@article{article_1645266, title={Tarım Devrimi’nden Yapay Zekaya Bilginin Toplumsallığı Bağlamında Sanayi 4.0 ve Bilgi Toplumu Tartışmaları}, journal={Politik Ekonomik Kuram}, volume={9}, pages={1338–1350}, year={2025}, DOI={10.30586/pek.1645266}, author={Nair, Güney}, keywords={Bilgi, Bilgi Toplumu, Sanayi 4.0, Yapay Zeka, Modern Dünya Sistemi}, abstract={Bilgi, insanların varlığını sürdürüp doğaya hükmedebilmesi için elinde bulundurduğu en önemli güçtür. İktisat teorisyenleri buhar makinelerinin toplum üzerinde yarattığı ilk sosyo-ekonomik etkileri “sanayi 1.0”, benzin motorları ve otomobil fabrikalarında bant sistemine dayalı kitlesel üretim modelini “sanayi 2.0”, programlanabilir mantıksal denetçi makinelerin ortaya çıkışını “Sanayi 3.0” olarak tanımlamışlardır. Günümüzde bilgi iletişim teknolojileri alanında yaşanan gelişmeler, insan ve makineler arasındaki ilişkileri yapay zeka ekseninde ciddi bir tartışma alanı haline getirmiş, insan ve makine işbirliğine bağlı gelişmeler “sanayi 4.0” olarak adlandırılmıştır. Tüm bu toplumsal değişme süreçleri sosyoloji literatüründe sanayi toplumundan bilgi toplumuna dönüşüm olarak tartışılırken, bilginin elde edilmesi, depolanması, korunması, kullanılması ve paylaşılması konusundaki belirleyicilik toplumlar arası eşitsizlikleri daha da arttırmaktadır. Wallerstein’in “Modern Dünya Sistemi” kuramında vurguladığı biçimde ekonomik, siyasi ve kültürel alanlarda yaşanan ilerlemeler ve bilgi birikimi, gelişmiş toplumlardan gelişmekte olan ve az gelişmiş toplumlara doğru gerçekleşmektedir. Merkez ülkelerinin kurduğu sistem, sistem karşıtlarını dahi işleyişin bağımlısı haline getirmekte, ileri teknoloji transferi merkezden çevreye doğru sınırlı ve gerektiği kadar yapılmaktadır.}, number={3}, publisher={Ahmet Arif EREN}