TY - JOUR T1 - Alevîlik-Bektaşîlik Başlıklı Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi TT - A Bibliometric Analysis of Postgraduate Theses on Alevism-Bektashism AU - Sevmezler, Adnan AU - Çoştu, Kamil PY - 2025 DA - June Y2 - 2025 DO - 10.18403/emakalat.1654017 JF - e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi JO - e-Makalat PB - Ahmet İshak DEMİR WT - DergiPark SN - 1309-5803 SP - 156 EP - 171 VL - 18 IS - 1 LA - tr AB - Bibliyometrik analiz, bilimsel literatür üzerinde yapılan sistematik bir çalışmadır. Bu makalede, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi web sitesinde yer alan Alevîlik-Bektaşîlik başlıklı lisansüstü tezlerin program türü, üniversite, enstitü, ana bilim/ana sanat dalı, en fazla danışmanlık yapan akademisyenler, dil, yöntem, yıl gibi değişkenler açısından incelenmesi ve bibliyometrik analizi amaçlanmıştır. Tezlerin taranması ve tespiti 2025 yılı ocak ayında tamamlandığı için, çalışma söz konusu tarih ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi veri tabanı ile sınırlıdır. Araştırma, nicel destekli nitel yöntemle yapılmıştır. Çalışmada, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi web sayfasında 603 lisansüstü tezin yer aldığı tespit edilmiştir. Bunların 1983-2024 yılları arasında tamamlandığı görülmektedir. İncelenen çalışmaların 489’u yüksek lisans, 111’i doktora ve 3’ü sanatta yeterlik tezidir. Araştırma neticesinde Alevîlik-Bektaşîlik başlıklı lisansüstü çalışmalarda program türü parametresine göre “yüksek lisans”, üniversite parametresine göre “Marmara Üniversitesi”, enstitü parametresine göre “Sosyal Bilimler Enstitüsü”, ana bilim/ana sanat dalı parametresine göre “Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı”, en fazla danışmanlık yapan akademisyenler parametresine göre “Mehmet Dönmez”, dil parametresine göre “Türkçe” ve “İngilizce”, yöntem parametresine göre “nitel”, yıl parametresine göre yüksek lisansta “2019”, doktorada “2022” kategorisi ön plana çıkmaktadır. KW - Din Eğitimi KW - Alevîlik KW - Bektaşîlik KW - Bibliyometrik Analiz KW - Yök N2 - Bibliometric analysis is a systematic method for evaluating scientific literature. This study aims to examine and bibliometrically analyze the postgraduate theses on Alevism and Bektashism listed in the Council of Higher Education National Thesis Center database focusing on variables such as program type, university, institute, academic department, supervising academics, language, methodology and year of completion. As data collection was finalized in January 2025, the scope of the study is limited to that date and the National Thesis Center database. The research employed a qualitative methodology supported by quantitative data. A total of 603 relevant theses were identified in the National Thesis Center database. These theses were completed between 1983 and 2024. Of the analyzed theses, 489 are master's theses, 111 are doctoral dissertations and 3 are proficiency in art theses. According to the analysis, the most prominent findings are as follows: 'master’s degree' is the dominant program type; 'Marmara University' is the most represented institution; 'Institute of Social Sciences' is the leading institute; 'Department of Basic Islamic Sciences' is the most common academic branch; 'Mehmet Dönmez' is the most frequent supervisor; Turkish and English are the prominent languages; qualitative methods dominate in terms of methodology; and the peak years for thesis production are 2019 for master’s and 2022 for doctoral theses. CR - Al, Umut - Coştur, Recai. “Türk Psikoloji Dergisi’nin Bibliyometrik Profili”. Türk Kütüphaneciliği 21/2 (01 Nisan 