@article{article_1647046, title={Tevhit ve Metodolojiye Panoramik Bir Bakış}, journal={Tokat İlmiyat Dergisi}, volume={13}, pages={287–310}, year={2025}, DOI={10.51450/ilmiyat.1647046}, author={Polat, İsmail}, keywords={İslam Felsefesi, Bilim, Metodoloji, Bütüncül Pespektif, Tevhid İnancı}, abstract={Günümüzde metodolojideki parçacı ve indirgemeci eğilimler, farklı disiplinler arasındaki bağlantıları zayıflatarak bilgi üretiminde tek yönlü yaklaşımların hâkim olmasına ve bütüncül anlayışın kaybolmasına yol açmaktadır. Bu durum, bilimsel araştırmaların kapsamını daraltmakta ve karmaşık fenomenlerin derinlemesine anlaşılmasını zorlaştırmaktadır. Özellikle disiplinler arası veya çok disiplinli yaklaşımların önem kazandığı çağdaş bilimde, bilimsel araştırmaların bütüncül ve çok boyutlu olması gerektiği vurgulanmakta ve bilgi alanlarının entegrasyonunu sağlayacak metodolojik çerçevelerin geliştirilmesi gerektiği belirtilmektedir. Bu bağlamda geniş bir yelpazede çeşitli imkânlar ve açılımlar sunan bütüncül perspektiflerden biri de İslam dininin temel ilkelerinden biri olan tevhid inancıdır. Nihai hakikate işaret eden ve bu anlamda bir kesinlik ve sahihlik özelliği taşıyan tevhit inancı, asli öğeleri ile değiştirilemez bir biçimde oluşturulmuş bütüncül bir perspektifle hayatı, evreni ve içindekileri kuşatan bir gerçeklik vizyonu yansıtmaktadır. Bu vizyonun açığa çıkardığı anahtar terimler ve kavramlar, metodolojik olarak hem doğa bilimlerindeki hem de sosyal bilimlerdeki tüm epistemolojileri derinden etkilemektedir. Bu nedenle tevhit, kişisel bir inanç meselesi olmanın ötesinde, insan ilişkileri, sosyal ve siyasal yapı, adalet ve etik, bilim ve sanat gibi alanları da kapsayan evrensel bir perspektif sunmaktadır. Bu çalışmada, tevhid inancının metodolojiye olan katkılarını ontolojik, epistemolojik ve etik temeller üzerinden incelenmektir. Araştırma, literatür taraması ve analitik yöntem kullanılarak hazırlanmıştır. Bu bağlamda ilk olarak tevhid inancının ontolojik, epistemolojik ve etik temellerine dair kaynaklar taranmış; ardından da analitik bir yaklaşımla İslam düşüncesi ile çağdaş metodolojiler arasında karşılaştırmalı bir analiz yapılmıştır. Bu süreçte, tevhidin bilimsel metodolojilere olan etkisi derinlemesine değerlendirilmiş ve çalışmanın amacına uygun sonuçlar elde edilmiştir. Tevhit inancının yalnızca teolojik bir ilke olmanın ötesinde, bilimsel metodolojilerin şekillenmesinde rehber bir unsur olarak önemli bir rol oynadığını ortaya koymayı amaçlayan bu çalışma, İslam düşüncesini modern metodolojik yaklaşımlarla bütünleştirerek, bilimsel düşüncede bütüncül ve etik bir bakış açısının geliştirilmesine ve literatürün disiplinler arası bir boyutla zenginleştirilmesine katkıda bulunmayı da hedeflemektedir.}, number={1}, publisher={Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi}