TY  - JOUR
T1  - GÖÇ, İŞSİZLİK VE EKONOMİK BÜYÜME: TÜRKİYE’DE İKAMET İZNİ ALMIŞ YABANCILARIN ROLÜ
AU  - Saparca, Ümit
AU  - Yenipazarlı, Aslı
Y2  - 2025
DO  - 10.55827/ebd.1643996
JF  - Ekonomi Bilimleri Dergisi
PB  - Sosyal Bilimler Araştırmaları Derneği
WT  - DergiPark
SN  - 1309-8020
SP  - 210
EP  - 233
VL  - 17
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Göç hareketleri, iş gücü piyasası ve ekonomik büyüme arasındaki etkileşimler, son yıllarda ekonomi literatüründe önemli bir araştırma konusu haline gelmiştir. Bu çalışma, Türkiye’de ikamet izni almış yabancı nüfusun işsizlik ve ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini incelemektedir. 2005-2023 yıllarına ait veriler kullanılarak yapılan ampirik analizde, Toda-Yamamoto nedensellik testi uygulanmıştır. Analiz sürecinde, ikamet izni bulunan yabancı nüfusun işsizlik ve ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini belirlemek amacıyla iki farklı VAR (Vector Autoregressive) modeli kurulmuştur. İlk modelde, işsiz sayısı ile ikamet izni bulunan yabancı nüfus arasındaki nedensellik ilişkisi incelenmiştir. İkinci modelde ise yabancı nüfus ile kişi başına düşen GSYİH arasındaki etkileşimler ele alınmıştır. Elde edilen bulgular, Türkiye’deki toplam işsiz sayısı ile ikamet izni bulunan yabancı nüfus arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğunu göstermektedir. Bu sonuç, yabancı nüfusun iş gücü piyasasına katılımının işsizlik oranları üzerinde belirli etkiler yaratabileceğini ortaya koymaktadır.Öte yandan, Türkiye’de ikamet izni bulunan yabancı nüfus ile kişi başına düşen GSYİH’nın yıllık büyüme oranı arasında anlamlı bir nedensellik ilişkisi tespit edilmemiştir. Bu bulgu, yabancı nüfusun ekonomik büyüme üzerinde doğrudan bir etkisinin olmadığını ve bu ilişkinin farklı değişkenler tarafından şekillendirildiğini göstermektedir
KW  - : İşsizlik
KW  - Göç
KW  - Ekonomik Büyüme
KW  - Makroekonomi
KW  - Toda-Yamamoto
CR  - Abanat-Unat, N. (2002). Bitmeyen göç: Konuk işçilikten ulus-ötesi yurttaşlığa (Vol. 1). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
CR  - Badinger, H., & Url, T. (2002). Les déterminants du chômage régional: Des preuves provenants de 
l’Autriche. Regional Studies, 36(9), 977–988. https://doi.org/10.1080/0034340022000022558
CR  - Bilir, H. (2017). Yeni-Keynesyen iktisatta ücret yapışkanlıkları. Politik Ekonomik Kuram , 1 (1), 188-213.
CR  - Bozkaya, Ş., & Kum, H. (2022). Neoklasik Makro Göç Kuramı Çerçevesinde Uluslararası Göç: En Çok Göç 
Alan Ülkeler Üzerine Bir Analiz. International Journal of Social Inquiry, 15(1), 177–194. 
https://doi.org/10.37093/ijsi.1007970
CR  - Bulut, R., & Pinar, C. (2020). Covid-19 pandemisi döneminde Türkiye’de istihdam ve işsizlik. Oğuzhan 
Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 217-225.
CR  - Demir, E. (2023). Uluslararası Göç Teorileri Üzerine Sosyoekonomik Bir Değerlendirme. Turkish Academic 
Research Review, 8(4), 1407-1428.
CR  - Dumitrescu, E. I., & Hurlin, C. (2012). Testing for Granger non-causality in heterogeneous panels. Economic 
Modelling, 29(4), 1450–1460. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2012.02.014
CR  - Ekici, S., & Tuncel, G. (2015). Göç ve insan. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 9-22.
CR  - Feridun, M. (2007). Income and Unemployment: An Application of the Bounds Testing Approach to 
Cointegration Author(s): Mete Feridun Source. In The Journal of Developing Areas (Vol. 41, Issue 1).
CR  - Gazel, S. (2017). GAZEL, S. (2017). Stratejik emtialar ve finansal değişkenler: Türkiye için bir ardl sınır testi 
yaklaşımı. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 544-563.
