TY  - JOUR
T1  - Görünmeyen Emeğe İlişkin Kavramsal ve Tarihsel Bir İnceleme
TT  - A Conceptual and Historical Review on Hidden Labor
AU  - Türk, Nursu
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.54838/bilgisosyal.1653122
JF  - Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi
JO  - bilgisosyal
PB  - Değişim Yayınları
WT  - DergiPark
SN  - 1302-1761
SP  - 11
EP  - 23
VL  - 27
IS  - 1
LA  - tr
AB  - ÖzetAmaç – Bu çalışmanın amacı, görünmeyen emek kavramının tanımlaması yapılırken aynı zamanda tarihsel süreç içerisinde nasıl gelişim gösterdiğini incelemektir. Bu bağlamda, görünmeyen emeğin ne anlama geldiği, farklı dönemlerde geçirmiş olduğu değişim ele alınırken özellikle kadının toplumsal ve ekonomik rolü üzerinde durulmuştur.Yöntem/Metodoloji/Dizayn- Görünmeyen emek kavramıyla ilgili literatürdeki kaynaklar tarama ve değerlendirme yöntemi esas alınarak çalışılmıştır. Bu konuyla ilgili yazılmış yerli ve yabancı makale, tez ve kitaplardan yararlanılmıştır.Sonuçlar- Literatürü incelediğimizde geçmişten günümüze her ne kadar kadınlar emekleri ile üretime önemli katkı sağlamış olsalar da genellikle kadın emeği evle özdeşleştirilmiş ve bu alanda harcamış oldukları emekleri görünmemeye başlamıştır. Kadınların hayatlarının büyük bir kısmını kaplayan ev işi ve bakım ara sıra takdir edici birkaç cümle dışında herhangi bir karşılığa sahip değildir. Katkı/Farklılıklar- Görünmeyen emeğin tarihsel gelişimini belirli dönemler üzerinden inceleyerek bu süreç içerisinde kavramda ve kadın emeğinin toplumda meydana gelen dönüşümü detaylandırılarak sürecin daha iyi anlaşılmasına katkı sunacağı umulmaktadır.
KW  - Görünmeyen Emek
KW  - Ev İşleri
KW  - Emek Tarihi
KW  - Kadın Emeği
N2  - AbstractPurpose -  The aim of this study is to define the concept of hidden labor and to examine how it has developed in the historical process. In this context, the meaning of hidden labor and the changes it has undergone in different periods will be discussed with particular emphasis on the social and economic role of women.Methodology/Approach/Design- The sources in the literature on the concept of hidden labor were studied based on the screening and evaluation method. Domestic and foreign articles theses and books written on this subject were utilized.Findings- When we examine the literature, although women have contributed significantly to production with their labor from past to present women’s labor has generally been identified with the home and the labor they have spent in this field has become hidden. Housework and care which occupy a large part of women's lives do not receive any recognition other than a few appreciative sentences.Originality/Value- By examining the historical development of hidden labor through specific periods it is hoped that it will contribute to a better understanding of the process by detailing the transformation that has occurred in the concept and in women’s labor society during this process.
CR  - Acar, F., ve Altunok, G. (2012). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Taleplerini Anlamak: Türkiye’de Kadın Hareketlerinin Temelleri ve Sınırları. In S. Dedeoğlu & Y. A. Elveren (Eds.), Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın (s. 359). İletişim Yayınları.
CR  - Acar Savran, G., & Demiryontan Tura, N. (2008). Kadının Görünmeyen Emeği: Maddeci Bir Feminizm Üzerine (G. Acar Savran & N. Demiryontan Tura, Eds.). Yordam Kitap Evi.
CR  - Açıl, O. (2016). İlk Türk Devletlerinde Kadın Algısı ve Kadının Hakları. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 63-72.
CR  - Aldemir, Ç. (2016). Kadının Görünmeyen Emeğinin Görünür Kılınması: Ev İçi Emeğin Ücretlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi).
CR  - Altun, A., & Çelikcan, P. (2017). Belgesel Sinema Aracılığıyla Kadının Emeğinin Görünür Kılınması: Külkedisi Değiliz! Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 26, 179- 201.
