TY  - JOUR
T1  - Türkçe’de Medya Eğlencesi Terminolojisine Kavramsal Bir Katkı: Anlam Ayrımları Üzerine Bir İnceleme
TT  - A Conceptual Contribution to Media Entertainment Terminology in Turkish: An Analysis of Semantic Distinctions
AU  - Ergin, Pınar
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.17829/turcom.1645728
JF  - Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi
JO  - TURCOM
PB  - Marmara Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2630-6220
SP  - 236
EP  - 247
IS  - 47
LA  - tr
AB  - “Eğlence” sözcüğünün İngilizce’de entertainment, fun ve amusement sözcükleri ile karşılık bulması kavram karmaşasına yol açmaktadır. Medya eğlencesi araştırmalarında tespit edilen bu sorun, orijinal kaynaklarda yer alan ve kendi içlerinde oldukça kapsayıcı bu üç terimin değiştirilebilir oluşuyla daha da belirginleşmektedir. Ulusal alan yazındaki kavramsal boşluğu ortaya koyma çabasından doğan bu araştırma notunda, kaynak taramasına gidilerek işaret edilen sözcükler üzerine temsil karşılaştırmaları yapılmıştır. Bunun yanı sıra Eğlence Terminolojisi Çalıştayı notlarından da yararlanılarak çeviri sırasında karşılaşılan bilişsel güçlüğe dikkat çekilmiştir. Araştırma sonucunda disiplinlerin kendi eğlence anlayışlarını geliştirmekte olduğu; iletişim bilimlerinin entertainment, sosyolojinin fun, psikolojinin amusement odağında çalıştığı tespit edilmiştir. Bu tespitin yanı sıra entertainment “eğlence” eşleşmesinin yaygın olarak kullanımı ve iletişim bilimlerinde terimleşmiş olması göz önünde bulundurularak fun için “eğlenme”, amusement için “hoşça vakit geçirme” ya da “eğleniş” gibi alternatif karşılıklar önerilmiştir. Kavramların doğru ve yerinde kullanımının önemine dikkat çeken çalışma, Türkçe’de daha net ve işlevsel bir terminoloji geliştirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Bu kapsamda hem alandaki kavramsal boşluk ortaya konmuş hem de çözüm önerisi olarak sunulan sözcükler tartışmaya açılarak izleme deneyimi odağında yeni araştırmalara yol gösterilmiştir.
KW  - İletişim Çalışmaları
KW  - İletişim Araştırmaları
KW  - Medya Eğlencesi
KW  - Dilsel Boşluk
KW  - Disiplinler Arası Yaklaşım
N2  - The fact that the Turkish word “eğlence” corresponds to the English terms entertainment, fun, and amusement leads to concept confusion. This issue, identified during the research process in the field of media entertainment, becomes even more apparent due to the interchangeable use of these three highly comprehensive terms in the sources. In this research note, born from the effort to reveal the conceptual gap in national literature, a source review was conducted, and representational comparisons were made on the highlighted terms. In addition, drawing on the concept of entertainment workshop notes, attention has been drawn to the cognitive difficulty encountered during the translation process. As a result of the research, it was determined that disciplines have developed their understanding of eğlence; communication sciences focus on entertainment, sociology on fun, and psychology on amusement. In addition to this observation, considering the widespread use and terminological establishment of the entertainment-eğlence pairing, alternative Turkish equivalents have been proposed: “eğlenme” for fun and “hoşça vakit geçirme” or “eğleniş” for amusement. Drawing attention to the importance of the correct and appropriate use of concepts, the study emphasises the need to develop a more understandable and functional terminology in Turkish.
CR  - Adorno, T. W. & Horkheimer, M. (2002). Dialectic of enlightenment. Continuum.
CR  - Adorno, T. W. & Horkheimer, M. (2010). Aydınlanmanın diyalektiği (N. Ülner & E. Öztarhan Karadoğan, Çev.). Kabalcı Yayınları.
