@article{article_1646654, title={II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ BAĞLAMINDA PÜSKÜLLÜ BELÂ MİZAH DERGİSİ}, journal={Belgi Dergisi}, pages={351–376}, year={2025}, DOI={10.33431/belgi.1646654}, author={Yılmaz, Murat}, keywords={Basın, II. Meşrutiyet, Mizah, II. Abdülhamid, Mehmed Fazlı}, abstract={Mizah dergileri Osmanlı basın hayatının önemli türlerinden birisidir. Tanzimat Dönemi’nden sonra gelişen yayıncılık faaliyetleriyle Osmanlı’da çok sayıda mizah dergisi yayımlanmıştır. Ancak II. Abdülhamid’in tahta çıkışıyla birlikte mizah basını yasaklanmıştır. II. Abdülhamid dönemi siyasi muhalif hareketi olan Jön Türklerin yurt dışında çıkardıkları ve Osmanlı’ya gizlice soktukları dışında ülke içinde mizah dergisi yayımlanmamıştır. Bu durum II. Meşrutiyet’in ilanına kadar devam etmiştir. 23 Temmuz 1908’te meşrutiyetin yeniden ilan edilmesiyle birlikte Osmanlı basın-yayın faaliyetleri hızlı bir artış göstermiştir. Yasak ve sansürün kalkmasıyla mizah dergileri de arka arkaya Osmanlı basınını doldurmaya başlamıştır. Mizahın içerdiği alay ve eleştiri gücünün kamuoyunu yönlendirmedeki etkisi sebebiyle birçok yayıncı ruhsat almak için başvuru yapmıştır. Çıkarlan dergilerin bazıları uzun süre yayınına devam etse de bir kısmı ilk birkaç sayı sonra kapanmak durumunda kalmıştır. Buna karşın Osmanlı basın hayatında mizah dergilerinin en popüler olduğu yıllar bu dönem olmuştur. Bu çalışmada II. Meşrutiyet sonrasında çıkmaya başlayan ve 31 Mart Vakası’na kadar 7 sayı olarak yayımlanan Püsküllü Belâ isimli mizah dergisi incelenecektir. II. Abdülhamid’in otokratik yönetiminin izlerinin henüz silinmediği, meşrutiyet kavramının topluma tam olarak yerleşmediği ve Meclis-i Mebusan’ın açılmasına karşın siyasi istikrarın tam anlamıyla sağlanamadığı bir süreçte yayın hayatına başlayan mizah dergisinin yaşananları kendi yorumuyla ele alışı dikkate değer bir bakış açısı sunabilir. Mizah dergilerinin olayları alay yollu ele alıp günlük gazetelere kıyasla daha sert eleştiri yapabilme özelliği bu tür yayınların önemini daha da artırmaktadır. Püsküllü Belâ’nın gerek içerdiği konuların tahlili ve gerekse yayımladığı karikatürlerin incelenmesi dönemin siyasi ve toplumsal durumunu anlamaya yardım olacaktır. Ayrıca bu çalışma Osmanlı basın tarihine önemli bir katkı sağlayacaktır.}, number={30}, publisher={Pamukkale Üniversitesi}