TY  - JOUR
T1  - Ölüm Eğitimi Perspektifinden 'Gassal' Dizisi: Ölümün ve Yas Sürecinin Popüler Kültürde Temsili
TT  - ‘Gassal’ Series from the Perspective of Death Education: Representation of Death and the Mourning Process in Popular Culture
AU  - Yıldırım, Rabia
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.33718/tid.1648371
JF  - Trabzon İlahiyat Dergisi
JO  - TİD
PB  - Trabzon Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2651-4559
SP  - 89
EP  - 118
VL  - 12
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Bu çalışmada, TRT’nin dijital platformu Tabii’de yayımlanan “Gassal” isimli dizi, ölüm eğitimi açısından incelenmiştir ve popüler kültürde ölüm ile yasın nasıl temsil edildiği ele alınmıştır. Öyküsü cenaze yıkama mesleği etrafında dönen “Gassal”, İslam kültüründeki cenaze ritüellerini, ölüm ve yas süreçleriyle bireysel yüzleşmelerle bir arada incelemektedir. Cenaze törenlerinin derinlemesine sunulması, izleyicilere ölümün fiziksel, ruhsal ve sosyal boyutlarını keşfetme imkânı sağlamaktadır. Araştırma sonuçları, bu dizinin toplumda ölümle ilgili ön yargıları sorgulamaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. Din eğitim çerçevesinde, manevi boyutları inceleyen ritüeller, bireylerin ölümü kabul etmelerine ve yas süreçlerini anlamalarına destek olurlar. Örneğin, ölümün aile ilişkileri üzerindeki etkileri, bireylerin yalnızlıkla nasıl başa çıktıkları ve meslekle ilgili düşünceleri detaylı bir şekilde irdelenmektedir. Çalışmanın bulguları, popüler kültür unsurlarının sadece eğlence aracı olmadığını, aynı zamanda ölüm eğitimi açısından bireylerde manevi ve sosyal gelişimi teşvik edebilecek önemli kaynaklar olduğunu ortaya koymaktadır. TRT’nin Tabii platformunda yayımlanan “Gassal” dizisi, ölüm ve yas süreçlerini, bu konulara derinlemesine yaklaşan dramatik sahnelerle ele almaktadır. Elde edilen araştırma sonuçları, dizinin ölüm kavramını kavramak ve yas aşamasından geçmek isteyenler arasında ölüm eğitimi ile ilgili farkındalık oluşturma kapasitesine sahip olduğunu göstermektedir. Ayrıca, bu tür popüler kültür ürünlerinin toplumsal düzeyde ölümle ilgili önyargıları azaltmaya ve insanların ölümü kabul etme becerilerini geliştirmeye katkıda bulunabileceği değerlendirilmektedir. “Gassal” dizisi, anlatım yapısı ve temalarıyla popüler kültürde ölüm eğitimi üzerine tartışılabilecek medya içeriklerinden biri olarak öne çıkmaktadır.
KW  - Din Eğitimi
KW  - Ölüm Eğitimi
KW  - Gassal Mesleği
KW  - İslam'da Cenaze Ritüelleri
KW  - Popüler Kültür
N2  - This study analyzes the series Gassal, broadcast on TRT's digital platform Tabii, from the perspective of death education, focusing on how death and mourning are represented in popular culture. Centered around the profession of washing the deceased, Gassal explores Islamic funeral rituals alongside personal confrontations with death and mourning processes. The detailed portrayal of funeral ceremonies provides viewers with an opportunity to understand the physical, spiritual, and social dimensions of death. The findings suggest that the series may help challenge societal prejudices related to death. Within the framework of religious education, rituals that examine spiritual dimensions support individuals in accepting death and comprehending the mourning process. For example, the effects of death on family relationships, how individuals cope with loneliness, and their reflections on the profession are explored in detail. The study’s findings reveal that popular culture elements are not merely sources of entertainment, but can also serve as valuable tools for fostering spiritual and social development in the context of death education. Gassal, broadcast on TRT’s digital platform Tabii, addresses the processes of death and mourning through dramatic scenes that approach these themes in depth. The research results show that the series has the potential to raise awareness about death education among individuals seeking to understand death and process grief. Furthermore, such popular culture productions are considered to contribute to reducing societal prejudices about death and improving people’s ability to accept it. With its narrative structure and thematic depth, Gassal emerges as one of the notable media productions through which death education can be discussed in the realm of popular culture.
CR  - Bassett, Jonathan F. Death on The Small Screen: The Psychology of Viewing Violent Television. Jefferson: McFarland, 2022.
CR  - Baudrillard, Jean. Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm. Doğu Batı Yayınları, 2021.
CR  - Bauman, Zygmunt. Ölümlülük Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri. çev. Nurgül Demirdöven. Ayrıntı Yayınları, 2000.
CR  - Becker, Ernest. The Denial of Death. New York: Free Press, 1973.
CR  - Braun, Virginia - Clarke, Victoria. “Using Thematic Analysis in Psychology”. Qualitative research in psychology 3/2 (2006), 77-101.
