@article{article_1643518, title={Covid-19 Pandemisinin Serebrovasküler Hastalıklara Etkisi}, journal={Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi}, volume={12}, pages={289–295}, year={2025}, DOI={10.34087/cbusbed.1643518}, author={Demirbaş, Hasan and Sağlam Gürmen, Ekim and Demir, Bülent and Yorgancıoğlu, Mustafa}, keywords={Covid-19, serebrovasküler hastalık, stroke, pandemi}, abstract={ÖZ Giriş ve Amaç: Aralık 2019’da Çin’in Wuhan kentinde başlayan SARS-CoV2 tip COVİD-19 hastalığı kısa sürede bütün dünyaya yayılıp pandemi halini almıştır. COVID-19 hastalığı vasküler yapıları etkileyerek damar tıkanıklığına bağlı gelişen miyokard enfarktüsü, iskemik serebrovasküler hastalık (SVH), venöz dolaşım bozukluğu gibi hastalıklara yol açmaktadır. Amacımız acil servise başvuran non-travmatik SVH tanılı hastaların COVID-19 hastalığı ile ilişkisini araştırmaktır. Gereç ve Yöntemler: Retrospektif olarak yapılan çalışmaya pandemi öncesi 10 Mart 2019 – 10 Mart 2020 tarihleri arasında, pandemi döneminde de 11 Mart 2020 - 11 Mart 2021 tarihleri arasında başvuran, görüntüleme ile SVH tanısı koyulan ya da klinik olarak geçici iskemik atak (GİA) düşünülen 18 yaş üstü erişkin hastalar dahil edilmiştir. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 435 olgunun 211’i (%48,51) pandemi öncesi, 224’ü (%51,49) ise pandemi döneminde olup her iki dönemde de erkek cinsiyet hakimiyeti vardır. Pandemi öncesi 211 olgunun 174’ü (%82,5), pandemi dönemi ise 224 olgunun 186’sı (%83) iskemik SVH tanısı almıştır. Sonuç: COVID-19 hastalığının özellikle kronik hastalığı olanlarda vasküler yapıları etkileyerek hiperkoagülopatiye yol açtığı buna bağlı olarak içinde SVH’ın da olduğu çeşitli hastalıklara neden olduğu tespit edilmiştir. COVID-19 hastalığı ile SVH arasındaki ilişkinin bilinmesi ve oluş mekanizmalarının araştırılması; bu hastalara erken tanı konulması ve hastalık ortaya çıkmadan gerekli önlemler (antikoagülan vb.) alınmasıyla COVID-19 hastalarında morbidite ve mortalitenin azaltılması adına önemli olabilir. Anahtar Kelimeler: Covid-19, stroke, serebrovasküler hastalık, pandemi}, number={2}, publisher={Manisa Celal Bayar Üniversitesi}