CR  - Göv, A., & Dürrü, Z. (2017). Göv, A., & Dürrü, Z. (2017). Göç ve ekonomik büyüme ilişkisi: Seçilmiş OECD 
ülkeleri üzerine ekonometrik bir analiz. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(4), 491-502. 
www.ekonomikarastirmalar.org
CR  - Granger, C. W. (1969). Granger, C. W. (1969). Investigating causal relations by econometric models and 
cross-spectral methods. Econometrica: journal of the Econometric Society, 424-438.
CR  - Gündoğmuş, B., & Bayir, M. (2021). The effect of international migration on unemployment: An empirical 
analysis on the European countries. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(4), 2204-2217.
CR  - Haktan, S., Bozkurt, E., Künü, S., & Sevinç, D. E. (2016). Ekonomik büyüme ve göç ilişkisi: Gelişmekte olan 
ülkelere dayalı bir analiz. In International Conference on Eurasian Economies (pp. 398-403).
CR  - Harris, J. R., & Todaro, M. P. (1970). American Economic Association Migration, Unemployment and 
Development: A Two-Sector Analysis. In Source: The American Economic Review (Vol. 60, Issue 1).
CR  - Huynh, H. H., & Vo, D. H. (2023). The Effects of Migration on Unemployment: New Evidence from the Asian 
Countries. Sustainability (Switzerland), 15(14). https://doi.org/10.3390/su151411385
CR  - Islam, A. (2007). Immigration unemployment relationship: The evidence from Canada. Australian 
Economic Papers, 46(1), 52-66.
CR  - Izquıerdo, R. A. (2006). El acceso de los inmigrantes irregulares al mercado de trabajo: Los procesos de 
regularización extraordinaria y el arraigo social y laboral. Revista del Ministerio de Trabajo e Inmigración, 
63, 175-196.
CR  - Jain, A., & Ghosh, S. (2013). Dynamics of global oil prices, exchange rate and precious metal prices in 
India. Resources Policy, 38(1), 88–93. https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2012.10.001
CR  - Jean, S., & Jiménez, M. (2011). The unemployment impact of immigration in OECD countries. European 
Journal of Political Economy, 27(2), 241–256. https://doi.org/10.1016/j.ejpoleco.2010.11.006
CR  - Karakaya, H. (2020). Türkiye’de göç ve etkileri. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler 
Dergisi, 4(2), 93-130.
CR  - Kirman, M. A. (2017). Sosyal bir olgu olarak göç. İslam Coğrafyasında Terör, Göç ve Mültecilik 
Sempozyumu, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Yayınları, Rize. ss, 109-129.
CR  - Konya, S., & Kabaklarli, E. (2023). Göçün ekonomik büyümeye etkileri: seçilmiş ülkeler üzerine panel veri 
analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 26(1), 20-34.
CR  - Köseoğlu, M., & Artan, G. (2020). Göç, işsizlik ve gelir arasındaki ilişkilerin analizi: OECD ülkeleri örneği. 
Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 6(1), 61-81. In International Journal of Economics and Innovation 
(Vol. 6, Issue 1).
CR  - Meçik, O., & Koyuncu, T. (2020). Türkiye’de göç ve ekonomik büyüme ilişkisi: Toda-Yamamoto nedensellik 
testi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(3), 2618-2635. 
http://www.itobiad.com/tr/pub/issue/56503/748770http://www.itobiad.com/
CR  - MEDETOĞLU, B., & DOĞRU, E. (2022). Toda-Yamamoto Testi ile Nedensellik İlişkisi Tespiti: Değerli Metaller 
Üzerine Bir Uygulama. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(4), 747–757. 
https://doi.org/10.29106/fesa.1183279
CR  - Morley, B. (2006). Causality between economic growth and immigration: An ARDL bounds testing 
approach. Economics Letters, 90(1), 72–76. https://doi.org/10.1016/j.econlet.2005.07.008
CR  - Pekmezci, A., Bozkurt, K., & Taş, Ö. (2023). Türkiye için Göç ve İşsizlik Üzerine Bir Uygulama.
CR  - Shan, J., Morris, A., & Sun, F. (1999). Immigration and unemployment: New evidence from Australia and 
New Zealand. International Review of Applied Economics, 13(2), 253–260. 
https://doi.org/10.1080/026921799101698
CR  - Sinin, S. (2023). Tarihsel Süreçte Göç Olgusu ve Göç Kuramları Üzerine Genel Bir Değerlendirme. In Tarih 
Alanında Seçme Yazılar-VI. Özgür Yayınları. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub397.c1738
CR  - Toda, H. Y., & Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated 
processes. In EUEVfER Journal of Econometrics (Vol. 66).
UR  - https://doi.org/10.55827/ebd.1643996
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4628008
ER  -