@article{article_1649771, title={Sayı Adlarının Nörosemantik Altyapısı}, journal={Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi}, volume={11}, pages={64–80}, year={2025}, DOI={10.59304/ijhe.1649771}, author={Kılıç, Ensar}, keywords={İlk sayı kelimeleri, sayıların nörosemantik altyapısı, Türkçedeki lehçelerindeki sayı sayma mantığı, büyüklük hissi}, abstract={“Dil edinme becerisi” ve sayısal yeteneğin kökenini oluşturan “büyüklük hissi”, birbirleri ile doğrudan ilişkili altyapılardır. Sayıların dil bilimsel alanı kullanan ögelerden en büyük farkı her sayma sayısının "ardıllık ilişkisi" içerisinde düzenlenebilmesidir. Bu sayede sayılar sonsuzluğun dilimlere ayrılabilmesini sağlamaktadır. Fakat sayılarla yapılan tüm bu bilişsel işlemler, dil bilimsel bağlamın içerisinde ve dil tabanlı nörosemantik süreçlerin oluşturduğu ekosistemde meydana gelmektedir. Bu da sayı adlarının doğdukları toplumun kültürel yapısı, ihtiyaçları ve yaşam koşullarından bağımsız düşünülemeyeceğini göstermektedir. Nitekim bugünkü bazı kabile dillerinde, sadece ilk üç sayı için özel kelimeler kullanılmaktadır. Daha büyük sayıların hepsi "çok" kavramının içerisinde değerlendirilmektedir. Bilimsel araştırmalar insanların dünyaya "büyüklük hissi"ne sahip bir şekilde geldiğini ve beyindeki parmak koordinasyonunu yöneten alanla sayma davranışının örgütlendiği alanın ilişkili olduğunu göstermektedir. Bu durum gerek insanların sayıları öğrenmesi gerekse eskicil sayı kelimelerinin ortaya çıkmasında parmakların önemli bir yeri olduğunu göstermektedir. Arkeolojik kazılar, insanların parmaklarının sınırını aşan sayısal büyüklükleri algılamak için ilk olarak bire bir eşleştirme yöntemini kullandığını göstermektedir. Bu yöntemin etkin olarak kullanımı, insanoğlunun bilişsel sıralama kabiliyetinin artmasını sağlamıştır. Böylelikle sayı adlarının ortaya çıkmasındaki sıralama basamağı ortaya çıkmıştır. Tüm bu gelişimlerin sonunda, sayılan miktarın son ögesine ait değerin mevcut olarak kabul edildiği modern sayı sistemleri ortaya çıkmıştır. İşte bu makalede Türk lehçelerindeki sayı adlarının nörosemantik gelişim süreçleri, en az çaba yasası ve üretici dil bilgisine uygun olarak derin yapıda analiz edilmiştir. Böylelikle sayı kelimelerinin ortaya çıkış sürecinin nasıl bir süreç içerisinde geliştiğinin tespit edilebilmesi amaçlanmıştır.}, number={24}, publisher={Halil TURGUT}