@article{article_1666442, title={XVIII. Yüzyılda Balkan Coğrafyasında Veba Hastalığının Görüldüğü Yerler ve Osmanlı Ekonomisine Etkileri}, journal={TÜRKAV Kamu Yönetimi Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi}, volume={5}, pages={121–161}, year={2025}, DOI={10.71138/turkav.1666442}, author={Gül, Fatima Sevde}, keywords={Osmanlı, Veba, Taun, Salgın, Balkan, Kara Ölüm, Vergi}, abstract={Tarihin muhtelif zamanlarında insanlığı tehdit eden ve salgına dönüşen hastalıklar, yüzyıllardır toplumları olumsuz etkilemiş ve birkaç gün, hafta ya da yıl içerisinde milyonlarca insanın kitlesel ölümüne neden olmuştur. Veba Salgını (Ta’un) da Osmanlı dünyasında bilhassa XIX. yüzyıldan itibaren umumen etkisini yitirip, yerini kolera salgını ve bu mikrobun yarattığı büyük salgınlara bıraksa da bu yüzyıla kadar imparatorluğun muhtelif bölgelerinde gerek yerel düzeyde gerekse bölgesel olarak etkisini hissettirmiştir. XVIII. yüzyıl bu bağlamda Osmanlı Devleti için vebanın bölgesel olarak çok sık görüldüğü ve çokça kaybın verildiği bir dönem olmuştu. Balkan coğrafyasında da cereyan etmiş olan bu hastalık, insan ve toplum sağlığı açısından olumsuz neticelere sebebiyet vermişti. Osmanlıların var olan mali düzeni de bu hastalıktan etkilenmiş ve Osmanlı ekonomisinin vergilendirme sisteminde yer alan cizye, avârız, evlâd-ı fâtihan gibi vergiler üzerinde etkisini önemli ölçüde göstermiştir. Bu makalede Osmanlı idaresinde Balkan Coğrafyasında cereyan eden veba salgınlarının, hangi kaza ve bölgelerde ne sıklıkla cereyan ettiği, salgınların tesirleri ve merkezi yönetimin salgınlara karşı aldığı tedbirleri, salgınların vergi sistemine etkilerinin üzerinde durulurken bölgede görülen veba salgınının XVIII. yüzyıldaki etkilerini kapsamaktadır. Çalışmada Osmanlı arşivinden tespit edilen veriler Balkan coğrafyası sınırlı tutularak kullanılmıştır. Resmi evraklar için Osmanlı arşivlerinde tespit ettiğimiz veriler, Balkan coğrafyasında sınırlı tutulmuştur. Bu bağlamda elde ettiğim veriler, salgının hangi Balkan şehir ve bölgelerinde görüldüğüne ve görüldükleri yerlerdeki etkileri hakkında bir değerlendirme yapabilmeye olanak sağlamıştır.}, number={1}, publisher={Türkiye Kamu Çalışanları Kalkınma ve Dayanışma Vakfı (TÜRKAV)}, organization={İstanbul Aydın Üniversitesi}