@article{article_1643562, title={Gama ile Işınlanmış Alanin Türevlerinde EPR Parametrelerinin Literatür Tabanlı Karşılaştırmalı Çalışması}, journal={Journal of the Institute of Science and Technology}, volume={15}, pages={946–959}, year={2025}, DOI={10.21597/jist.1643562}, author={Başkan, Halim}, keywords={Gama Işınlaması, EPR spektroskopisi, Serbest Radikaller}, abstract={Bu çalışmada, gama ışınlamasına maruz bırakılan alanin türevlerinde oluşan serbest radikallerin Elektron Paramanyetik Rezonans (EPR) parametreleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Çalışmada incelenen bileşikler arasında L-alanil glisin (LAG), N-metil-L-alanin (NMLA), N-metil-DL-alanin (NMA), Ala-ala, L-alanin etil ester hidroklorür (LAES), L-alanin metil ester hidroklorür (LAME), DL-alanin etil ester hidroklorür (DLA), L-alaninamid hidroklorür (LAHCl), N-asetil-L-alanin (ALA), L-α-alanin etil ester (LAEE) ve Alanil-L-glutamin (ALG) toz örnekleri bulunmaktadır. Örnekler, kobalt-60 (⁶⁰Co) gama kaynağı kullanılarak 12-36 kGy doz aralığında ışınlanmış ve ışınlama sonrası serbest radikal oluşumları EPR spektroskopisi ile analiz edilmiştir. Elde edilen spektrumlar, g değerleri ve aşırı ince yapı sabitleri (a değerleri) kullanılarak karşılaştırılmış, radikal yapılarının belirlenmesi için simülasyon çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Ayrıca incelenen örneklerin biyolojik özellikleri de kapsamlı bir şekilde tartışılmıştır. Analizler, gama ışınlamasının incelenen alanin türevlerinde benzer serbest radikaller oluşturduğunu ortaya koymuştur. Tüm bileşiklerde elde edilen g değerleri 2.0028 ile 2.0044 arasında değişmektedir, bu da gama ışınlamasının alanin türevlerinde benzer radikal oluşum mekanizmalarına yol açtığını göstermektedir. Aşırı ince yapı sabitleri (a değerleri), bileşikte bulunan fonksiyonel gruplara bağlı olarak farklılık göstermiştir. Bazı bileşiklerde ortak radikal türlerinin oluştuğu belirlenmiştir. EPR spektrumlarının analizi, ışınlama sonrası farklı bileşiklerde farklı çizgi yoğunluk dağılımları olduğunu göstermiştir. Çoğu bileşikte 1:4:6:4:1 yoğunluk oranına sahip beş çizgili spektrumlar elde edilmiştir. Ayrıca, yapılan simülasyon çalışmaları, deneysel olarak elde edilen spektrumlarla yüksek uyum göstermiştir. Örneklerde oluşan serbest radikallerin oda sıcaklığında kararlılıkları incelenmiş ve çoğu bileşikte radikal türlerinin birkaç ay boyunca stabil kaldığı belirlenmiştir. Bu durum, gama ışınlaması sonrası serbest radikal oluşumunun biyolojik sistemler, farmasötik ürünler ve gıda koruma süreçleri açısından uzun süreli etkiler yaratabileceğini göstermektedir. Sonuç olarak, bu çalışma, gama ışınlamasının organik bileşiklerde oluşturduğu serbest radikal türlerini anlamaya önemli bir katkı sağlamaktadır. Elde edilen veriler, biyomedikal araştırmalar, farmasötik formülasyonlar, radyasyon dozimetresi ve gıda endüstrisi gibi birçok alanda gama ışınlamasının etkilerini değerlendirmek açısından kritik bilgiler sunmaktadır.}, number={3}, publisher={Iğdır Üniversitesi}