TY  - JOUR
T1  - Tanah ve Kur’ân’daki Eyyûb Peygamber Kıssasının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi
TT  - Comparative Analysis of the Story of Prophet Job in the Tanakh and the Qur’an
AU  - Aksakal, Zeynep Nermin
AU  - Gürler, Sedat
PY  - 2024
DA  - November
Y2  - 2024
JF  - ÂSÂR Akademik Dinî Araştırmalar Dergisi
JO  - ÂSÂR
PB  - Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2822-2172
SP  - 29
EP  - 44
VL  - 1
IS  - 4
LA  - tr
AB  - Kur’ân-ı Kerîm insanlara doğruyla yanlışı bildirmek ve bu sayede ebedi saadetikazanmanın yollarını göstermek için indirilmiştir. Kur’ân bu işlevini kendine has üsluplarlagerçekleştirmektedir. Bunlardan biri olan Kur’ân kıssaları, salt tarihi birer vesika değilmuhataplarına ibretler veren, iletilecek mesajları çarpıcı bir şekilde sunan bir üsluptur.Kur’ân kıssalarında geçmiş ümmetlerin yaşadığı vakalar anlatılmış ve muhataplardan bukıssalardan kendilerine bir pay çıkarması istenmiştir. Bunlardan biri de Eyyûb (a.s.)peygamberin yaşadığı imtihanla ilgili olan kıssasıdır. Kur’ân, Hz. Eyyûb kıssasının mesajınıveciz bir şekilde sunmakla yetinmişken tefsir kitaplarında bu konuda İsrâîliyyât türü detaylıbilgiler yer almıştır. Nitekim bu bilgilerin kaynağı olan Yahudiliğin kutsal kitabı Tanah’taadına müstakil bir kitap bulunan Hz. Eyyûb ve imtihanı hakkında merakları giderecek çoğubilgi mevcuttur. Diğer taraftan Kur’ân’daki sınırlı bilgide Tanah’ta belirtilmeyen bazıdetaylar vardır. Hz. Eyyûb hakkında Kur’ân ve tefsir kaynaklarında anlatılanlarla Yahudikutsal kitabı Tanah’ta anlatılanların mukayesesinin yapıldığı bu çalışmada, anlatılanlarınbenzer olan ve olmayan yönlerinin ortaya konması, böylece tefsir kaynaklarındaki detaylıbilgilerin ne kadarının Tanah’tan kaynaklandığının ve İslâm’a uygun olduğunun tespitedilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada doküman analizi yöntemiyle kıssayla ilgili verilerderlenip tasnif edilerek incelenmiş ve mukayese edilmiştir. Ulaşılan sonuçlara göre Hz.Eyyûb, Kur’ân’da kendini zorlayan derdine karşı sabır ve duasıyla ön plana çıkarılmış vebunların sonucunda derdinden kurtulduğu gibi ziyadesiyle mükafatlandırıldığı anlatılmıştır.Tanah’ta ise Hz. Eyyûb, yaşadığı musibetler karşısında başlangıçta sabreden, bunlardansonuncusu olan hastalığı şiddetlendiğinde sorgulayıcı bir lisanla Yaratan’a ve kadereisyanını sergileyen, nihâyetinde Yaratan’ın işlerindeki hikmete akıl erdiremeyeceğini idrakedip tövbe edince affedilip derdinden kurtarılan ve mükafatlandırılan bir profile sahiptir.Tefsir kaynaklarındaki İsrâiliyyât türü rivâyetlerin çoğu Tanah’taki anlatımlarla benzerlikgöstermekte, ancak Tanah’ta yer almayan veya orada anlatılan kıssayla çelişen detayları,kıssanın özüne, akıl ve mantığa, İslâm inancına aykırı hususları içermektedir. Burivâyetlerin Kur’ân ve sahih nakle uygun olmayanları muteber görülmemiştir.