CR  - Aran, A. M., & Aktakke, N. (2015). Kadınların Görünmeyene Katkısı: Türkiye’de Kadınların Ücretsiz Bakım Faaliyetlerinin Ekonomik Değerinin Belirlenmesi ve Kadınların Üzerindeki Bakım Yükünün Azaltılmasına Yönelik Politika Seçenekleri. The World Bank IBRD- IDA.
CR  - Başak, S., Kangar, S., &Yaşar, Ş. (2013). Kadının Görünmeyen Emeği: İkinci Vardiya. Anka Kadın Araştırma Merkezi Kadın Raporları, No: 13- 01.
CR  - Başar, D. (2024). Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı: Güncel Durumun Değerlendirilmesi. Toplum Çalışmaları Enstitüsü.
CR  - Bayraktar, G. (2023). İkinci Dalga Feminist Hareketin Feminizmin Gelişimindeki Dönüştürücü Rolü. Advances in Women’s Studies, 5(2), 49-56.
CR  - Budd, J. W. (2011). Çalışma Düşüncesi (F. Man, Trans.). Ayrıntı Yayınları. (Original work: The Thought of work, Cornell University Press)
CR  - Candan, E., & Özalp Günal, S. (2013). Tarımda Kadın Emeği. Tarım Ekonomisi Dergisi, 19(1), 93-101.
Crain, M., Poster, W. & Cherry, M. (2016). İnvisible Labor: Hidden Work in The Contemporary World. University of California Press.
CR  - Coffey, C. Espinoza Revollo, P., Harvey, R., Lawson, M., Parvez Butt, A., Piaget, K., Sarosi, D., & Thekkudan, J.  (2020). Time to Care: Unpaid and Underpaid Care Work and The Global Inequality Crisis. Oxfam. https://doi.org/10.21201/2020.5419.
CR  - Çakmak, B. (2011). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Uzanan Çizgide Osmanlı’da Kadın Hareketleri, Dönemin Tiyatrosunda Kadının Temsili ve Kadın Sorunu. In Tarih Çalışmaları İçinde (s. 44-79).
CR  - Deniz, A. ve Kuloğlu, D. (2019). Ekonomi Tarihinde Avrupa ve Türkiye’de Kadın Çalışanların Ekonomideki Evrimsel Süreci. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 345-374.
CR  - Federici, S. (2014). Sıfır Noktasında Devrim: Ev İşi, Yeniden Üretim ve Feminist Mücadele. (D. Meral, H. Mertol ve Ö. Avcı., Çev.) (1. Baskı) Otonom Yayıncılık.
CR  - Gelgeç Bakacak, A. (2009). Cumhuriyet Dönemi Kadın İmgesi Üzerine Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 11(44), 627-638.
CR  - Gündüz, U. (2008). The Value of Household Production and Its Interactions with The Market Sector: The Case of Turkey (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
CR  - Güneş, F. (2015). Toplumsal Yeniden Üretim ve Karşılığı Ödenmeyen Kadın Emeği.  Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Türk Tabibler Birliği, 2, 2- 9.
CR  - International Labour Organization (ILO). (2018). Care Work and Care Jobs for The Future of Decent Work (Erişim Tarihi: 9 Şubat 2025). https://www.ilo.org/resource/news/ilo/women
CR  - İnan, R. (1991). Atatürk ve Türk Kadını. In Tarihte Türk Kadını (s. 730- 742). İstanbul: Arkın Yayın Evi.
Kadıoğlu, S. (2001). Bitmeyen Savaşım (Kadın Hareketleri Tarihi- I). Sel Yayıncılık.
CR  - Karakaya, H. (2018). Görünmez Emek ve Ev Kadınları. Fırat Üniversitesi İİBF, Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1), 73-94.
CR  - Kırkpınar, L. (1998). Türkiye’de Toplumsal Değişim ve Kadın (Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü). İzmir.
CR  - Kocacık, F., & Gökkaya, B. V. (2005). 	Türkiye’de Çalışan Kadınlar ve Sorunları. C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 195- 219.
CR  - Mies, M. (2011). Ataerki ve Birikim Uluslararası İş Bölümün de Kadınlar. (Y. Temurtürkan, Trans.). Dipnot Yayınları.
CR  - Noon, M., & Blyton, P. (2002). Hidden Work. In The Realities of Work (2nd ed., pp. 309- 331). Palgrave.
CR  - Önder, N. (2013). Türkiye’de Kadın İşgücünün Görünümü. Çalışma Dünyası Dergisi, 1(1), 35-61.
CR  - Özdemir, Ö. (2017). İkili Sistemli Kuram Olarak Sosyalist Feminizm. KSBD, Sonbahar, 9(9), 2, 395- 414.
CR  - Romero, M. (2001). Unraveling Privilege: Worker’s Children and The Hidden Cost of Paid Childcare. Chicago- Kent Law Review, 76(3), 1651- 1672.
CR  - Savran, G. A., & Demiryontan, N. T. (2012). Kadının Görünmeyen Emeği: Maddeci Bir Feminizm Üzerine. (2. Basım, s. 9- 157). Yordam Kitap Basın ve Yayın Tic. Ltd. Şti.
CR  - Sehgal, R., Kanchi, A., & Raju, S. (2018). Invisible Work, Invisible Workers: The Sub- Economies of Unpaid Work and Paid Work Action Research on Women’s Unpaid Labour. Centre For Development Research and Action (UN WOMEN).
CR  - Smith, A. (2017). Ulusların Zenginliği (A. Yunus & Mehmet Bakırcı, Trans., Vol. 1, 5th ed.). Alan Yayıncılık.
CR  - Sırım, V., Kapçak, S., & Doğan, D. (2021). Geçmişten Günümüze Türk Kadın Emeğinin Değişim ve Gelişim Süreci. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 12-35.
CR  - Temizer, C. N. (2022). 19. Yüzyılda Batı’da ve Osmanlı’da Kadının Sosyal ve Ekonomik Hayattaki Yeri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kadın ve Aile Araştırmaları Dergisi, 2(1), 51-71.
CR  - Terzi, A. (2021). Harem- ı Hümayun- ı İsmet Makrun Bir Yuva Olarak Harem. Din ve Hayat Dergisi, 43, 49-55.
CR  - Tiğinçe, O. (1998). Osmanlı Toplumunda Kadının Çalışma Hayatı: Osmanlı Kadınları Çalıştırma Cemiyet-i İslamiyesi. Bilim Teknik Yayın Evi.
CR  - Toprak, Z. (1995). İttihat- Terakki ve Devletçilik. Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
CR  - Toupin, L. (2018). A History of an International Feminist Movement, 1972-77 (K. Roth, Trans.). Pluto Press.
CR  - TÜİK. (2014-2015) Zaman Kullanım Araştırması. https://www.tuik.gov.tr (Erişim Tarihi: 26.11. 2024).
CR  - TÜİK. (2021). İstatistiklerle Kadın. https://www.tuik.gov.tr (Erişim Tarihi: 26.11.2024).
CR  - Ulutaş, Ü. Ç. (2018). Feminist Sosyal Politika: Bakım, Emek, Göç (1. Baskı). Note Bene Yayınları.
CR  - Volgel, L. (2008). Historical- Critical Dictionary of Marxism. Historical Materialism, 16, 237-243.
CR  - Yakın, E. ve Aydoğan, E. (2019). Osmanlı’da Kadınların Ekonomik Hayata Katkısı: Beratlı Kadınlar. Türk Bilim Araştırma Vakfı, 12(4), 26-44.
CR  - Yavuz, Ö. (2015). Kadınların Toplumsal Hayata Katılımında Yerel Yönetimlerin Rolü (Yüksek Lisans Tezi).
CR  - Yüksel, H. (2014). Emek Kavramının Ortaya Çıkışında Rol Oynayan Tarihi Dönüm Noktalarının Süreç Merkezli Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(2), 257-273.
UR  - https://doi.org/10.54838/bilgisosyal.1653122
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4669334
ER  -