@article{article_1661953, title={Evliya Çelebi’nin Seyahatnâmesi’nde Tasavvuf Kültürünün İzleri}, journal={Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi}, volume={12}, pages={718–741}, year={2025}, DOI={10.46868/atdd.2025.954}, author={Küçükkaya, Mahmut Askeri}, keywords={Evliya Çelebi, Seyahatnâme, Kültür, Tasavvuf, Tarikatlar}, abstract={Evliya Çelebi, XVII. yüzyıl’da Osmanlı coğrafyasının birçok önemli yerleşim yerini gezmiş ve gördüklerini büyük bir titizlikle Seyahatnâmesinde dile getirmiştir. Seyyahımız eserinde birçok konuda önemli bilgi vermiştir. Evliya Çelebi’nin Seyahatnâmesindeki aktardığı bilgiler kültür tarihimiz açısından çok değerlidir. Seyahatnâme’de tasavvuf ve tarikatlar hakkında önemli bilgiler bulmak mümkündür. Bu çalışmada Evliya Çelebi’nin gezdiği ve gördüğü yerlerde karşılaştığı mutasavvıflar, dervişler, mevlevihâneler, tekkeler ve ziyaretgâhlar ele alınmıştır. Dinî hayatın önemli unsurlarından olan tarikatların yaygın olduğu yerleşim yerlerini zikretmesi tasavvuf tarihi açısından kayda değerdir. Evliya Çelebi, her gittiği yerde muhakkak irşad faaliyetlerinin yapıldığı mekânlara uğramış ve bu minvalde hizmet gören şahsiyetleri ziyaret etmiştir. Kendileri hakkında önemli bilgiler toplamış ve mensup oldukları tarikatları özellikle belirtmiştir. Bu bilgiler Evliya Çelebi’nin dönemindeki tarikatların coğrafi dağılımının anlaşılması açısından önemlidir. Evliya Çelebi, Seyahatnâmesinde birçok tarikat ve unsurları hakkında değerli bilgiler vermiştir. Bu çalışmada Seyahatnâme’de adı geçen bütün tarikatların değerlendirmesi büyük bir hacimi kapsayayacağından, belli başlı bazı tarikat ve unsurları ele alınmıştır. Ele alınan tarikatlar şunlardır; Edhemiyye, Yeseviyye, Kadiriyye, Rifâiyye, Kübreviyye, Nurbahşiyye, Sühreverdiyye, Zeyniyye, Ekberiyye, Bedeviyye, Bektâşiyye, Mevleviyye, Nakşibendiyye, Sünbüliyye, Şâbâniyye, Uşşâkıyye ve Gülşeniyye tarikatlarıdır. Bu tarikatların şeyhleri, dervişleri, tekkeleri, ziyaretgâhları ve türbeleri ele alınmıştır.}, number={3}, publisher={Hakan YILMAZ}