KW  - Tefsir
KW  - Kur’ân
KW  - Tanah
KW  - Eyyûb Peygamber Kıssası
KW  - Sabır
N2  - The Qur’ān was revealed to inform people about right and wrong and to show themthe ways to gain eternal peace through it. The Qur’ān performs this function with its uniquestyles. The parables in the Qur’ān, which are one of these, are not merely historicaldocuments but have a style that provides lessons to its addressees and presents the messagesto be conveyed in a striking way. The parables in the Qur’ān narrate events experienced bypast nations and the addressees are asked to draw a lesson from these parables. One of theseis the parable of the test that the prophet Job (pbuh) went through. While the Qur’ānsuccinctly presents the message of the parable of Job, there is detailed information on thissubject in books of interpretation, such as the Isra'iliyyat. In fact, in the Tanakh, the holybook of Judaism, which is the source of this information, there is a lot of information thatwill satisfy curiosity about Job and his test, which has an independent book named after him.On the other hand, the little information in the Qur’ān offers a piece of information that wasnot mentioned in the Tanakh. This study, which compares what is told about Job in theQur’ān and tafsir sources with what is said in the Jewish holy book, Tanakh, aims to revealthe similar and different aspects of the narrations and thus to determine how much of thedetailed information in the tafsir sources originates from the Tanakh and is compatible withIslam. In the study, data related to the parable was compiled, classified, examined, andcompared using the document analysis method. According to the results reached, Job ishighlighted in the Qur’ān with his patience and prayers against his challenging troubles, andit is narrated that as a result, he was saved from his trouble and amply rewarded. In theTanakh, Job has a profile that initially showed patience in the face of the calamities heexperienced. When his last illness became severe, he showed his rebellion against theCreator and fate with questioning language. When he finally realized that he could notunderstand the wisdom in the Creator's works and repented, he was forgiven, saved from histroubles, and rewarded. Although most of the Israiliyyat type narrations in the sources ofinterpretation are similar to those narrated in the Tanakh, they contain details that are notincluded there or that contradict the parable narrated there, and matters that contradict theessence of the parable, reason, logic, and the Islamic faith. Those narrations that do notcomply with the Qur’ān and authentic narrations have not been deemed reliable.
CR  - Beyḍâvî, Nâṣiruddîn. Envâru’t-tenzîl ve esrâru’t-teʾvîl. thk. Muḥammed ʿAbdurraḥmân el-Marʿaşlî. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İḥyâiʾt-Turâs̱i’l-ʿArabî, 1993.
CR  - Bulut, Mehmet. Ehl-i Sünnet ve Şia’da İsmet İnancı. İstanbul: Risale Yay., 1991.
CR  - Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Tarihi. Ankara: Fecr Yayınları, 2014.
CR  - Demirci, Muhsin. Tefsir Usûlü. İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 78. Basım, 2019.
CR  - Harman, Ömer Faruk. “Eyyûb”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 12/16-17. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
CR  - İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İmâduddîn İsmâil. Tefsîrül-Ḳur’âni’l-ʿazîm. thk. Sâmî b. Muḥammed Selâme. 8 Cilt. Beyrut: Dâru Ṭaybe li’n-Neşri ve’t-Tevzî‘, 2. Basım, 1999.
CR  - İbn Manzûr, Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem. Lisânü’l-ʿArab. 15 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, 1993.
İbnü’l-Cevzî, Camâluddin Ebû’l-Ferac. Zâdü’l-mesîr fî ʿilmi’t-tefsîr. thk. ʿAbdurrezzâḳ el-Mehdî. Beyrut: Dâru’l-Kitâbü’l-’Arabî, 2002.
CR  - İbnü’l-ʿArabî, Ebû Bekr Muḥammed b. Abdillâh. Aḥkâmu’l-Ḳurʾân. thk. Muḥammed ’Abdülḳadîr ’Aṭâ. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye, 3. Basım, 2003.
CR  - İsfehânî, Ebû Nuaym. Hilyetü’l-Evliyâ ve Tabakâtü’l-Esfiyâ. Mısır: Matbaatü’s-saâde, 1978.
İstanbûlî, İsmâil Hakkı. Rûḥu’l-Beyân. Beyrut: Dâru’l-Fikr, ts.
CR  - Karagöz vd., İsmail. Dinî Kavramlar Sözlüğü. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 3. Basım, 2007.
CR  - Kurtubī, Ebū Abdullāh Muḥammed b. Aḥmed. el-Câmiʿ li-aḥkâmi’l-Ḳur’ân. thk. Aḥmed el-Berdûnî ve İbrâhîm Eṭfîsh. 20 Cilt. Ḳâhire: Dâru’l-Kütübi’l-Mıṣriyye, 2. Basım, 1964.
CR  - Mevdûdî, Ebü’l-A‘lâ. Tefhîmu’l-Kur’an. çev. Muhammed Han Kayanî vd. 7 Cilt. İstanbul: İnsan Yayınları, 2005.
CR  - Râgıb el-İsfahânî, Ebü’l-Kāsım Hüseyn. el-Müfredât fî ġarîbi’l-Ḳurʾân. thk. Ṣafvân ʿAdnan ed-Dâvudî. Dımaşk: Dâru’l-Ḳalem; Dâru’ş-Şâmiyye, 1992.
CR  - Râzî, Ebû ʿAbdullâh Faḥruddîn. Mefâtîḥu’l-ġayb. 32 Cilt. Beyrut: Dâru İḥyai’t-Turâs̱i’l-ʿArabî, 3. Basım, 1999.
CR  - Ṭaberî, Muḥammed b. Cerîr. Câmiʿu’l-beyân ʿan teʾvîli’l-Ḳur’ân. thk. Aḥmed Muḥammed Şâkir. 24 Cilt. Beyrut: Müessetü’r-Risâle, 2000.
CR  - Kitabı Mukaddes. İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi, 2. Basım, 2012.
CR  - Kur’ân-ı Kerîm Meâli. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2005.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/asar/issue//1651467
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4661787
ER  -