2007), 142-163. CR - Altlıl, Yossef. Suriye Rejimindeki Siyasal Alevilik: Entelektüel Kökleri ve Pratik Uygulamaları. Karabük: Karabük Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023. CR - Atlı, Hikmettin. Di Vegotinên Gelêrî de Guherînên Di Navbera Civakên Etno-Dînî de (Nımûneya Kurdên Elewî û Kurdên Êzîdî). Bingöl: Bingöl Üniversitesi, Yaşayan Diller Enstitüsü, Doktora Tezi, 2020. CR - Bakır, Bahar. Le Role des Relations des Alaouites et des Sunnites Dans le Cadre de la Legitımation du Regime D’hafez El-Assad en Syrie. İstanbul: Galatasaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006. CR - Barkan, Ömer Lütfi. Kolonizatör Türk Dervişleri. İstanbul: Hamle Basın Yayın, ts. CR - Bektaş, Yasin. Türkiye’de 2015-2023 Yılları Arasında Yapılmış Din Eğitimindeki Lisansüstü Çalışmaların İncelenmesi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024. CR - Benli, Yusuf. Bağlama Resitali: Bağlama’da İleri İcra Niteliğinin, Alevi Müziği ve Kültürünün Yaygınlaşmasına Etkisi. İstanbul: Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanatta Yeterlik Tezi, 2016. CR - Bilğiç Taşoğlu, Rezzan. Alevilikle İlgili Yayımlanmış İngilizce Makaleler Üzerine Bir İnceleme. Malatya: İnönü Üniversitesi, Alevilik Araştırmaları Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023. CR - Bulut, Halil İbrahim - Yıldız, Harun. Alevîlik Bektaşîlik Tarihi, Dini, Sosyal ve Güncel Boyutlarıyla. Ankara: BİLAY Bilimsel Araştırma Yayınları, 2021. CR - Bülbül, Tuncay - Uğur, Ahmet. “Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalında 1997/2018 Yılları Arasında Bektaşîlikle İlgili Yapılmış Tezlerin Bibliyografyası”. Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi 18 (2018), 275-294. CR - Cabim, Tübitak Ulakbim Cahit Arf Bilgi Merkezi. “Bibliyometri nedir?” Kurumsal Web Sitesi. Erişim 05 Şubat 2025. https://cabim.ulakbim.gov.tr/bibliyometrik-analiz/bibliyometrik-analiz-sikca-sorulan-sorular/ CR - Çakmak, Fatma. “İlahiyat Fakültelerinde Üretilen ‘Alevilik’ Konulu Yüksek Lisans Çalışmalarının Genel Çerçevesi Üzerine Bir Değerlendirme”. TSBS Bildiriler Dergisi 3 (2023), 54-57. CR - Çoban, Ahmet. “Bilimsel Araştırma Yöntemleri ile İlgili Temel Kavramlar”. Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. ed. Behçet Oral - Ahmet Çoban. 1-28. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 1. Basım, 2020. CR - Demir, Erdi. “Türkiye’de Tahtacılar Üzerine Üretilen Lisansüstü Tezlerin Betimsel Olarak İncelenmesi”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 111 (16 Eylül 2024), 91-108. https://doi.org/10.60163/tkhcbva.1468843 CR - Döğüş, Selahattin. “Alevilik-Bektaşilik İlişkisi ve Aleviliğin Bektaşilikle Kaynaşması”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 105 (29 Mart 2023), 73-95. https://doi.org/10.34189/hbv.105.004 CR - Ede, Şenol. “Alevilik Alanında Yayınlanmış Makalelerin Bibliyometrik Analizi”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 112 (15 Aralık 2024), 99-126. https://doi.org/10.60163/tkhcbva.1467446 CR - Eryüksek, Sevim. Les Événements de Maraş de 1978: Une Analyse Politique du Point de Vue de la Communauté Alévie. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024. CR - Esen, Nüket. The Power of The Dedes in Alevi Society in South Western Anatolia. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1983. CR - Göküş, Şeref. “İlahiyat Alanında Yapılan Alevilik-Bektaşilik Çalışmaları: Bibliyografik Bir Deneme”. Hikmet Yurdu Düşünce-Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi 7/13 (2014), 159-195. CR - Hıdır Oğlu, Gani Pekşen. Alevi Merasimlerinde Musikinin Seciyyevi Hususiyetleri (Türkiyə və Azərbaycan Dini Musiqisinin Müqayisəli Kontekstində). Bakü: Bakı Musiqi Akademiyası, Doktora Tezi, 2003. CR - Kaçmaz, Hüseyin. Di Kilamên Elî Sîzer de Şopên Baweriya Elewîtiyê. Mardin: Mardin Artuklu Üniversitesi, Yaşayan Diller Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020. CR - Karaaslan Şanlı, Halise. “Alevi Medyası Üzerine Akademik Araştırmalar: Bir Sistematik Alanyazın Taraması”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 108 (26 Aralık 2023), 203-222. https://doi.org/10.60163/hbv.108.011 CR - Koçak, Aynur - Koç, Almira. “Türkiye Üniversitelerinde Alevilikle İlgili Tezler Üzerine Bir İnceleme (1990-2020)”. Folklor/Edebiyat 27/105 (01 Şubat 2021), 193-210. https://doi.org/10.22559/folklor.1555 CR - Ocak, Ahmet Yaşar. “Alevî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 2/368-369. İstanbul: TDV Yayınları, 1989. CR - Ocak, Ahmet Yaşar. “Bektaşîlik”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 5/373-379. İstanbul: TDV Yayınları, 1992. CR - Oral, Makbule. Anadolu Alevi-Bektaşi Âşıklık Geleneğinde Âşık Nesimi Çimen ve İki Telli Cura İcrası. İstanbul: Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanatta Yeterlik Tezi, 2018. CR - Öztürk, Oğuzhan - Gökhan Gürler (ed.). Bir Literatür İncelemesi Aracı Olarak Bibliyometrik Analiz. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 1. Basım, 2021. CR - Passas, Ioannis. “Bibliometric Analysis: The Main Steps”. Encyclopedia 4/2 (20 Haziran 2024), 1014-1025. https://doi.org/10.3390/encyclopedia4020065 CR - Sönmez, Hıdır. Eleviyanê Zazaunê Dêrsımi de İtiqat u Ritueli. Bingöl: Bingöl Üniversitesi, Yaşayan Diller Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020. CR - Teber, Ömer Faruk - Kaplan, Doğan. “Hasan Onat’ın Danışmanlığında Alevilik-Bektaşilikle İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin Değerlendirilmesi”. e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi 14/1 (30 Haziran 2021), 507-524. https://doi.org/10.18403/emakalat.940225 CR - Uğurlu, Zeynep. “2015-2021 Yılları Arasında Din Eğitimi Alanına Dair Lisansüstü Tezleri Üzerine Bir Analiz”. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 12/2 (02 Ağustos 2022), 1319-1338. https://doi.org/10.48146/odusobiad.1108701 CR - Umul Akay, Lale. Bektaşi Erkanında Nefesler. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanatta Yeterlik Tezi, 1994. CR - Weaver-Hightower, Marcus B. “Nitel Araştırma Nasıl Yazılır?” çev. Selahattin Turan. Nitel Araştırma Nasıl Yazılır. ed. Selahattin Turan. 19-20. Ankara: Asos Yayınları, 1. Basım, 2021. CR - Yaman, Ali - Ede, Şenol. “Bektaşilik Konusunda Yayınlanan Makalelerin Bibliyometrik Analizi”. SÜREK Alevilik - Bektaşilik ve Kültür Araştırmaları Dergisi 3 (30 Aralık 2024), 10-38. CR - Yılmaz, Hulusi vd. (ed.). Hacı Bektaş Veli ve Alevilik Bektaşilik Araştırmaları Akademik Çalıştayı Raporu. Nevşehir: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Yayınları, 2018. CR - YÖK, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı. “Ulusal Tez Merkezi”. Kurumsal Web Sitesi. Erişim 14 Ocak 2025. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp CR - Yücel, Hakan. L’organisation Alevie-Bektachie. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1998. CR - Zan, Burcu Umut. Türkiye’ de Bilim Dallarında Karşılaştırmalı Bibliyometrik Analiz Çalışması. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2012. CR - Zupic, Ivan - Čater, Tomaž. “Bibliometric Methods in Management and Organization”. Organizational Research Methods 18/3 (Temmuz 2015), 429-472. https://doi.org/10.1177/1094428114562629 UR - https://doi.org/10.18403/emakalat.1654017 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4673538 ER -