@article{article_1650975, title={Yolların Ayrılış Noktasında Bir İsim: Ülgener’in Çalışmalarında Mevlana}, journal={Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi}, volume={11}, pages={525–550}, year={2025}, DOI={10.47424/tasavvur.1650975}, author={Pekdemir, Köksal}, keywords={Mevlânâ, Ülgener, Weber, İktisat Ahlâkı, Tasavvuf, Melâmîlik}, abstract={Mevlânâ, hayatın pek çok noktasında karşımıza çıkar. Başta Mesnevî olmak üzere onun eserleri hem bir öğreti aracı olması hem de döneminin dinî, sosyal ve ekonomik şartları hakkında ipuçları barındırması dolayısıyla önem taşır. Mevlânâ ve eserleri birçok araştırmacıya kaynaklık oluşturur ki Ülgener de bunlardan biridir. Ülgener’in çalışmalarında en fazla atıf yaptığı isimlerden birisi Mevlânâ’dır. Başta Mesnevî olmak üzere Mevlânâ’ın eserle-ri Ülgener’in kitaplarına önemli bir kaynaklık oluşturur. Makalenin amacı, Ülgener’in eserlerinde dağınık hâlde yer alan ve yoğun şekilde başvurulan Mevlânâ’nın iktisat anlayışının parçalarını birleştirmek ve genel bir portre-sini çizmektir. Araştırmada Ülgener’in kitapları taranmış ve Mevlânâ ile ilgili parçalar bir araya getirilmeye çalışılmıştır. Çalışma da tümdengelim yöntemi takip edilmiş, bu doğrultuda öncelikle ilk/öz İslamî anlayışta yer alan iktisat ahlâkına değinilmiş, sonrasında tasavvufun özellikle de Melâmîliğin iktisat yaklaşımı ele alınmış, son olarak ise yolların ayrılış nokta-sında bir isim olarak Mevlânâ’nın görüşlerinden bahsedilmiştir. Ülgener’in eserlerinde Mevlânâ’nın iktisat anlayışı genel hatlarıyla belirginleşmektedir. Mevlânâ, Melâmîlik ile Bâtınîliğin mücadelesinde yolların ayrılış noktasında bir isim olarak karşımıza çıkar. Onun amacı, aralanmış kapının daha da açılmasını engellemektir. Mevlânâ, çalışmanın ve cehdin yanında yer almış, âtıl bir tevekkül anlayışını eleştirmiştir. Kolaydan köşeyi dönme peşinde olanları tenkit etmiş, kestirmeden köşeyi dönmek yerine helalinden, hak ede-rek kazanmanın önemini vurgulamıştır. Aynı zamanda o, ibadet ile çalış-mayı birbirinden ayrı görmemiş, çalışmayı da ibadetin bir parçası saymıştır. Tüm bunlar Mevlânâ’yı ilk İslamî anlayışa yaklaştırmıştır.}, number={1}, publisher={Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi}