TY  - JOUR
T1  - Phubbing ve yakın ilişkilerde yalnızlık arasındaki ilişkide sosyal bağlılığın aracı rolü
TT  - The mediating role of social connectedness in the relationship between phubbing and loneliness in close relationships
AU  - Bayram Saptır, Aysu
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.31795/baunsobed.1652549
JF  - Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
JO  - BAUNSOBED
PB  - Balıkesir Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1301-5265
SP  - 59
EP  - 73
VL  - 28
IS  - 53
LA  - tr
AB  - Bu çalışma, phubbing davranışının bireylerin sosyal bağlılık düzeyi ve yakın ilişkilerde deneyimledikleri yalnızlık üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Mobil teknolojilerin sosyal ilişkiler üzerindeki artan etkisi, phubbing, sosyal bağlılık ve yakın ilişkilerde yalnızlık arasındaki dinamikleri ele almayı araştırma açısından önemli kılmaktadır. Araştırmada, sosyal bağlılığın phubbing ile yakın ilişkilerde yalnızlık arasındaki ilişkide aracı rol oynayıp oynamadığı değerlendirilmiştir. Türkiye genelinde 18–48 yaş aralığında yer alan 406 katılımcıdan (218 kadın, 188 erkek) elde edilen veriler çevrimiçi anket yoluyla toplanmış ve SPSS 26.0 programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Analiz sürecinde Bağımsız Örneklemler t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Pearson Korelasyon Analizi ve Hiyerarşik Regresyon Analizi uygulanmıştır. Bulgular, sosyal bağlılık, phubbing ve yakın ilişkilerde yalnızlık değişkenlerinin bazı demografik değişkenlere göre anlamlı farklılıklar gösterdiğini ortaya koymuştur. Regresyon analizine göre, sosyal bağlılık hem phubbing hem de yakın ilişkilerde yalnızlık üzerinde negatif yönde; phubbing ise yalnızlık üzerinde pozitif yönde anlamlı bir yordayıcıdır. Ayrıca, sosyal bağlılığın phubbing ile yakın ilişkilerde yalnızlık arasındaki ilişkide kısmi aracı bir rol üstlendiği belirlenmiştir.
KW  - Yalnızlık
KW  - mobil kayıtsızlık
KW  - sosyal bağlılık
KW  - ilişkiler
KW  - telefon bağımlılığı
N2  - This study aims to examine the impact of phubbing behavior on individuals’ levels of social connectedness and the experience of loneliness within close relationships. The growing impact of mobile technologies on social relationships highlights the importance of examining the dynamics among phubbing, social connectedness, and loneliness in close relationships from a research perspective. Specifically, the mediating role of social connectedness in the relationship between phubbing and loneliness in close relationships was assessed. The study sample consisted of 406 participants (218 women, 188 men) aged between 18 and 48 from various regions across Turkey. Data were collected through an online survey and analyzed using SPSS 26.0. Independent Samples t-Test, One-Way ANOVA, Pearson Correlation Analysis, and Hierarchical Regression Analysis were conducted. The findings revealed that the variables of social connectedness, phubbing, and loneliness in close relationships significantly differed across certain demographic factors. Regression analyses indicated that social connectedness negatively predicted both phubbing and loneliness in close relationships, while phubbing positively predicted loneliness. Furthermore, social connectedness was found to partially mediate the relationship between phubbing and loneliness in close relationships.
CR  - Ang, C. S. (2016). Types of social connectedness and loneliness: The joint moderating effects of age and gender. Applied Research in Quality of Life, 11(4), 1173–1187. https://doi.org/10.1007/s11482-015-9426-5
CR  - Aydoğdu, F., ve Çevik, Ö. (2020). Okul psikolojik danışmanlarının sosyotelist davranışlarının, sosyotelizme maruz kalma ve yalnızlık düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Humanistic Perspective, 2(3), 219-230. https://doi.org/10.47793/hp.810850
CR  - Baumeister, R. F., ve Leary, M. R. (1995). The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological Bulletin, 117(3), 497–529. https://doi.org/10.1037/0033-2909.117.3.497
CR  - Benvenuti, M., Błachnio, A., Przepiorka, A. M., Daskalova, V. M., ve Mazzoni, E. (2020). Factors related to phone snubbing behavior in emerging adults: The phubbing phenomenon. In the psychology and dynamics behind social media interactions (s. 164–187). IGI Global. https://doi.org/10.4018/978-1-5225-9412-3
CR  - Cacioppo, J. T., ve Cacioppo, S. (2014). Social relationships and health: The toxic effects of perceived social isolation. Social and Personality Psychology Compass, 8(2), 58–72. https://doi.org/10.1111/spc3.12087
CR  - Chotpitayasunondh, V., ve Douglas, K. M. (2016). How "phubbing" becomes the norm: The antecedents and consequences of snubbing via smartphone. Computers in Human Behavior, 63(6), 9–18. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.05.018
CR  - Chotpitayasunondh, V., ve Douglas, K. M. (2018). The effects of “phubbing” on social interaction. Journal of Applied Social Psychology, 48(6), 304-316. https://doi.org/10.1111/jasp.12506
CR  - Çimen, M. B., ve Aslan, S. (2023). Kadınlarda boşanmaya uyum, sosyal destek ve yalnızlık algısı arasındaki ilişkiler. Academic Review of Humanities and Social Sciences, 6(2), 152-174. https://doi.org/10.54186/arhuss.1353632
CR  - Çizmeci, E. (2017). Disconnected, though satisfied: Phubbing behavior and relationship satisfaction. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 7(2), 364-375. https://www.semanticscholar.org/paper/DISCONNECTED%2C-THOUGH-SATISFIED%3A-PPHUBBING-BEHAVIOR-%C3%87izmeci/0e617a7054197a61a16b4346cafe596080ab447f
CR  - Davey, S., Davey, A., ve Singh, J. V. (2018). Emerging new trends of phubbing behavior: Systematic review of literature. Journal of Public Health, 26(4), 441–448. https://doi.org/10.1007/s10389-018-0886-1
CR  - Deci, E. L., ve Ryan, R. M. (2000). The "what" and "why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1104_01
CR  - Duru, E. (2007). Sosyal Bağlılık Ölçeği'nin Türk kültürüne uyarlanması. Eurasian Journal of Educational Research, 26(2), 85-94. https://openurl.ebsco.com/EPDB%3Agcd%3A16%3A3536096/detailv2?sid=ebsco%3Aplink%3Ascholar&id=ebsco%3Agcd%3A24198243&crl=c&link_origin=scholar.google.com.tr
CR  - Duru, E. (2008). Uyum zorluklarını yordamada yalnızlık, sosyal destek ve sosyal bağlılık arasındaki ilişkilerin analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(3), 833-856. https://search.trdizin.gov.tr/en/yayin/detay/89759
CR  - Duru, E., ve Balkıs, M. (2018). The roles of social connectedness, procrastination, and self-esteem in predicting academic satisfaction among university students. Educational Sciences: Theory & Practice, 18(3), 579–596. https://doi.org/10.12738/estp.2018.3.0127
CR  - Ekşi, H., ve Kısrık, S. (2023). Adaption of the Loneliness in Intimate Relationships Scale (LIRS) to Turkish. Research on Education and Psychology, 7(3), 545-557. https://doi.org/10.54535/rep.139595
CR  - Escalera-Chávez, M. E., García-Santillán, A., ve Molchanova, V. S. (2020). Phubbing behavior: Is there a gender difference in college students? European Journal of Contemporary Education, 9(3), 546-551. https://eric.ed.gov/?id=EJ1272392
CR  - Güler, Ç., ve Sevinç, S. (2022). Tele-hiçleme (phubbing) davranışına maruz kalmanın öğrenme-öğretme süreçlerine etkilerine ilişkin algılar. Ege Eğitim Teknolojileri Dergisi, 6(1), 77-89. https://dergipark.org.tr/tr/pub/eetd/issue/70271/1198347
CR  - Hadar, A., Hadas, I., Lazarovits, A., Alyagon, U., ve Zangen, A. (2017). Answering the missed call: Initial exploration of cognitive and electrophysiological changes associated with smartphone use and abuse. PLOS ONE, 12(7), e0180 https://doi.org/1
CR  - Hawkley, L. C., ve Cacioppo, J. T. (2010). Loneliness matters: A theoretical and empirical review of consequences and mechanisms. Annals of Behavioral Medicine, 40(2), 218–227. https://doi.org/10.1007/s12160-010-9210-8
CR  - Jin, B., ve Park, N. (2012). Mobile voice communication and loneliness: Cell phone use and the social skills deficit hypothesis. New Media & Society, 14(3), 425–443. https://doi.org/10.1177/1461444811415046
CR  - Karadağ, E., Tosuntaş, Ş. B., Erzen, E., Duru, P., Bostan, N., Mızrak Şahin, B., ... ve Babadağ, B. (2016). Sanal dünyanın kronolojik bağımlılığı: Sosyotelizm (phubbing). Addicta: The Turkish Journal on Addiction, 3(6), 223‒269. http://dx.doi.org/10.15805/addicta.2016.3.0013
CR  - Karadağ, E., Tosuntaş, Ş. B., Erzen, E., Duru, P., Bostan, N., Şahin, B. M., ... ve Babadağ, B. (2015). Determinants of phubbing, which is the sum of many virtual addictions: A structural equation model. Journal of Behavioral Addictions, 4(2), 60–74. https://doi.org/10.1556/2006.4.2015.007
CR  - Karataş, İ., Karakoç, E., ve Karataş, S. (2024). Dijital bağımlılığın sosyal bedeli: Phubbing (sosyotelizm)’in yayın eğilimleri, araştırma alanları ve kaynak haritası. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi (KİAD), 13(10), 40–67. https://doi.org/10.56676/kiad.1533755
CR  - Kiely, K. M., Sutherland, G., Butterworth, P., ve Reavley, N. J. (2021). Age and gender differences in the reciprocal relationship between social connectedness and mental health. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 56(4), 1069–1081. https://doi.org/10.1007/s00127-020-01988-3
CR  - Krithikadatta, J. (2014). Normal distribution. Journal of Conservative Dentistry and Endodontics, 17(1), 96-97. https://doi.org/10.4103/0972-0707.124171
CR  - Lee, R. M., ve Robbins, S. B. (1995). Measuring belongingness: The Social Connectedness and the Social Assurance scales. Journal of Counseling Psychology, 42(2), 232–241. https://doi.org/10.1037/0022-0167.42.2.232
CR  - Malkoç, G., ve Güren, A. S. (2018). Evli ve çocuk sahibi çiftlerin evlilik uyumu, evlilik çatışması, yakın ilişki düzeyi ve yalnızlık düzeylerinin çocuk yetiştirme tutumları ile ilişkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(33), 225–239. https://hdl.handle.net/11467/1863
CR  - Mantere, E., Savela, N., ve Oksanen, A. (2021). Phubbing and social intelligence: Role-playing experiment on bystander inaccessibility. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(19), 10035. https://doi.org/10.3390/ijerph181910035
CR  - McDaniel, B. T., ve Coyne, S. M. (2016). "Technoference": The interference of technology in couple relationships and implications for women's personal and relational well-being. Psychology of Popular Media Culture, 5(1), 85–98. https://doi.org/10.1037/ppm0000065
CR  - Nazir, T. (2020). Impact of classroom phubbing on teachers who face phubbing during lectures. Psychology Research on Education and Social Sciences, 1(1), 41-47. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1116609
CR  - Nuñez, T. R., Radtke, T., ve Eimler, S. C. (2020). A third-person perspective on phubbing: Observing smartphone-induced social exclusion generates negative affect, stress, and derogatory attitudes. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 14(3), 56-67. https://doi.org/10.5817/CP2020-3-5
CR  - Oğuz, E., ve Kalkan, M. (2014). Öğretmenlerin iş yaşamında algıladıkları yalnızlık ile sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 13(3), 787-798. https://www.bibliomed.org/?mno=123161
