgütsel yabancılaşmanın yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir.
KW  - Karara Katılma Durumu
KW  - Karara Katılma İsteği
KW  - Yabancılaşma
KW  - Örgütsel Yabancılaşma
N2  - The main purpose of this study is to examine the relationship between high school teachers' participation in decision making and their willingness to participate in decision making and their level of organizational alienation. The sample of the study consisted of 477 teachers working in high schools on the European side of Istanbul. The research was designed with the general survey method, one of the quantitative research methods. “Participation in Decision Making Scale”, ‘Organizational Alienation Scale’ and an information form consisting of demographic characteristics were used to collect the data. Frequency, percentage, arithmetic mean and standard deviation were used to analyze the data; t-Test was used for pairwise comparisons to see the difference between variables, and one-way analysis of variance (ANOVA) was used to compare groups of more than two variables. Teachers' willingness to participate according to their participation in instructional decisions and their willingness to participate according to their participation in management decisions were found to be significant.  According to gender, the mean of women was significantly higher than the mean of men in terms of teachers' participation in decision-making and willingness to participate. According to school status, the participation status and willingness to participate in decisions of teachers in private schools were found to be significantly higher than those of teachers in public schools. According to the total scores of the alienation scale, it was concluded that teachers “rarely” experienced organizational alienation. The dimensions with the highest level of alienation were found to be “rulelessness, isolation, self-alienation, powerlessness and meaninglessness” respectively.
CR  - Akdeniz, E. B, (2017), J.P. Sartre`da Yabancılaşma Fenomeni, Pales Yayınları, İstanbul.
CR  - Algın, G. (2023), Öğretmenlerin mesleki yabancılaşması ve mesleki motivasyon düzeyleri arasındaki                                    ilişkinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
CR  - Atmaca, T. (2020), Öğretmenlerin kişilik tipleri ile mesleğe yabancılaşma arasındaki ilişki. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (1), 491-506.
CR  - Alanoğlu, M., Demirtaş, Z, (2019), Öğretmenlerin Karara Katılma Durumları ve Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki.
 Aşkaroğlu, V, (2017), “Toplum ve Birey: Yabancılaşma Üzerine Kuramsal Bir Tartışma”, Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 35: 78-83.
UR  - https://doi.org/10.29129/inujgse.1642517
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4621530
ER  -