CR  - Blythe, M, & Hassenzahl, M. (2004). The semantics of fun: Differentiating enjoyable experience. M. Blythe, K. Overbeeke, A. Monk, & P. Wright (Ed.), Funology: From usability to enjoyment içinde (ss. 375–390). Springer.
CR  - Bosshart, L. & Macconi, I. (1998). Media entertainment. Communication Research Trends, 18(3), 3-8.
CR  - Boz, E. (2024, Aralık 19). Dilsel boşluk kavramı üzerine [Sözlü sunum]. Eğlence Terminolojisi Üzerine Tartışmalar Çalıştayı, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, Türkiye.
CR  - Bryant, J. & Miron, D. (2008). Entertainment as media effect. J. Bryant & M. B. Oliver (Ed.), Media effects: Advances in theory and research içinde (ss. 549–582). Lawrence Erlbaum Associates.
CR  - Cambridge Dictionary. (t.y.). Amusement. Dictionary.Cambridge.org sözlüğü içinde. Erişim tarihi: 26.12.2024, https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english-turkish/amusement
CR  - Han, C. B. (2023). Eğlencenin iyisi (H. Barışcan, Çev.). Metis Yayınları.
CR  - Cowen, S. A. & Keltner, D. (2017). Self-report captures 27 distinct categories of emotion bridged by continuous gradients.  PNAS, 114 (38), E7900-E7909. https://doi.org/10.1073/pnas.1702247114
CR  - DeepSeek. (2025). DeepThink R1 (5 Mayıs sürümü) [Büyük dil modeli]. https://www.deepseek.com/
CR  - Emotion Typology (t.y.). Amusement. Emotiontypology.com sözlüğü içinde. Erişim tarihi: 18.12.2024, https://emotiontypology.com/positive_emotion/amusement/
CR  - ESOGÜ Haber. (2024, Aralık, 20). Eğlence terminolojisi üzerine tartışmalar. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Resmi Haber Sayfası.  https://esoguhaber.ogu.edu.tr/2024/12/20/eglence-terminolojisi-uzerine-tartismalar/
CR  - Fattor, E. (2017). Amerikan imparatorluğu ve eğlence cephanesi: Yumuşak güç ve kültürel silahlanma (P. Tabak, Çev.). Avangard Kitap.
CR  - Fincham, B. (2016). The sociology of fun. Palgrave Mcmillan.
CR  - Fincham, B. (2018). Eğlence sosyolojisi (F. Ü. Selçuk, Çev.). Nobel Yaşam.
CR  - Foley, M. (2016). Isn’t this fun. Simon & Schuster.
CR  - Foley, M. (2021). Eğlenmek ciddiyet ister (E. C. Göksoy, Çev.). Beyaz Baykuş.
CR  - Gencelli, T. D. (2022). Eğlence kuramı. Ö. Özer (Ed.), Anaakım medya kuramları içinde (ss. 353–367). Siyasal Kitabevi.
CR  - Gencer, K. D. (2024, Aralık 19). Eğlence kavram alanına toplumdilbilimsel bir bakış [Sözlü sunum]. Eğlence Terminolojisi Üzerine Tartışmalar Çalıştayı, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, Türkiye.
CR  - Haupert, M. J. (2006). The entertainment industry. Greenwood Press.
CR  - Huizinga, J. H. (1949). Homo ludens. Routledge & Kegan Paul.
CR  - Idefix. (t.y.). Eğlence.  https://www.idefix.com/
CR  - İzmitligil, T. (2024, Aralık 19). Psikoloji biliminde eğlence deneyimi [Sözlü sunum]. Eğlence Terminolojisi Üzerine Tartışmalar Çalıştayı, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, Türkiye.