CR  - Cebeci, Suat. “Bir Din Öğretimi Yaklaşımı Olarak Dini Danışma ve Rehberlik”. Değerler Eğitimi Dergisi 8/19 (01 Haziran 2010), 53-69. https://dergipark.org.tr/en/pub/ded/issue/29181/312477
CR  - Çelikel, Bülent. “Dinî Danışmanlık: Psikoterapi ile Din Eğitiminin Buluşma Noktası”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 13/3 (2013), 55-68.
CR  - Debord, Guy. Gösteri Toplumu. çev. Ayşen Ekmekçi - Okşan Taşkent. Ayrıntı Yayınları, 2021.
CR  - Doka, Kenneth - Morgan, John. Death and Spirituality. New York: Routledge, 2016. https://doi.org/10.4324/9781315232539
CR  - Durkheim, Emile. The Elementary Forms of the Religious Life. New York: Free Press, 1915.
CR  - Durlak, J.A - Riesenberg, L.A. “The İmpact of Death Education”. Death Studies 15/1 (1989), 39-58. https://doi.org/10.1080/07481189108252408
CR  - Erbuğ, Ece. “Ölüm Sosyolojisi: Geleneksel ve Modern Toplumda Ölümün Toplumsal Anlamları”. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi 8 (31 Aralık 2021), 0-0. https://doi.org/10.48131/jscs.1005591
CR  - Firth, Raymond. Religion: a humanist interpretation. Routledge, 1996.
CR  - Goffman, Erving. Damga Örselenmiş Kimliğin İdare Edilişi Üzerine Notlar. çev. Kolektif. Heretik Yayıncılık, 2014.
CR  - Hall, Stuart. “Introduction to Media Studies at The Centre”. Culture, Media, Language. 104-109. Routledge, 2003.
CR  - Hanusch, Folker. Representing Death in the News: Journalism, Media and Mortality. Springer, 2010.
CR  - Kastenbaum, Robert. The Psychology of Death. Amerika: Springer Publishing Company, 2000.
CR  - Kastenbaum, Robert - Moreman, Christopher M. Death, society, and human experience. Routledge, 2024.
CR  - Koç, Mustafa. “Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Hastanelerdeki Mânevî Danışmanlık Ve Rehberlik Hizmetleri (1995-2015): Sınırlılıklar Ve Bir Eğitim Programı Önerisi”. Diyanet İlmi Dergi 53/4 (2017), 201-241.
CR  - Köylü, Mustafa. “Ölüm Olayının Çocuklar Üzerine Etkisi ve ‘Ölüm Eğitimi’”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/17 (01 Eylül 2004), 95-120. https://doi.org/10.17120/omuifd.50310
CR  - Kübler-Ross, E. On Death and Dying. Londra: Routledge, 1969.
CR  - Leviton, Dan. “The Scope of Death Education”. Death Education 1/1 (1977), 41-56. https://doi.org/10.1080/07481187708252877
CR  - Oaks, Judy - Bibeau, Daniel L. “Death education: Educating children for living”. The Clearing House 60/9 (1987), 420-422.
CR  - Sagır, Adem. “Bathing the Dead, the Dirty Work: Stigmatization of Gassals in Modern Türkiye”. Sociological Perspectives 67/1-3 (01 Haziran 2024), 42-63. https://doi.org/10.1177/07311214241242069
CR  - Sağır, Adem - Aktaş, Zeynep. Gassal -Bir Ölüm Etnografisi Çalışması-. Ankara: Ankabat Matbacılık, 2022.
CR  - Sağır, Adem - Aktaş, Zeynep. “Ölü Beden Yönetiminde Dini Mesleki Bir Form: Gassal”. Journal of Economy Culture and Society Özel Sayı 1 / Supplement 1 (11 Eylül 2020), 269-289. https://doi.org/10.26650/JECS2019-0088
CR  - Schut, Margaret Stroebe, Henk. “The Dual Process Model of Coping With Bereavement: Rationale And Description”. Death studies 23/3 (1999), 197-224.
CR  - Smith, Greg M. Film structure and the emotion system. Cambridge University Press, 2003.
CR  - Şimşek, Vahdeddin - Tosun, Cemal. “Çocuklara Ölüm Konusunun Anlatılması İhtiyacina Dair DKAB Öğretmen Görüşleri”. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8 (22 Aralık 2021), 1261-1289. https://doi.org/10.17859/pauifd.1024000
CR  - Şimşek, Vahdeddin - Tosun, Cemal. “Zor Konuların Öğretiminde DKAB Öğretmeni: Ölüm Konusu Örneği”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 29 (2022), 274-310.
CR  - Tanhan, Fuat - İnci, Figen Arı. Ölüm Eğitimi. Pegem Akademi Yayıncılık, 2009.
CR  - Walter, Tony. On Bereavement: The Culture of Grief. Buckingham: Open Universty Press, 1999.
CR  - Walter, Tony. “A New Model of Grief: Bereavement and Biography”. Mortality 1/1 (1996), 7-25. https://doi.org/10.1080/713685822
UR  - https://doi.org/10.33718/tid.1648371
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4647804
ER  -