TY  - JOUR
T1  - V. M. GARŞİN VE YAŞAMLA ÖLÜM SINIRINDA İNCE BİR GECE
TT  - V. M. GARSHIN AND A FRAGILE NIGHT ON THE BORDER OF LIFE AND DEATH
AU  - Özberk, Rabia
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.48068/rusad.1651708
JF  - Rusya Araştırmaları Dergisi
JO  - RUSAD
PB  - Tekin Aycan TAŞCI
WT  - DergiPark
SN  - 2757-7899
SP  - 405
EP  - 416
IS  - 13
LA  - tr
AB  - Vsevolod Mihayloviç Garşin (1855-1888) Petersburg’da evinin önündeki merdivenden kendini atarak intihar ettiğinde henüz otuz üç yaşındadır. XIX. yüzyıl Rus edebiyatının zengin mirasına yalnızca on yedi öykü, sekiz şiir, birkaç mektup, makale ve deneme bırakmış olsa bile hem çağdaşlarına hem de ardından gelen birçok yazara çalışmalarıyla esin kaynağı olmuştur. 93 Harbi’nde cephede görev alan, savaşın acımasız yüzüne bizzat yerinde tanıklık eden, insanın ölüme ne kadar yakın olduğunu idrakına varan ve bu gerçekleri çoğu otobiyografik sayılabilecek öykülerinde tüm açıklığıyla betimleyen Garşin, okurun gözünde bir yanda daima ruhsal bir arayış içinde olan diğer yanda dünyayı iyi bir yere çevirme konusunda kendi güçsüzlüğünün farkına varan yalnız bir adam portresi çizmiştir. Ölüm dürtüsüne olan takıntısı her eserinde ön plana çıkan sanatçının, karamsarlığı ve depresif ruh hali yaşamı boyunca kendini bırakmaz. Yaşadığı çağa oldukça duyarlı biri ve 1870-80’li yılların en önde yazarlarından olan Garşin eserlerinde daha çok savaş, yoksulluk, sosyal eşitsizlik gibi toplumsal sorunlara değinir. Gece (Ночь, 1880) öyküsü hem benzer hem de farklı bir konuya sahiptir. Bu eserde ruhsal ve fiziksel açıdan içinden çıkamadığı karanlık odasında yaşamla ölüm arasında mekik dokuyan başkahraman Aleksey Petroviç’in trajik öyküsü anlatılmaktadır. Babasıyla beraber geçirdiği anılarla dolu saf, samimi ve gerçek olan çocukluk dünyası, başkahramanın yetişkin haline bir karşıtlık olarak göze çarpar. Modern insanın maneviyattan yoksun ve yalanlarla dolu anlamsız varoluşunun vurgulandığı bu öyküde Aleksey Petroviç zaman karşısında çaresiz kaldığı ve yaşamaktan yorulduğu için hem ölümü arzular hem de dini değerlere sıkıca tutunur. Çalışmamızda V. M. Garşin’in Gece öyküsü Avusturyalı nörobilimci S. Freud’un tıp dünyasına kazandırdığı psikanalitik kuramın yapısal modeline göre irdelenecek ve başkahraman üzerinden yazarın ruhsal işleyişi incelenecektir.
