@article{article_1647508, title={KİEV RUS DEVLETİ’NDE YAHUDİ İZLERİNE DAİR ARAŞTIRMA}, journal={Erciyes Akademi}, volume={39}, pages={721–732}, year={2025}, DOI={10.48070/erciyesakademi.1647508}, author={Allahverdiyev, Elkhan}, keywords={Kiev Rus Devleti, Ruslar, Yahudi toplumu, Kiev mektubu}, abstract={860’lı yıllarda Slavlar tarafından kurulmuş Kiev şehri, Hazarlar tarafından yönetilen topraklarda bir ticaret merkezi haline gelmiştir. Vareg kökenli Rurik ve kardeşleri, Slav kabilelerini yönetmek için bölgeye gelmiştir. Hazarların zayıflamasıyla Ruslar Doğu Avrupa’da güçlenerek etki alanlarını genişlettiler. Yahudilerin bu topraklarda varlık göstermesine gelindiğinde ise Radhanitler adı verilen Yahudi tüccarların, ticaret amacıyla bu bölgedeki önemli ticaret yolları üzerinde bulunan şehirlere geldikleri tahmin edilmektedir. Kiev’de, 10. yüzyıldan itibaren Yahudilerin toplu halde yaşadığına dair deliller bulunmaktadır. Bu yüzyılda yazılmış bir mektup, Kiev’deki Yahudi cemaatinin varlığını kanıtlamaktadır. 11. yüzyılın sonlarına doğru Kiev’de Yahudi nüfusunun arttığı ve orada Kırım’dan göç eden Yahudilerin yaşadığı bir sokağın da bulunduğu bilinmektedir. Kiev Kralı Sviatopolk, ülkede ticaret ve zanaatı geliştirmek maksadıyla Yahudileri Kiev’e göç ettirmiştir. Yahudilerin Hristiyan din adamlarıyla tartışmalara katıldığı ve çeşitli eserleri eski Rusçaya çevirdiği de bilinmektedir. Yahudiler Kiev’de yalnızca kültürel değil aynı zamanda ekonomik etkiye de sahip olmuşlardır. Yahudilerin ekonomik gücünün, yerel halk arasında hoşnutsuzluğa yol açtığı ve 1113 yılında Kiev’de patlak veren bir isyan sırasında Yahudilerin hedef alındığı da bilinmektedir. Sonuç olarak, Kiev Rus Devleti’nde Yahudilerin toplu halde varlık gösterdiği, ticaret ve kültürel etkileşimler yoluyla bu bölgenin hayatında önemli bir rol oynadığı anlaşılmaktadır. Kiev Devletinde Yahudi varlığı Moğol istilalarına kadar sürmüş ve bu istilalar sonucunda Yahudiler Batı’ya göç etmiştir.}, number={3}, publisher={Erciyes Üniversitesi}