CR  - Karhan, P. (2022). Eğlence amaçlı ekran kullanımının toplumsal yaşamın yeniden üretimindeki yeri: Z kuşağı örneği (Yayın No. 745172) [Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
CR  - Karhan, P. (2023). Eğlenme anlayışının üstinsan öğretisiyle anlamlandırılması: Zorba Filmi’ndeki zorba karakterinin analizi. Sinecine. 14(1), 83-110. https://doi.org/10.32001/sinecine.1184515
CR  - Kubbealtı Lugatı (t.y.). Eğlenceli. Lugatım.com sözlüğü içinde. Erişim tarihi: 10.01.2025, https://lugatim.com/s/e%C4%9Flenceli
CR  - McKee, A. (2016). Fun! What entertainment tells us about living a good life. Palgrave Macmillan.
CR  - Merriam Webster Dictionary. (t.y.). Fun. Merriam-Webster sözlüğü içinde. Erişim tarihi: 20.12.2024, https://www.merriam-webster.com/dictionary/fun
CR  - Milli Kütüphane (t.y.). https://kasif.mkutup.gov.tr/
CR  - Modleski, T. (1998). Eğlence incelemeleri (N. Gürbilek, Çev.). Metis Yayınları.
CR  - OpenAI. (2025). ChatGPT (5 Mayıs sürümü) [Büyük dil modeli].   https://chatgpt.com/
CR  - Oxford Learner’s Dictionaries. (t.y.). Entertainment. Oxford Learner’s dictionaries içinde. Erişim tarihi: 18.12.2024, https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/entertainment?q=entertainment
CR  - Oxford English Dictionary. (t.y.). Entertainment. Oxford English dictionary içinde. Erişim tarihi: 30.11.2024, https://www.oed.com/search/dictionary/?scope=Entries&q=entertainment
CR  - Öztürk, E. (2019). Serbest zaman ve eğlence. M. Kılıç (Ed.), Psiko-sosyal yönleriyle eğlence içinde (ss. 13–62). Nobel Yayınları.
CR  - Podilchak, W. (2013). The social organization of “fun”. Society and Leisure, 8(2), 685–691. https://doi.org/10.1080/07053436.1985.10715235
CR  - Postman, N. (2006). Amusing ourselves to death: Public discourse in the age of show business. Penguin Books.
CR  - Postman, N. (2016). Televizyon: Öldüren eğlence (O. Akınbay, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
CR  - Sayre, S. & King, C. (2010a). Entertainment everything. Sayre, S. & King, C.  (Ed.), Entertainment and society: Influences, impacts and innovations içinde (ss. 3–21). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203882931
CR  - Sayre, S. & King, C. (2010b). Understanding entertainment audiences. Sayre, S. & King, C.  (Ed.), Entertainment and society: Influences, impacts, and innovations içinde (ss. 49–79). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203882931
CR  - The Britannica Dictionary. (t.y.). Entertainment. The Britannica dictionary içinde. Erişim tarihi: 24.12.2024, https://www.britannica.com/dictionary/entertainment
CR  - Türk Dil Kurumu Sözlükleri [TDK]. (t.y.). Eğlenceli. Türk Dil Kurumu sözlüğü içinde. Erişim tarihi: 12.12.2024,  https://sozluk.gov.tr/
CR  - Türk Dil Kurumu Sözlükleri [TDK]. (t.y.). Eğlence. Türk Dil Kurumu sözlüğü içinde. Erişim tarihi: 10.01.2025, https://sozluk.gov.tr/
CR  - TR Dizin. (t.y.). TR Dizin veri tabanı. TUBİTAK ULAKBİM. https://trdizin.gov.tr
CR  - Vorderer, P., Steen, F. F. & Chan, E. (2006). Motivation J. Bryant & P. Vorderer (Ed.), Psychology of entertainment içinde (ss. 3–20). Routledge.
CR  - Yetim, A. (2024, Aralık 19). İngilizce’deki entertainment ve fun sözcüklerine bağlamsal bir bakış [Sözlü sunum]. Eğlence Terminolojisi Üzerine Tartışmalar Çalıştayı, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, Türkiye.
UR  - https://doi.org/10.17829/turcom.1645728
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4635712
ER  -