KW  - XIX. yy Rus edebiyatı
KW  - V. M. Garşin
KW  - Freud
KW  - psikanaliz
KW  - yapısal model
N2  - Vsevolod Mikhailovich Garshin (1855-1888) was only thirty-three years old when he committed suicide by throwing himself down the stairs in front of his house in St. Petersburg. Although he left only seventeen short stories, eight poems, a few letters, articles and essays to the rich heritage of nineteenth-century Russian literature, he inspired both his contemporaries and many writers who followed him. Serving in the Russo-Turkish War (1877–1878) at the front, witnessing the cruel face of the war on the spot, realising how close man is to death, and describing these realities in all clarity in his stories, most of which can be considered autobiographical. Garshin draws the portrait of a lonely man who, on the one hand, is always in a spiritual search, and on the other hand, realises his own powerlessness to turn the world into a good place. The artist, who is obsessed with the urge to die and whose obsession with the urge to die comes to the forefront in all his works, does not allow his pessimism and depressive mood to leave him throughout his life. Although Garshin, who was very sensitive to the era he lived in and one of the most prominent writers of the 1870-80s, mostly touched upon social problems such as war, poverty and social inequality in his works. The Night (Ночь, 1880) story has a familiar and also a different subject. There is explained the tragic story of the protagonist Alexei Petrovich, who shuttles between life and death in his dark room, from which he cannot get out of mentally and physically. The pure, friendly and real childhood world full of memories spent with his father stands out as a contrast to the protagonist’s adult life. In this story, which emphasises the meaningless existence of modern man devoid of spirituality and full of lies, Alexei Petrovich both desires death and tightly clings to religious values in order to be weak in the face of time and tired of living. In this paper, V. M. Garshin’s story Night will be analyzed according to the structural model of the psychoanalytic theory of Austrian neuroscientist S. Freud, and the author’s psychological functioning will be analyzed through the protagonist.
CR  - Andreyevskiy, Sergey. Kniga o smerti. Seriya Literaturnye pamyatniki. Moskva: Nauka, 2005.
CR  - Atlı, Ferda. “Edebi Metnin ve Yaratıcılığın Kaynağına Ulaşan Yol: Psikanalitik Edebiyat Eleştirisi.” Turkish Studies 7/3 (2012): 257-273.
CR  - Belyayev, Naum. Garshin. Seriya zamechatel'nyh lyudey. Moskva: Molodaya Gvardiya, 1988.
CR  - Dedyuhina, Olga. “Ispıtaniye smertyu v povesti L. N. Tolstogo ‘Smert İvana İlyicha’ i rasskaze V. M. Garshina ‘Noch’.” Mir nauki, kultury, obrazovaniya 6/97 (2022): 502-504.
CR  - Freud, Sigmund. “The Ego and the Id.” The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud içinde. Volume XIX, London: The Hogart Press, 1923.
CR  - Freud, Sigmund. Yaşamım ve Psikanaliz. Çev. Kamuran Şipal. İstanbul: Say Yayınları, 1993.
CR  - Garshin, Vsevolod. Sochineniya. Moskva: Hudojestvennaya Literatura, 1955.
CR  - İncil. İstanbul: Yeni Yaşam, 2010.
CR  - Jeymo, Bojena. “Aleksey Petrovich kak plennik granits (“Noch’” Vsevoloda Garshina).” Uralskiy Filologiçeskiy Vestnik 4 (2016): 117-128.
CR  - Kolesnikova, Tamara. Tragicgeskoye v tvorchestve V. M. Garshinа. Avtoreferat dis. kand. filol. nauk, Moskva, 1994.
CR  - Kraynova, Yelena. “Kategoriya vremeni v russkoy proza XIX-XX vekov kak fenomen kultury.” Vestnik Povoljskogo Instituta Upravleniya 2 (2008): 153-158.
CR  - Özkarar, Fatma Gökçe. “Nöropsikanaliz: Zihin ve Beden İkilemine Bir Barış Çağrısı.” Türk Psikoloji Bülteni 13/40 (2007): 56-66.
CR  - Özşahin, Sunay. “Bir Freud Masali: Çocuk Masumluğu.” Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi 3/6 (2019): 129-137.
CR  - Sarı, Ahmet. Psikanaliz ve Edebiyat. Teori/Uygulama. Ankara: Salkımsöğüt, 2008.
CR  - Woolf, Moisey. “Ideya smerti u Vsevoloda Garshina.” Psihoanaliticheskiy etyud/Psihoanaliticheskiy vestnik 10 (2002): 161-187.
CR  - Yeremin, Viktor. Tajny smerti russkih pisateley. Moskva: Veçe, 2011.
CR  - Zafer, Zeynep. “V. M. Garşin’in Sanat Dünyasında Osmanlı-Rus Savaşı (1877-1878).” Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi 6/2 (2017): 361-379.
UR  - https://doi.org/10.48068/rusad.1651708
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4662907
ER  -