CR  - Özdoğan, A. Ç. (2020). Ebeveyn duygusal erişilebilirliği, romantik ilişki kalitesi ve sosyal bağlılık ile iyi oluş arasındaki ilişkide yalnızlığın aracılık rolü. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(52), 59-85. https://doi.org/10.9779/pauefd.639179
CR  - Parmaksız, İ. (2020). İletişimde ve ilişkilerde phubbing. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(2), 359–372. https://doi.org/10.47419/tasavvur.577942
CR  - Ran, G., Li, J., Zhang, Q., ve Niu, X. (2022). The association between social anxiety and mobile phone addiction: A three-level meta-analysis. Computers in Human Behavior, 130(7), 107198. https://doi.org/10.1016/j.chb.2022.107198
CR  - Roberts, J. A., ve David, M. E. (2016). My life has become a major distraction from my cell phone: Partner phubbing and relationship satisfaction among romantic partners. Computers in Human Behavior, 54(5), 134–141. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.07.058
CR  - Roberts, J. A., ve David, M. E. (2022). Partner phubbing and relationship satisfaction through the lens of social allergy theory. Personality and Individual Differences, 195, 111676. https://doi.org/10.1016/j.paid.2022.111676
CR  - Rokach, A., Sha'ked, A., ve Ben-Artzi, E. (2022). Loneliness in Intimate Relationships Scale (LIRS): Development and Validation. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(19), 12970. https://doi.org/10.3390/ijerph191912970
CR  - Seçim, Ö. Y., Alpar, Ö., ve Algür, S. (2014). Üniversite öğrencilerinde yalnızlık: Akdeniz Üniversitesinde yapılan ampirik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 200–215. https://doi.org/10.17755/esosder.51995
CR  - Sun, J., ve Wong, N. (2024). "I can't believe I phubbed up our friendship!": Examining relationships between loneliness, problematic smartphone use, friend phubbing, and life satisfaction. Human Behavior and Emerging Technologies, 20(1), 1-10. https://doi.org/10.1155/2024/5558587
CR  - Topal, K., Güngör, R., Çoban, H., Şahintürk, S., Kırmızıkaya, E., ve Şendil, T. G. (2021). Üniversite öğrencilerinde partner sosyotelizmi, bağlanma ve algılanan romantik ilişki kalitesi arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 58(4), 462–475. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-09-58-09
CR  - Twenge, J. M., Martin, G. N., ve Spitzberg, B. H. (2018). Trends in US adolescents’ media use, 1976–2016: The rise of digital media, the decline of TV, and the (near) demise of print. Psychology of Popular Media Culture, 8(4), 329–345. https://doi.org/10.1037/ppm0000203
CR  - Utami, M., Anam, M. K., ve Noorrizki, R. D. (2020). The relationship between phubbing and romantic relationship satisfaction: A literature review. KnE Social Sciences, 3(7) 370-385. https://doi.org/10.18502/kss.v4i15.8221
CR  - Wang, P., Hu, H., Mo, P. K., Ouyang, M., Geng, J., Zeng, P., ve Mao, N. (2022). How is father phubbing associated with adolescents' social networking sites addiction? Roles of narcissism, need to belong, and loneliness. The Journal of Psychology, 156(3), 331–348. https://doi.org/10.1080/00223980.2022.2034726
CR  - Wang, X., Gao, L., Yang, J., Zhao, F., ve Wang, P. (2020). Parental phubbing and adolescents’ depressive symptoms: Self-esteem and perceived social support as moderators. Journal of Youth and Adolescence, 49(3), 427-437. https://doi.org/10.1007/s10964-019-01183-3
CR  - Xu, X.-P., Liu, Q.-Q., Li, Z.-H., ve Yang, W.-X. (2022). The mediating role of loneliness and the moderating role of gender between peer phubbing and adolescent mobile social media addiction. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(16), 10176. https://doi.org/10.3390/ijerph191610176
CR  - Zhang, Z., Hsieh, N., ve Lai, W. H. (2023). Social relationships in later life: Does marital status matter? Journal of Social and Personal Relationships, 40(9), 2946-2968. https://doi.org/10.1177/02654075231178417
UR  - https://doi.org/10.31795/baunsobed.1652549
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4666715
ER  -