@article{article_1649223, title={ANTİK ROMA DÖNEMİ’NDEN BİZANS DÖNEMİNE: ANADOLU’DA SÜTUNLU CADDENİN DÖNÜŞÜMÜ}, journal={TÜBA-AR Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi}, pages={91–106}, year={2025}, DOI={10.22520/tubaar.1649223}, author={Mısırlı, Arif}, keywords={Sütunlu Cadde, Anadolu, Geç Antik Çağ, Bizans Dönemi, Dönüşüm}, abstract={Sütunlu caddeler Helenistik Dönem ve Roma Dönemi şehirlerinin vazgeçilmez bir mimari yapısıdır. Bu caddeler kentin çeşitli yerlerini birbirine bağlayan agora, tapınak ve önemli anıtlara giden görkemli caddeler olup kentin ana strüktürünü oluştururlar. Erken Bizans Dönemi’nde ise, antik agoranın sivil yaşamda oynadığı rolü sütunlu cadde üstlenmiş ve yerel geleneğin yansıtıldığı bir alan haline gelmiştir. Bu çalışmanın** amacı Antik Roma Dönemi’nden Bizans Dönemi’ne sütunlu caddenin morfolojik dönüşümünü ele almak ve sebeplerini incelemektir. Çalışmada sütunlu caddelerin bulunduğu kentlerin seçiminde, kökenlerinin Antik Çağ’a dayanması ve dönemsel olarak yoğun nüfusun bulunması etkili olmuş bu nedenle tarihsel süreç boyunca coğrafi bakımdan yerleşimlerin yoğun olduğu bölge olan Anadolu’nun batısında ve güneybatısında yer alan kentler dikkate alınmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılarak metodoloji üç aşamadan oluşturulmuştur. İlk aşamada dönemsel karakteristik özelliklerin tanımlaması Antik Roma Dönemi ve Bizans Dönemi için yapılmıştır. İkinci aşamada özellikle arkeolojik kazı raporları incelenmiş ve bu belgelerden elde edilen bilgiler analiz edilerek yorumlanmıştır. Üçüncü aşamada ise Roma ve Bizans Dönemi ile Bizans Dönemi’nin erken ve 6. yüzyıl sonrası evreleri karşılaştırılmıştır. Sonuçta Geç Antik Çağ’da Antik Dönem’in izlerinin sürmeye devam ettiği, sütunlu caddelerin büyük ölçüde önemini koruduğu; ancak 6. yüzyılın sonuna gelindiğinde antik kültürün pek çok tezahürünün, Hristiyan dininin günlük hayata getirdiği yeni değerler nedeniyle silinmeye başladığı; cadde alanlarının kilise, dükkan, atölye ve konut olarak kullanılmış olduğu; hatta kent suru ile kesintiye uğradığı ve bu nedenle de büyük kentler dışında sütunlu caddelerin korunamamış olduğu saptanmıştır.}, number={36}, publisher={Türkiye Bilimler Akademisi}